"Samen naar de Grote Markt. Dat is wel de uitdaging. We willen dat FC Groningen weer Europees voetbal gaat spelen", zei een trotse technisch directeur Mark-Jan Fledderus in mei 2021 bij zijn contractverlenging. Groningen vierde dat seizoen het vijftigjarig jubileum met een keurige zevende plek, maar greep in de play-offs naast een Europees ticket.

Bijna twee jaar later dreigt een aftocht naar de Keuken Kampioen Divisie. Groningen verloor recent van onder meer concurrenten SC Cambuur (0-1) en FC Volendam (3-2) en staat voorlaatste. In de slotfase tegen Cambuur bestormden Groningen-fans het veld om hun onvrede te uiten (zie hoofdfoto). Twee weken eerder werd de club in de eigen Euroborg al vernederd door tweededivisionist Spakenburg (2-3) in de KNVB-beker.

De zondebok is Fledderus, die vrijdag werd ontslagen. De supportersvereniging van Groningen had in een brief al kenbaar gemaakt geen vertrouwen meer te hebben in de directeur. "Hij was eindverantwoordelijk", zegt John de Jonge, voorzitter van de fanclub. "Er zit geen balans in de selectie. Die is te jong en te onervaren. Je ziet geen duidelijke systemen en er is te weinig kwaliteit."

Stefan Bleeker, clubwatcher namens RTV Noord, onderschrijft deze analyse. "Fledderus had continu geroepen dat er veel meer uit de selectie te halen viel, tot aan december toe. We kunnen nu met z'n allen wel concluderen dat dit niet het geval is. Een dramatisch seizoen. Achteraf kan je stellen dat het al verkeerd is gegaan bij de aanstelling van Frank Wormuth."

Wormuth begon afgelopen zomer vol goede moed bij Groningen. De trainer werd al in januari, toen hij nog werkzaam was bij Heracles Almelo, aangekondigd voor het daaropvolgende seizoen. Vlak voor de play-offs voor promotie/degradatie werd Wormuth ontslagen bij Heracles, dat zonder de Duitser alsnog degradeerde. Bleeker: "Die periode heeft meer met Wormuth gedaan dan iedereen kon vermoeden. Zo stapte er een andere coach in dan Groningen vooraf had ingeschat."

Wormuth was de opvolger van Danny Buijs, die zijn laatste zeven duels met Groningen verloor. De oud-middenvelder, die een moeizame relatie onderhield met Fledderus, moest vertrekken na seizoenen waarin de club achtste, negende, zevende en twaalfde werd. Wormuth hield het vijftien duels vol. Na de 2-3-nederlaag tegen Fortuna Sittard in november riep een menigte bij de Euroborg om zijn ontslag. Zo geschiedde.

Fledderus noemde de aanstelling van Wormuth achteraf "een grote inschattingsfout". De Duitser sloeg terug door de werksituatie bij Groningen "geestelijk onveilig" te noemen. Beide partijen zijn nog niet van elkaar verlost: er loopt een arbitragezaak om de ontslagvergoeding.

Het moddergooien paste in de chaotische eerste seizoenshelft waarin niets binnenskamers bleef. De inmiddels vertrokken speler Cyril Ngonge werd meerdere keren bestraft na een reeks misdragingen. Wormuth klaagde zowel intern als extern over de samenstelling van de selectie. En spelers noemden de 62-jarige trainer achter diens rug om op hun beurt minachtend "opa".

En dan was er nog de hond van aanvaller Paulos Abraham. Het huisdier had een chihuahua van een medeflatbewoner doodgebeten, waarna de Zweed lak had aan de muilkorfverplichting. De berichtgeving kwam RTV Noord op een tijdelijke boycot van FC Groningen te staan. "Dat is het domste wat je kunt doen, vooral omdat het verhaal helemaal klopte", zegt Bleeker. "Een inschattingsfout. Dat heeft de club veel imagoschade berokkend."

Fledderus zocht tijdens de WK-break naar een nieuwe coach, maar ving continu bot. Joseph Oosting (RKC), Dick Lukkien (FC Emmen), Dick Schreuder (PEC Zwolle) en Peter Bosz (clubloos) kwamen niet. Als noodgreep werd assistent Dennis van der Ree gepromoveerd tot hoofdcoach. In de zevende wedstrijd onder de oud-videoanalist van Feyenoord pas het eerste punt gepakt.

Fledderus boekte regelmatig succes in onderhandelingen. Hij maakte afgelopen zomer nog indruk door Jørgen Strand Larsen (12,4 miljoen euro) en Bjorn Meijer (6 miljoen euro) voor veel geld te verkopen. Soms klapte er ook een deal door de houding van Fledderus. Assistent Adrie Poldervaart wilde in 2021 bijvoorbeeld graag hoofdcoach worden bij De Graafschap. Maar Groningen eiste een "te hoge financiële compensatie", tot frustratie van Poldervaart. Een jaar later vertrok hij alsnog transfervrij naar Doetinchem.

De harde opstelling van Fledderus namens Groningen zorgde voor de nodige wrevel bij andere partijen. "Mark-Jan had niet de gunfactor", zegt De Jonge. "Hij speelde het spel heel hard. Soms is dat goed, want dan haal je meer geld binnen. Maar de voetbalwereld is een kleine wereld. Soms moet je elkaar ook wat gunnen."

Bleeker erkent dat Groningen financieel sterk staat, maar ziet dit niet terug op het veld. "De club heeft met zo'n 25 miljoen euro de zevende begroting van de Eredivisie. Ze hebben het financieel ontzettend goed gedaan de laatste jaren. Fledderus mocht afgelopen zomer met een goedgevulde portemonnee op spelers jagen. Hij had Wormuth een ploeg beloofd die mee kon doen om play-offs voor Europees voetbal. En nu wordt Groningen misschien de rijkste degradant ooit."

Het is in technisch opzicht "een zooitje" bij Groningen, luidt het oordeel. Illustratief is de hectiek op de slotdag van de winterse transfermarkt. Aanvallers Oliver Antman en Elvis Manu arriveerden, terwijl doelman Jan Hoekstra en verdedigers Mike te Wierik en Marin Sverko vertrokken. Groningen haalde eerder Johan Hove, Mads Bech Sørensen, Aimar Sher en Matej Chalus, onbekenden voor het grote publiek.

"Zit het wel goed bij de scouting?", vraagt De Jonge zich af. "Afgezien van Manu zijn het allemaal jonge, onervaren spelers met weinig wedstrijdritme." Hij baalt daarnaast van het vertrek van Te Wierik, die zich door Van der Ree ondergewaardeerd voelde. De routinier liet zijn contract ontbinden en tekende daarna meteen bij concurrent FC Emmen. "Je speelt tegen Volendam met drie centrale verdedigers en kiest dan voor Chalus die maar één training in de benen heeft. Dan knakt er wat bij Mike. Doodzonde."

FC Groningen is de club van iconen als Tonny van Leeuwen, Piet Fransen, Jan van Dijk, de gebroeders Koeman, Luis Suárez, Arjen Robben en Virgil van Dijk. Afdalen naar het tweede profniveau zou rampzalig zijn, beseft Bleeker. Niet alleen in sportief opzicht. "De sponsorinkomsten worden fors minder en het stadion zal nog een stuk leger worden. Bij Groningen zijn het absoluut geen Twente-taferelen, waar de fans maar blijven komen. Degradatie is een nachtmerriescenario."

Bekijk de uitslagen, de stand en het programma in de Eredivisie