Als coronapatiënten het ziekenhuis of de intensive care verlaten, wacht hen een lang revalidatietraject. Maar niemand weet precies hoelang. Ook patiënten die onder de groep vallen met 'milde klachten' moeten soms langdurig revalideren. Een leidraad van de Federatie Medisch Specialisten moet huisartsen helpen bij dat traject. Drie ex-coronapatiënten vertellen over de lange weg die ze nog te gaan hebben en de onzekerheid die dat met zich meebrengt.

Frank Schil (35 jaar):

"Ik ben in maart ziek geworden. Ik heb carnaval gevierd en daarna een familieweekend gehad. Van de dertig man die daar aanwezig waren, zijn er twaalf ziek geworden. Ik ben de enige die kon worden getest en bleek inderdaad corona te hebben."

"Na drie weken lang alleen maar koorts te hebben gehad werd ik steeds benauwder en zieker. Ik had van de huisarts wel wat medicatie gehad, maar dat hielp niets. Op vrijdag 20 maart kreeg ik 's avonds laat een enorme hoestaanval. Ik heb de huisartsenpost gebeld en daar aangekomen bleek dat ik moest worden opgenomen op de longafdeling van het ziekenhuis."

"Na een dag of vijf mocht ik naar huis en sindsdien ben ik langzaam weer van alles op gaan pakken. Maar nu ben ik twee maanden verder en kan ik nog steeds niet normaal de trap oplopen. Ik sta heel erg te hijgen als ik boven kom."

"Het lukt me niet om alleen te herstellen, daarom revalideer ik sinds twee weken via thuisfysiotherapie. Ik moet beginnen met hele simpele oefeningen zoals ademhalingsoefeningen of op een stoel zitten en mijn benen omhoog doen. "

"Wat lastig is, is dat veel medici verschillende meningen over dit virus hebben. Iedereen is nog aan het zoeken naar wat het nou precies is en wat er met je lichaam gebeurt. Vanmorgen was ik bij de bedrijfsarts en zijn verhaal staat haaks op wat de fysio zegt."

"Gelukkig is er wel veel begrip van mijn bedrijfsarts. Ik zou me geen raad weten als er iemand achter mijn broek aan zou zitten, die zou zeggen: 'Kom op Frank, anders loopt je contract straks gevaar'. Mijn hele lijf voelt alsof ik echt nog niet in staat ben om te werken."

"Ik hoop wel dat ik nog herstel, maar hoe lang dat nog duurt? Geen idee. Ook de fysio durft dat nog niet te zeggen. Dat maakt het wel beangstigend, dat je bijna niks over de toekomst weet. Ik was gewoon een gezonde vent en van het ene op het andere moment niet meer."

116

Coronatest nu voor iedereen: zo werkt de test en het contactonderzoek

Mariska (42 jaar):

"Eind maart begonnen de klachten met hevige hoofdpijn en een droge hoest. Na een paar dagen, met ook af en toe koorts, merkte ik dat mijn lichaam niet meer kon. Ik was benauwd en kortademig. Bij de huisartsenpost konden ze niks ontdekken, maar mijn klachten verdwenen maar niet."

"Ik heb meerdere keren contact gezocht met de huisarts, maar ik kreeg alleen de assistente te spreken. Die vertelde me dat ik moest uitrusten en uitzieken. Via een omweg heb ik uiteindelijk een coronatest geregeld."

"De uitslag van de test bleek inderdaad positief te zijn en na een paar weken heb ik zelf contact opgenomen met de fysiotherapeut. Ik moest beginnen met ademhalingsoefeningen, waarna ik later andere oefeningen erbij zou krijgen. Maar bij het doen van die oefeningen werd ik opnieuw benauwd en kreeg ik weer verhoging."

"Iedereen heeft een andere mening en met de richtlijnen van het RIVM en de GGD kan ik niets. Inmiddels ben ik al negen weken ziek en ik kan er niet meer tegen. Ik heb nachten gehad waarin ik dacht: ik red de volgende ochtend niet meer."

"Ik heb een lijst van vijftig klachten die elkaar afwisselen. Van hoofdpijn tot druk op de borst en van kortademigheid tot door mijn benen zakken. Ik heb geen idee hoe het verder moet en hoe ik eruit kom. Ik ben nu doorverwezen naar een longarts, omdat dat het protocol is, terwijl ik denk: waarom is er geen poli waarop ik helemaal word doorgelicht?"

"Ik val in de groep waarbij de klachten als mild worden bestempeld, maar dit zijn echt wel ernstige klachten in plaats van milde klachten. Iedereen zegt dat ik moet uitzieken en geduld moet hebben. Maar uitzieken klinkt als: zoek het maar uit. Ik heb het nu (13.30 uur, red.) alweer gehad. Ik ben opgestaan, heb gedoucht en gegeten en de boodschappen binnen gezet. Voor de rest van de dag ben ik aan de bank gekluisterd."

113

Hoe een 'tweede golf' van besmettingen fout kan gaan

Sterre de Jong (13 jaar), haar moeder Roos de Jong vertelt over haar:

"Op 18 maart kreeg Sterre keelpijn en werd ze heel benauwd. Dat hebben we drie, vier dagen aangekeken en nadat ze zich heeft laten testen bleek op 22 maart dat ze met het coronavirus besmet was."

"De dagen erna was ze echt flink ziek met koorts. Haar temperatuur is toen niet onder de 41 graden geweest. Slapen ging slecht, want ze kon niet liggen. Tijdens het slapen moest ze dus rechtop zitten."

"Eind maart zijn we in het ziekenhuis geweest, waar ze moest blijven. Haar ademhalingsfrequentie was heel hoog: 44 keer per minuut. Daarnaast sloeg haar hart 150 keer per minuut. Tot begin april heeft ze in het ziekenhuis gelegen."

"We zijn daarna nog wel een keer of drie met Sterre naar de spoedeisende hulp geweest, omdat ze pijn in de gewrichten had, rare uitslag had en benauwd was. Half april is ze toch weer voor anderhalve week in het ziekenhuis opgenomen. Ze had een hoge bloeddruk en de neiging tot hyperventileren."

"Inmiddels gaat het iets beter, maar het lijkt wel of haar immuunsysteem op hol is geslagen. De artsen waar we komen weten heel weinig en het is een beetje uitproberen voor hen."

"Er wordt ook geen perspectief voor Sterre geschetst, omdat ze niet weten hoe lang ze nog moet herstellen. Ze wordt van het kastje naar de muur gestuurd. Niemand kan ook vertellen of ze hier blijvende schade aan overhoudt. Ik vind het een rotgevoel en had het liefst gezien dat er een coronadokter zou zijn die antwoord heeft op al je vragen."

Volg de laatste ontwikkelingen rond het virus in ons liveblog.