Het eerste coronavaccin dat naar verwachting wordt goedgekeurd in de Europese Unie, is het vaccin van Pfizer en BioNTech. Dit is het vaccin waarmee de Britten deze week zelfs al zijn begonnen aan hun vaccinatiecampagne. Ook in de Verenigde Staten kijkt medicijnwaakhond FDA op dit moment of dit vaccin goed genoeg is.

Als onderdeel van deze procedure heeft FDA gepubliceerd hoe vaak het Pfizer-vaccin voor bijwerkingen zorgde bij de deelnemers aan het vaccinonderzoek. Aan dit onderzoek namen ongeveer negentienduizend personen deel die het coronavaccin kregen. Ook kregen nog eens ongeveer negentienduizend mensen een prik zonder mogelijk werkzame stof, een placebo.

In het FDA-document staat dat het vaccin waarschijnlijk veilig genoeg is voor voorwaardelijke toelating. De regelmatig gevonden bijwerkingen zijn dan ook niet levensbedreigend, maar wel vervelend. 84 procent van de mensen die het vaccin kreeg, had klachten op de plek waar het vaccin was ingespoten, zoals pijn of roodheid.

Ook had ongeveer de helft van de mensen die het vaccin kreeg tijdelijk last van hoofdpijn, ruim 60 procent had last van vermoeidheid en ongeveer 14 procent had last van koorts. Deze klachten duurden meestal een dag. De deelnemers ouder dan 55 jaar hadden een stuk minder klachten dan de jongere deelnemers.

Net zoals in iedere groep mensen die je een tijdje volgt, werden er ook een paar mensen ernstig ziek die deelnamen aan het vaccinonderzoek. Het vaccin leek hiervan niet de oorzaak. Er waren volgens FDA wat dit betreft geen betekenisvolle verschillen tussen de groep die het vaccin kreeg en de groep die de placebo kreeg.

FDA wees er wel op dat vier personen die het Pfizer-vaccin ontvingen, last kregen van de Aangezichtsverlamming van Bell, terwijl niemand in de placebogroep hier last van kreeg. Bij deze aandoening is de helft van het gezicht verlamd, waardoor je mondhoek bijvoorbeeld gaat hangen. Of deze vier personen vanwege toeval last kregen van deze aandoening, of dat het vaccin hierin een rol speelt is nog niet duidelijk. De meeste mensen herstellen weer volledig van deze aandoening.

Wat niet uitgebreid wordt besproken in het FDA-document is het risico op allergische reacties. De Britse Medicijnautoriteit heeft woensdag het gebruik van het Pfizer-vaccin bij mensen met ernstige allergieën in het geheel afgeraden. Dit is gedaan nadat twee zorgmedewerkers allergisch hadden gereageerd op het vaccin.

Bij beide personen waren in het verleden al allergieën vastgesteld. De twee zorgmedewerkers herstellen volgens de Britse autoriteiten goed. Het is nog onduidelijk wat de allergische reactie precies heeft veroorzaakt. Dit wordt nu onderzocht.

In de Britse bijsluiter van dit vaccin stond al dat mensen die allergisch zijn voor een van de bestanddelen van het vaccin, niet gevaccineerd moeten worden.

Hoeveel bijwerkingen bij de andere coronavaccins worden verwacht, is nog niet bekend. Naar verwachting publiceert de FDA binnenkort vergelijkbare gegevens over het vaccin van Moderna. Ook de Europese Medicijnautoriteit zal, bij goedkeuring van een vaccin, meer informatie bekendmaken.

Eerder legde hoogleraar Vaccinologie Anke Huckriede van de Rijksuniversiteit Groningen al uit dat, als een vaccin werkt en het immuunsysteem dus activeert, dit voor een grieperig gevoel kan zorgen. Hoe heftig dit soort bijwerkingen zijn en hoeveel mensen hier last van hebben, kan per vaccin verschillen.

Heel zeldzame bijwerkingen, die bijvoorbeeld 1 op de 50.000 keer voorkomen, kunnen met vaccinonderzoek voor toelating niet uitgesloten worden. Om deze reden worden in verschillende landen nu al voorbereidingen getroffen om zo snel mogelijk dit soort bijwerkingen in kaart te brengen.