Ondanks een veelbelovende start van Excelsior kwam AZ na dertien minuten op voorsprong in het Van Donge & De Roo Stadion. Jens Odgaard liet doelman Norbert Alblas kansloos met een verwoestend schot en tekende voor zijn negende doelpunt dit seizoen.

Reda Kharchouch zorgde na een half uur voor de gelijkmaker nadat AZ-keeper Hobie Verhulst een afstandsschot niet goed onder controle had gekregen. Heel lang kon de thuisploeg daar niet van genieten: Dani de Wit werkte in de 35e minuut binnen na geklungel achterin bij Excelsior.

Jesper Karlsson maakte er vier minuten later al 1-3 van. De Zweed kreeg de bal aan de linkerkant van Jordy Clasie en werkte feilloos binnen. Na rust wist Excelsior de spanning in de stromende regen niet meer terug te brengen. Vangelis Pavlidis zorgde tien minuten voor tijd met een leep balletje zelfs nog voor de vierde Alkmaarse treffer.

Met de riante overwinning op Excelsior revancheerde AZ zich voor het teleurstellende 1-1-gelijkspel tegen laagvlieger Vitesse van afgelopen zaterdag. Bij een zege op de Arnhemmers hadden de Alkmaarders de vijftiende speelronde in de Eredivisie afgesloten op de tweede in plaats van de vijfde plek.

AZ speelde tegen Excelsior de eerste bekerwedstrijd van het seizoen. De ploeg van trainer Pascal Jansen hoefde vanwege Europese verplichtingen - net als Ajax, PSV, Feyenoord en FC Twente - pas in de tweede ronde te beginnen. AZ hoopt de KNVB-beker voor de vijfde keer winnen, na eerder succes in 1978, 1981, 1982 en 2013.

NEC maakte geen fout op bezoek bij Almere City, subtopper in de Keuken Kampioen Divisie: 0-4. Oussama Tannane zorgde al na vijf minuten voor de openingstreffer door een vrije trap binnen te schieten.

Elayis Tavsan vergrootte de marge vlak voor rust naar twee door af te ronden na een fraaie aanval. Via Pedro Marques (63e minuut) en Anthony Musaba (80e minuut) liep NEC in de tweede helft verder weg bij Almere City.

Bij de bezoekers begon Jasper Cillessen op de bank. Trainer Rogier Meijer geeft in het bekertoernooi de voorkeur aan Mattijs Branderhorst, die voor de komst van Cillessen eerste doelman was in Nijmegen.

Heerenveen had in het Abe Lenstra Stadion weinig moeite met FC Volendam: 2-0. Pelle van Amersfoort, die deze winter terugkeerde bij de Friezen, zorgde in de 48e minuut voor de openingstreffer. Sydney van Hooijdonk maakte een kwartier voor tijd aan alle spanning een einde.

FC Emmen kroop door het oog van de naald tegen VVV-Venlo: 2-3. De Eredivisionist gaf een 0-2-voorsprong na rust uit handen, maar door een doelpunt van Miguel Araujo in de blessuretijd hoefde er geen verlenging aan te pas te komen.