Het PBL kreeg van VVD, PvdA, SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en Vrijzinnige Partij het verzoek de programma's te analyseren.

Er is gekeken naar de onderwerpen mobiliteit en bereikbaarheid, landbouw en natuur en energie en klimaat. Alle maatregelen, in totaal zeshonderd, zijn afgezet tegen het huidige beleid met 2030 als uitgangspunt.

Het PBL wil met de analyse laten zien wat de effecten van de verschillende verkiezingsprogramma's zijn op de leefomgeving.

Een aantal partijen maakt autorijden duurder om het milieu te ontzien. PvdA, SP, D66, ChristenUnie, GroenLinks en Vrijzinnige Partij hebben daarvoor verschillende maatregelen in hun verkiezingsprogramma opgenomen. Denk aan minder geld voor wegen, een kilometerheffing of extra budget voor openbaar vervoer en fietsen.

Die plannen zorgen weliswaar voor minder files, maar maakt reizen ook duurder. De bereikbaarheid van banen neemt daardoor af, meldt het PBL.

De VVD investeert juist extra in asfalt. Daardoor nemen de files af en is werk beter bereikbaar.

PvdA, SP, D66, ChristenUnie en GroenLinks willen een kleinere veestapel om de CO2-uitstoot te verminderen. De mate waarin de partijen dit voorstellen verschilt. Dat geldt ook voor wie er voor de kosten opdraait: de landbouwsector zelf of de overheid.

De uitstoot van broeikasgassen in de landbouw wordt teruggedrongen bij met name de SP, GroenLinks, ChristenUnie en D66. Dat geldt in mindere mate ook voor de plannen van de PvdA en de Vrijzinnige Partij.

Bij de PvdA, SP, D66, GroenLinks en de ChristenUnie komt er extra geld voor de natuur.

GroenLinks is koploper wat betreft het terugdringen van broeikasgassen. D66 en ChristenUnie hebben daar ook maatregelen voor getroffen, net zoals de SP en PvdA.

Die resultaten bereiken de partijen door te investeren in hernieuwbare energie en energiebesparingen. Deze partijen nemen in meer of mindere mate ook maatregelen om de kolencentrales te sluiten.

D66, ChristenUnie en GroenLinks hebben in hun programma's voorstellen gedaan om CO2 af te vangen en op te slaan. De PvdA neemt zulke maatregelen in beperktere mate.

De overgang naar een duurzame energievoorziening op de lange termijn vergt veel maatregelen. Vooral GroenLinks, D66 en ChristenUnie hebben hiervoor ambitieuze plannen. De PvdA en SP  nemen in mindere mate maatregelen en de VVD zet zich hier het minst voor in.

Het PBL analyseerde dat al deze maatregelen veel geld kosten voor bedrijven, burgers en overheden. Die kosten lopen uiteen van een half miljard euro tot 16,4 miljard euro per jaar.

De sector industrie en energie en in de gebouwde omgeving wordt het meeste geld uitgegeven aan natuur en milieu.

Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, moet er meer geld naar hernieuwbare energie en energiebesparing, aldus het planbureau.