Dat zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier maandag in Brussel na een gesprek met NAVO-chef Jens Stoltenberg.

De aankomende Amerikaanse president zei in een interview met Europese kranten dat de NAVO verouderd is, omdat de alliantie geen bescherming biedt tegen terroristische aanvallen. Ook betalen lidstaten volgens Trump te weinig en wordt de NAVO voor het grootste deel gefinancierd door de VS. "Maar dat gezegd hebbende, is de NAVO nog altijd heel belangrijk voor mij," aldus Trump.

Het vraaggesprek heeft in Brussel voor ''verwondering en opwinding’’ gezorgd, zegt Steinmeier. Trump zei ook dat het vluchtelingenbeleid van de Duitse bondskanselier Angela Merkel ''rampzalig" is. Volgens hem is het niet ondenkbaar dat naast het Verenigd Koninkrijk nog meer landen de Europese Unie de rug toekeren.

Merkel reageerde op de uitspraken van Trump door te zeggen dat "Europeanen het lot in eigen handen hebben". Ik persoonlijk wacht tot de beëdiging van de Amerikaanse president. Daarna werken we vanzelfsprekend op alle niveaus met hem samen," aldus Merkel.

De Europese Commissie wilde niet inhoudelijk ingaan op de verwijten van Trump, maar liet via een woordvoerder weten de interviews ''met interesse'' te hebben gelezen. In Parijs noemde EU-commissaris Pierre Moscovici (Belastingen) de uitspraak dat de brexit ''besmettelijk'' zou zijn een ''slechte fantasie''.

De EU-ministers van Buitenlandse Zaken zijn maandag bijeen in Brussel, vooral om te praten over het Midden-Oosten. Enkele ministers reageerden al op de uitspraken van Trump, maar de meesten zeiden de eerste contacten met de nieuwe Amerikaanse regering af te willen wachten.

''De beste manier om Europa te verdedigen is om verenigd te blijven'', was de reactie van de Franse minister Jean-Marc Ayrault. ''De kracht van Europeanen ligt in hun eenheid." De Belgische minister Didier Reynders benadrukte het belang om de meerwaarde van de Europese Unie en de NAVO aan te tonen.

Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken noemt het een "kardinale fout" om te zeggen dat de NAVO niet belangrijk meer is of haar beste tijd heeft gehad. 

Koenders noemde die uitspraak van de aankomende president "zorgelijk", hoewel hij erop wees dat er in Trumps team "heel anders" over gedacht wordt. "Het zou echt een fout zijn in een onveilige wereld om te zeggen dat we de NAVO niet meer nodig hebben'', aldus Koenders.

"In de onveilige situatie waarin we zitten is de trans-Atlantische band voor Europa zeer belangrijk, ook voor Nederland, vervolgde Koenders, die nu eerst Trumps daden wil afwachten. ''We moeten zo spoedig mogelijk met Trump om tafel gaan zitten, want ook voor de VS is de NAVO belangrijk."

Volgens Koenders zijn de uitspraken van Trump maandag niet in Brussel besproken. ''Het blijft een beetje moeilijk voor ons om een oordeel te vellen over een president die nog niet begonnen is.''

Het zou volgens de minister ook een fout zijn als Trump de EU niet serieus neemt als gesprekspartner, bijvoorbeeld op het gebied van handel. ''Je ziet dat hij minder geloof hecht aan instituties als de VN, de NAVO en de EU. Of dat in praktijk zo zal blijken moet ik nog zien.''

Zodra Trump is geïnstalleerd, is het volgens Koenders tijd voor een ''stevig tegengeluid'' van de EU. Hij wees onder meer op de militaire missies van de EU en de banen die door Nederland worden geschapen in de VS. Als die punten duidelijk worden overgebracht, staat Trump positiever tegenover een samenwerking, denkt Koenders. ''We gaan maar rustig afwachten. Verder zoek ik krachtige samenwerking.''

Vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans zegt bij CNN dat Trump op enig moment in zal zien dat het belangrijk is dat de VS en Europa een sterke band hebben. "Ik ben er zeker van dat vroeger of later iedereen in Washington zal begrijpen dat het in het strategische belang van de VS is om een succesvolle EU als partner te hebben'', zegt de Nederlandse EU-commissaris in een gesprek dat CNN maandagavond uitzendt.

Nikolaj Patroesjev, een naaste medeweker van de Russische president Vladimir Poetin, heeft in een interview gezegd, dat afgenomen werd voor het interview met Trump uitkwam, dat Rusland bereid is de banden met de Verenigde Staten op het gebied van veiligheid aan te halen. De Russen willen meer met de VS optrekken in strijd tegen terrorisme en cybercrime.

Patroesjev, secretaris van de Russische Veiligheidsraad, was voorzichtig positief over een samenwerking met Washington. "Als de regering van Donald Trump interesse heeft, dan zijn we bereid tot overleg met onze Amerikaanse partners via de Russische Federale Veiligheidsraad'', liet hij weten aan de krant Rossiiskaja Gazeta.

Tegelijkertijd zei hij niet te verwachten dat de betrekkingen tussen Moskou en Washington snel beter zullen worden. Ook verwacht hij niet dat de sancties tegen zijn land worden opgeheven. Die sancties zouden volgens Patroesjev bedoeld zijn om "Rusland klein te houden''.