"Wij eisen van Rusland dat het zijn verantwoordelijkheid neemt en volledig meewerkt aan waarheidsvinding en gerechtigheid voor de slachtoffers van MH17 en hun nabestaanden", zei Rutte vrijdag na afloop van zijn wekelijkse persconferentie

Volgens de premier werken de Russen op dit moment onvoldoende mee: "Ondanks herhaalde verzoeken van het JIT is cruciale informatie niet geleverd."

Het JIT concludeerde donderdag dat de buk-raketinstallatie, waarmee de MH17 in juli 2014 werd neergeschoten, afkomstig was van de Russische krijgsmacht. Op basis van die informatie heeft het kabinet vrijdag samen met Australië besloten om Rusland aansprakelijk te stellen voor de ramp waarbij 298 mensen, waaronder 196 Nederlanders, om het leven kwamen.

Dat besluit is volgens Rutte "niet lichtvaardig genomen". "We hebben een zorgvuldige afweging gemaakt die is gebaseerd op het diepgravend en onafhankelijk onderzoek van het internationaal onderzoeksteam onder leiding van het Nederlandse OM", aldus de premier.

Rutte legde uit dat hij de afgelopen jaren niet wilde speculeren over de betrokkenheid van de Russen bij de ramp, tot nu. "Nu is het anders, nu liggen er feiten op tafel”, zei Rutte. "Uit de presentatie van het JIT is maar één conclusie te trekken: Rusland is verantwoordelijk."

Rutte zei nog geen contact te hebben gehad met de Russische president Vladimir Poetin. Minister van Buitenlandse Zaken, Stef Blok, heeft eerder op de dag gesproken met zijn Russische ambtsgenoot Lavrov. Die reageerde volgens Blok "niet heel verrassend afhoudend" op deze stap en ontkende enige betrokkenheid van Rusland bij de MH17-ramp.

Of de Russen van plan zijn nu wel mee te werken, zal moeten blijken. Rutte wilde niet vooruitlopen op eventuele vervolgstappen als de medewerking uitblijft. Volgens de premier is het noodzakelijk om de zaken "stap voor stap" aan te pakken. 

De eerstvolgende stap die Nederland zal nemen is dinsdag tijdens de vergadering van de VN-Veiligheidsraad. Daar zal Nederland Rusland manen zich te houden aan VN-resolutie 2166, die Rusland heeft gesteund en die alle landen dwingt mee te werken aan het MH17-onderzoek.

Op een eventuele tegenreactie van de Russen wilde Rutte niet vooruitlopen. Zo kan Poetin besluiten de gasleveranties uit Rusland stop te zetten.

Donderdag publiceerde het JIT, een samenwerkingsverband tussen Australië, België, Maleisië, Nederland en Oekraïne, de tussentijdse conclusies uit hun onderzoek. Volgens het team kwam de buk-raketinstallatie die het toestel boven Oost-Oekraïne neerschoot, van het Russische leger. 

Na uitvoerige vergelijkingen met andere buk-TELAR-installaties werd volgens het JIT duidelijk dat de installatie in kwestie afkomstig was van de 53e raketafweerbrigade uit Koersk in Rusland. Die maakt deel uit van de Russische krijgsmacht.

Rusland liet na de publicatie weten niet bij de ramp betrokken te zijn. Het JIT roept voor enkele vragen de hulp van "het publiek" in, omdat Rusland niet meewerkt.

Vrijdagochtend maakte het onderzoekscollectief Bellingcat bekend een van de hoofdverdachte te hebben geïdentificeerd. Het zou gaan om Oleg Ivannikov, een militair met een hoge functie in de Russische krijgsmacht.

Eerder identificeerde Bellingcat de Russische generaal Nikolaj Fjodorovitsj Tkatsjev als een van de andere hoofdverdachten. Bellingcat is een door de Brit Eliot Higgins opgericht journalistiek netwerk van burgers. Het collectief kwam een jaar geleden al met dezelfde conclusies als het JIT donderdag presenteerde.

Bellingcat zegt de bevindingen uit het onderzoek naar de hoofdverdachte Ivannikov voor de persconferentie met het JIT te hebben gedeeld.

Wil jij elke ochtend direct weten wat je 's nachts gemist hebt en wat er die dag gaat gebeuren? Abonneer je dan nu op onze Dit wordt het nieuws-nieuwsbrief!