Voor het eerst sinds het overlijden van koningin Wilhelmina in 1962 kent Nederland een dag van nationale rouw. Woensdag gaan vlaggen halfstok en worden klokken geluid.
Ook wordt een minuut stilte gehouden bij de terugkeer van de stoffelijke overschotten van slachtoffers van de vliegramp in Oekraïne.
''Iedereen kan zich bij de minuut stilte aansluiten'', meldt het ministerie van Veiligheid en Justitie. Het is voor burgers geen verplichting om hieraan mee te doen, maar het wordt wel verwacht van het kabinet.
Een Nederlands en een Australisch militair vliegtuig zullen het transport verzorgen. De vliegtuigen met de kisten worden rond 16.00 uur op vliegbasis Eindhoven verwacht.
Op de luchtbasis zijn nabestaanden, koning Willem-Alexander, koningin Máxima, premier Rutte en vicepremier Lodewijk Asscher aanwezig. Ook zijn er vertegenwoordigers van andere landen waar slachtoffers gevallen zijn en andere hoogwaardigheidsbekleders.
Charkov
Het militaire vliegtuig dat lichamen zal ophalen in Charkov, is dinsdagavond 22.00 uur vanaf Eindhoven vertrokken naar Oekraïne. Dat bevestigde een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Een Australisch vliegtuig vliegt pas woensdagochtend vroeg naar Charkov.
De vliegtuigen zullen ongeveer vijftig lijkkisten vervoeren, aldus een woordvoerster van het Nederlandse forensisch team in Charkov gezegd.
Voorafgaand aan het vertrek is er een ceremonie op het vliegveld van de Oost-Oekraïense stad. De stoffelijke overschotten van bijna tweehonderd omgekomen passagiers van het vliegtuig kwamen dinsdagochtend in gekoelde treinwagons elders in Charkov aan.
Bij de tragedie met de Boeing 777 van Malaysia Airlines vielen 298 doden, onder wie 193 Nederlanders. In een lege fabriekshal tientallen pakken forensisch experts uit Nederland en andere landen daar lijkzak voor lijkzak uit de wagons. Na de eerste dag werken was de eerste wagon leeg, met de tweede is een begin gemaakt.
Halfstok
Op gemeentelijke gebouwen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag hangen de vlaggen halfstok. Dat hebben de gemeenten dinsdagavond laten weten. Rotterdam laat de klokken van het stadhuis luiden en vraagt kerken om dat ook te doen.
Naast de Sint-Janskathedraal in Den Bosch is woensdag een gezamenlijke ceremonie. Die begint rond 15.30 uur. Ook in Breda is een herdenking, om 15.45 op de Grote Markt. Het is niet bekend of andere gemeenten vergelijkbare herdenkingen organiseren. Wel gaan de gemeenten in op het verzoek van Rutte om de vlaggen halfstok te hangen.
Evenementen en winkels mogen zelf bepalen hoe ze met de nationale rouw omgaan. "Iedereen staat vrij om te bepalen wat ze doen met de nationale rouw", aldus een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie tegen NU.nl.
Media
De publieke omroepen passen woensdag hun programmering aan vanwege de nationale dag van rouw. De hele dag is er geen reclame te zien op Nederland 1, 2 en 3, Radio 1, 2, 3FM, Radio 4, 5 en 6 en FunX. Wanneer de vliegtuigen met de eerste slachtoffers landen in Eindhoven, schakelen alle tv- en radiozenders live over. Dat heeft de publieke omroep dinsdagavond bekendgemaakt.
De tv-zenders zullen geen amusement laten zien. Op de radio worden geen spelletjes gespeeld is en wordt de muziek aangepast. De omroepen maken dinsdagavond of woensdagochtend meer bekend "over de exacte invulling van de aangepaste programmering''.
De regionale zenders passen de programmering ook aan.
Openbaar vervoer
Tijdens de minuut stilte zullen er op Schiphol geen vliegtuigen starten of landen. Dat laat een woordvoerster van de verkeersleiding dinsdagavond weten.
Ook in het openbaar vervoer wordt er rekening gehouden met de minuut stilte op de dag van nationale rouw. Alle voertuigen van Connexxion zullen bijvoorbeeld stilstaan. Dat komt volgens een woordvoerder neer op 4.000 taxi's, 2.000 bussen en de treinen van de vervoerder.
Een woordvoerster van Prorail zei dat de NS-treinen om veiligheidsredenen niet stil kunnen staan. Volgens de woordvoerster zullen mensen in de treinen wel worden geattendeerd op de minuut stilte. Verder gaan de omroepinstallaties uit tijdens de minuut stilte en zullen de commerciële activiteiten zoals reclameuitingen op de stations de hele dag worden stilgelegd, zo heeft Prorail met de NS afgesproken.
Politie-escorte
Nadat woensdag de eerste slachtoffers aankomen op Eindhoven Airport, worden ze naar de Korporaal Van Oudheusdenkazerne in Hilversum gebracht. De voertuigen rijden over de A2 via Den Bosch naar Utrecht. Bij knooppunt Everdingen gaan ze de A27 op naar Hilversum. Het is niet bekend hoe laat de stoet aankomt bij de Korporaal van Oudheusdenkazerne daar.
"Om een vlotte en waardige doorgang te garanderen, worden de snelwegen A2 en A27 tijdens het passeren van de colonne afgesloten voor het overige verkeer. Enkele kilometers voor en na de colonne maakt de politie de weg vrij", laat Rijkswaterstaat dinsdagavond weten.
De dienst roept weggebruikers op niet stil te gaan staan langs de route.
Debat
Het debat van de Tweede Kamer over de nasleep van de vliegramp gaat woensdag niet door in verband met de nationale rouw. Dat heeft een woordvoerder van de Tweede Kamer laten weten.
Een nieuwe datum voor het debat wordt later bekendgemaakt. De ministers Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken en Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie zouden tijdens het debat de resultaten bespreken van de EU-top van dinsdag in Brussel. Daar werd besloten sancties tegen Rusland te versnellen.
Liveblog (gesloten) | Dossier vliegramp Oekraïne
Dit weten we over de vliegramp | Chronologie vliegramp | Traject repatriëring
Nationale rouwdag
