Dit artikel is afkomstig uit het AD. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Minder stress, een sterker hart, een lagere bloeddruk, een betere weerstand en nachtrust, calorieverbrandend; een goed seksleven heeft veel gezondheidsvoordelen.

Minder goed onderzocht is hoe slecht het voor onze gezondheid is om géén seksleven hebben. Een van de weinige en wetenschappelijk bewezen gezondheidsnadelen is alleen voor mannen van belang. Volgens onderzoek van de Amerikaanse Harvard Universiteit, waarbij 32.000 deelnemers acht jaar lang werden gevolgd, krijgen mannen die elke maand minstens 21 keer klaarkomen minder vaak prostaatkanker dan mannen die vier tot zeven keer per maand ejaculeren.

Wat precies het verband is tussen seks en het ontwikkelen van prostaatkanker is nog niet duidelijk, aldus seksuoloog Jelto Drenth. "Het idee bestaat dat iemand die zijn hele leven zaadlozingen heeft, zijn prostaat ontlast. Heb je nooit een zaadlozing, dan zou dat een soort stuwing kunnen geven in het gebied en dat zou een oorzaak kunnen zijn van een goedaardige prostaatvergroting bij mannen op leeftijd. Dit is een vrij onschuldige aandoening die met medicatie makkelijk te verhelpen is.''

Een verband tussen weinig seks en gezondheidsklachten is hoe dan ook lastig te bewijzen, stelt Marieke Dewitte, seksuoloog en klinisch psycholoog aan de Universiteit van Maastricht. "Het is een beetje een kip-eiverhaal, want veroorzaakt seksloos leven de klachten, of kan het ook zijn dat iemand al klachten heeft en daarom minder seks heeft?''

Het gebrek aan kennis over klachten in relatie tot seksualiteit bij vrouwen heeft volgens Dewitte ook een andere oorzaak. De wetenschap had lange tijd geen interesse in vrouwelijke seksualiteit. "Er is heel lang vanuit een biologisch standpunt naar seks gekeken: als middel voor de voortplanting. Het plezier van de vrouw werd niet als relevant gezien.''

Omdat lange tijd vooral mannen de wetenschap domineerden, prevaleerde de mannelijke blik ook bij onderzoek naar seks. "In de tijd van psycholoog Sigmund Freud werden vrouwen met een seksueel verlangen als nymfomane gezien; daar was iets goed mis mee. Inmiddels zijn onderzoekers met een inhaalslag bezig, maar er is een enorme achterstand in kennis over vrouwelijke seksualiteit.'' Zo is het inwendige deel van de clitoris pas in 1998 ontdekt.

Een complicerende factor is dat seks naast een lichamelijke ook een mentale invloed heeft op ons welzijn. "In relaties waarbij de partners zich meer verbonden voelen door seks met elkaar, kan dit een positieve uitwerking hebben op de gezondheid.'' Ook mensen met een ernstige ziekte kunnen er baat bij hebben. "Zij hebben het gevoel er nog bij te horen als ze seks hebben en dat kan bijdragen tot genezing. Het gaat er uiteindelijk niet om dat met elkaar naar bed gaan gezond is, maar dat je plezier beleeft aan de daad.''

Ook al is seks gezond, het kan zijn dat de zin erin in sommige perioden van ons leven minder of afwezig is. Dat heeft volgens Drenth niet per se met leeftijd te maken. "Ik ken een man, een weduwnaar van 77, die een nieuwe vriendin heeft met wie hij het drie keer op een dag doet. Dat is waarschijnlijk gemiddeld vaker dan iemand van 30 met een drukke baan en een gezin.''

Dus hoe korter de relatie, des te vaker we het doen? Drenth: "Als de regering maatregelen zou nemen om mensen meer seks te laten hebben, zeg 'het Bruto Nationaal Seksueel Product' moet omhoog, dan zouden we niet meer dan 30 uur per week mogen werken en niet langer dan vijf jaar bij dezelfde partner blijven."

Dewitte benadrukt dat het voor een gezond seksleven niet belangrijk is hoe vaak of hoe weinig je het doet. Er bestaan gelukkige relaties zonder seks en ook een aseksueel persoon gaat er niet dood aan. "Het gaat erom dat er overeenstemming is over wat er tussen de lakens gebeurt. Communicatie over wat je echt wilt en wel of niet lekker vindt, is belangrijk om tot een bevredigende, gezonde relatie te komen.''

Het is wel zuur dat als je geen sekspartner hebt de gezondheidsvoordelen aan je neus voorbijgaan. Dat is relatief, zegt Drenth: "Soloseks is ook seks. Puur fysiek is het met zijn tweeën niet gezonder dan in je eentje. Voor een heleboel mensen is het wel leuker om het samen te doen, maar in je eentje en met een beetje fantasie kunnen mensen soms zelfs intenser genieten dan met een vaste partner.''

Seks kan voor de band van mensen wel een belangrijke toevoeging zijn, zegt seksuoloog en klinisch psycholoog Dewitte: "En daarmee voor het levensgeluk met je partner. We weten uit onderzoek dat mannen met een partner ouder worden dan zonder geliefde.''

Soms komt seks er niet van omdat de zin ontbreekt. Volgens seksuoloog Marieke Dewitte kan dat 'een heleboel redenen' hebben: "Ziekte, medicatie als antidepressiva en overmatig alcohol of drugsgebruik kunnen invloed hebben op het seksueel verlangen.'' Ook hormonen zijn van invloed. "Ben je verliefd, dan maak je allerlei hormonen aan en daardoor wordt je seksueel systeem sneller actief en heb je dus sneller en vaker zin.''

Ga je samenwonen, dan kan het verlangen dalen. "Wat je wilde, is dan voortdurend beschikbaar. Als er geen tekort is, kun je er niet naar verlangen.'' Ook de routine kan erin sluipen. Je weet na een tijdje welke knoppen je moet indrukken om elkaar te bevredigen, en dat kan voor verminderde lust zorgen. "Ga je het minder vaak doen, dan maak je minder testosteron aan en kan je seksleven als het ware inslapen.''

Maakt het jou en je partner niet uit dat jullie minder of geen seks hebben? "Dan is dat ook oké. We leven in een op seks gerichte maatschappij, maar er is niets mis met je is als je - even - geen zin hebt in seks'', aldus Dewitte.

Wil je jullie seksleven nieuw leven inblazen, zorg dan voor nieuwe prikkels. Denk aan een dagje samen naar de sauna, seksspeeltjes gebruiken, een pornofilm kijken, samen dansen of jezelf trakteren door tijd te nemen om te masturberen. Dewitte: "Zie het maar als naar de sportschool gaan; je moet soms zin maken en dan voel je je er na afloop beter bij.''