Excelsior werd voor rust volledig weggespeeld en incasseerde in een tijdsbestek van achttien minuten liefst vijf doelpunten. Middenvelder Sven Mijnans, die in januari door AZ werd overgenomen van Sparta Rotterdam, nam twee treffers voor zijn rekening.

De andere goals in de eerste helft kwamen op naam van Jesper Karlsson, Jens Odgaard en Vangelis Pavlidis. In een tamme tweede helft werd niet meer gescoord en bleef Excelsior een grotere vernedering bespaard in Alkmaar.

Met de riante overwinning nam AZ revanche voor een reeks mindere resultaten. De ploeg van trainer Pascal Jansen werd deze week in de achtste finales van de TOTO KNVB Beker uitgeschakeld door FC Utrecht. In de Eredivisie kwam AZ ook al niet langs de Domstedelingen (5-5) én werd niet gewonnen van FC Volendam (1-1).

Nu mag AZ zich alsnog koploper in de Eredivisie noemen. De tweevoudig landskampioen heeft een punt meer dan Feyenoord, dat zondag nog een uitwedstrijd tegen sc Heerenveen speelt (aftrap 14.30 uur). Alleen bij een nederlaag van de Rotterdammers sluit AZ de 21e speelronde in de Eredivisie als koploper af.

Excelsior is nu vier wedstrijden op rij zonder overwinning en moet naar onderen kijken. De Kralingers hebben slechts vier punten meer dan nummer zestien FC Emmen.

Met de koppositie in het vizier ging AZ gretig van start in het AFAS Stadion. Excelsior slaagde erin de Alkmaarders het eerste kwartier op afstand te houden, maar na twintig minuten was het hek van de dam. Winteraanwinst Mijnans controleerde de bal aanvankelijk niet goed, maar creëerde wel een schietkans. Zijn poging verdween via Excelsior-verdediger Sven Nieuwpoort in de verre hoek.

De 1-0 gaf AZ het vertrouwen om nog vrijer te voetballen. De Alkmaarders sneden enkele keren eenvoudig door de Kralingse defensie. Na een uitstekende kans voor Tijjani Reijnders - doelman Stijn van Gassel keerde zijn inzet met zijn benen - zorgde Karlsson in de 27e minuut alsnog op schitterende wijze voor de 2-0. De Zweed volleerde een voorzet van Mijnans op acrobatische wijze in de kruising.

Het ging daarna van kwaad tot erger voor Excelsior. De ploeg van trainer Marinus Dijkhuizen was aanvallend onmachtig en werd achterin overlopen door AZ, dat ook nog eens dodelijk effectief bleek. Mijnans tikte na een half uur van dichtbij de 3-0 binnen en Jens Odgaard vergrootte de marge vlak daarna naar vier. De Deen werkte binnen na een fraaie assist van Karlsson met de buitenkant van zijn voet.

Pavlidis maakte het doelpuntenfestijn in de eerste helft compleet. De Griekse spits nam een getoucheerde voorzet in één keer uit de lucht en liet Van Gassel kansloos. Pavlidis staat nu op tien doelpunten dit Eredivisie-seizoen, één minder dan topscorer en landgenoot Anastasios Douvikas van FC Utrecht.

Na rust bleef nieuw spektakel uit in het AFAS Stadion. Tot grote vreugde van de supporters van Excelsior, die in het uitvak zelfs de polonaise inzetten. AZ-trainer Jansen maakte van de stand gebruik door enkele talenten, onder wie Fedde de Jong, Zico Buurmeester en Yusuf Barasi, aan het werk te zien. AZ kwam ook met de verse krachten niet meer tot scoren en spaarde het zwakke Excelsior.

Bekijk het programma en de stand in de Eredivisie