NUcheckt controleert berichten op hun betrouwbaarheid. Dit keer kijken we naar de bewering dat het sterftecijfer onder twintigers in Israël na vaccinatie 30 procent hoger lag. Dit is onjuist.

In Israël zou het sterftecijfer onder jongeren sinds de vaccinatiecampagne dramatisch hoog zijn. Dit staat in een bericht dat wordt verspreid door onder andere het Belgische Artsen Voor Vrijheid, Frontnieuws en Niburu. In de maanden dat er in Israël volop tegen COVID-19 werd gevaccineerd, zouden er 30 procent meer twintigers zijn overleden dan normaal. Dit zou zijn gebaseerd op cijfers van het Israëlische statistiekbureau CBS, maar dat blijkt helemaal niet uit de data van dit bureau.

Waar komt het vandaan?

De berichten op onder andere Artsen Voor Vrijheid zijn gebaseerd op een rapport van de Israeli People's Committee (IPC). De IPC is volgens haar eigen website een onafhankelijke groep advocaten, artsen, criminologen en epidemiologen. Volgens het rapport heeft de vaccinatiecampagne in Israël veel gezondheidsschade berokkend.

Israël begon als één van de eerste landen met vaccineren tegen COVID-19 en heeft nu ruim 60 procent van de bevolking ingeënt.

Wat wordt exact beweerd?

De IPC zegt zich te baseren op gegevens van het Israëlische statistiekbureau CBS. De groep schrijft dat er in januari en februari 2021 32 procent meer sterfgevallen onder 20- tot 29-jarigen waren dan in 2020. De IPC wijt dit aan de Israëlische vaccinatiecampagne.

Volgens gegevens van het Israëlische CBS overleden er in januari en februari van dit jaar 95 twintigers. Een jaar eerder waren dit er met 87 iets minder. Er was volgens het statistiekbureau dus sprake van een stijging van 9 procent.

Er zijn nog geen gegevens over de doodsoorzaken in deze leeftijdsgroep gepubliceerd. Het is dus onduidelijk waaraan deze personen zijn overleden. Het is in ieder geval niet waar dat volgens de Israëlische statistieken het sterftecijfer in januari en februari 30 procent hoger lag dan een jaar eerder. Hoe de IPC aan dit percentage kwam, is onduidelijk.

Hoe zit het bij andere leeftijdsgroepen?

Als je naar alle leeftijdsgroepen kijkt, dan zie je dat er in januari en februari 2021 meer Israëliërs zijn overleden dan in dezelfde periode een jaar eerder. Israël had dan ook te maken met een golf van coronabesmettingen. Deze trend werd al in november ingezet, ruim voordat de eerste prik tegen COVID-19 werd gezet.

Vanaf half januari begon in Israël het aantal coronabesmettingen en sterfgevallen als gevolg van COVID-19 te dalen. Dit is deels te danken aan strikte coronamaatregelen, maar ook aan de snelle vaccinatiecampagne. Uit een onderzoek dat op 5 mei werd gepubliceerd, bleek dat het vaccin van Pfizer in Israël voor 97 procent effectief was in het voorkomen van coronagerelateerde sterfgevallen.

Hoe zit het in Nederland?

Sterfgevallen na vaccinatie worden in Nederland doorgegeven aan bijwerkingencentrum Lareb. In totaal zijn er op ruim 6,5 miljoen prikken nu 320 sterfgevallen na vaccinatie gemeld. In ruim 70 procent van de gevallen betrof het mensen ouder dan tachtig. Dat iemand na een vaccinatie overlijdt, betekent niet automatisch dat een bijwerking van het vaccin de doodsoorzaak was. Bij een groot deel van de meldingen zijn bestaande gezondheidsproblemen volgens het Lareb de meest voor de hand liggende verklaring.

Bij sommige personen hebben de bekende bijwerkingen van het vaccin - zoals koorts - mogelijk bijgedragen aan de verslechtering van een al kwetsbare gezondheidssituatie, aldus het Lareb. Daarnaast daalde de sterfte als gevolg van COVID-19 ook in Nederland nadat de oudste groepen waren gevaccineerd.