NU.nl
Oekraïne wees andere Europese landen en luchtvaartorganisatie Eurocontrol er enkele maanden vóór de MH17-ramp al op dat het de veiligheid boven het eigen luchtruim niet kon garanderen. Toch bleef het Oekraïense luchtruim open voor vliegverkeer richting Azië, meldt RTL Nieuws zaterdag op basis van nieuwe vrijgegeven documenten.
Dat er niets is gedaan met de waarschuwing is opvallend, gezien de MH17-ramp in 2014. Hoewel de waarschuwing vooral naar aanleiding van de onrust op de Krim ontstond, laat de situatie zien dat autoriteiten er niet happig op waren om in te grijpen. Dit terwijl bijvoorbeeld een sluiting van het vliegruim de MH17-ramp had kunnen voorkomen.
Oekraïne gaf de waarschuwing af tijdens een vergadering van de European Civil Aviation Conference (ECAC) op 6 mei 2014 in Parijs. Een ambtenaar van het ministerie van Infrastructuur en Veiligheid was hierbij aanwezig en maakte aantekeningen. Die informatie (pdf) is openbaar gemaakt na een beroep van RTL Nieuws op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Het gespreksverslag is in 2017 wel vertrouwelijk met de Tweede Kamer en met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) gedeeld.
Na de bijeenkomst in Parijs kwam de ECAC met een verklaring (pdf), maar daarin werd alleen "diepe bezorgdheid" over de situatie boven de Krim geuit. Het schiereiland in het zuiden van Oekraïne was toen net ingenomen door Rusland. De verklaring ging niet in op de veiligheidssituatie in Oost-Oekraïne, waar op dat moment een gewapend conflict was uitgebroken en waarboven op 17 juli 2014 vlucht MH17 werd neergeschoten.
Luchtruim moest openblijven voor vluchten naar Azië
De ambtenaar die aanwezig was bij de ontmoeting beschreef verder hoe voorzitter Frank Brenner van luchtvaartorganisatie Eurocontrol zijn zorgen uitte over de vliegveiligheid boven Oekraïne. "De burgerluchtvaart van de Oekraïne is vrijwel tot stilstand gekomen. Dit betekent ook nog een enorm verlies aan inkomsten voor de Oekraïense autoriteiten", tekende de ambtenaar op uit de mond van Brenner.
Daarna zou Brenner hebben gezegd dat Eurocontrol en Oekraïne zich zouden blijven inzetten om "de upper space boven het gebied zoveel mogelijk vrij te waren voor long-haul-vliegverkeer op Azië". Oftewel, het luchtruim moest openblijven voor vliegtuigen die op grote hoogte van Europa naar Azië vlogen.
Uiteindelijk kon alleen Oekraïne besluiten om het luchtruim te sluiten, al vlogen sommige vliegmaatschappijen sinds de annexatie van Krim al niet meer over Oekraïne heen. Veel andere luchtvaartmaatschappijen bleven het luchtruim wel gebruiken, waaronder KLM en Malaysia Airlines.
Vlucht MH17 is neergeschoten door een uit Rusland afkomstige buk-raket. Bij de ramp kwamen alle 298 inzittenden om het leven, onder wie 196 Nederlanders.
