Dit artikel is afkomstig uit Het Parool. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

De koning aller rollen en het stuk der stukken wordt Hamlet van William Shakespeare wel genoemd. Het bekende verhaal gaat over de tobberige jonge prins die terugkeert aan het hof waar zijn vader net is vermoord, zijn moeder is getrouwd met zijn oom en de geest van zijn vader hem oproept wraak te nemen.

De Toneelmakerij en de Krakeling vroegen Abdelkader Benali voor jongeren een hedendaagse versie te maken van het oerverhaal, dat ook model stond voor The Lion King (een aardig feitje dat niet iedereen kent en slim wordt gebruikt in de voorstelling). In maart 2020 zou de versie van Benali, verplaatst naar het Nieuw-West in de 21e eeuw, in première gaan, maar toen kwam natuurlijk de lockdown. Het stuk moest de ijskast in, de locatie werd veranderd (van Broedplaats de Lely naar Broedplaats De Sloot) en een paar acteurs werden vervangen.

Nu drie jaar later gaat deze Hamlet alsnog in première. Met Sabri Saddik als de getroebleerde prins, zijn eerste toneelrol.

Sabri Saddik (28) is een jongen uit Nieuw-West. Al vroeg zagen zijn dramadocenten op de middelbare school dat er een brok talent in hem school. Hij studeerde Bestuurs- en organisatiewetenschap aan de VU Amsterdam maar werd filmacteur. Hij speelde in series als Sleepers, Mocro Maffia en Bestseller Boy.

Zonder een toneelopleiding zei Hamlet hem niet zo veel. Maar hem spelen is 'een eer', zegt hij na afloop van een van de laatste de repetities voor de première. Hij is zelfs de eerste Hamlet in Nederland met een Marokkaanse achtergrond. "Ik vind dat belangrijk, de voorstelling is inclusief, het is een afspiegeling van de maatschappij. Maar het is geen makkelijke rol, ik bevind me nog in het proces van het eigen maken."

Saddik staat in zijn zwarte kostuum met gouden kettinkje op het toneel tijdens de repetitie. Hij is aan het begin een depri jongen die net van zijn chique, witte privéschool komt en terugkeert naar Nieuw-West. Zijn vrienden zijn gesjeesde vloggers - Rosencrantz en Guildenstern heten Roos en Goud - en de hosselende Horatio is gehuld in gouden bomberjack. Zijn vriendinnetje Ophelia is een Greta Thunberg-achtige klimaatactiviste. Zijn oom Claudius heeft de vastgoedportefeuille van het florerende bouwbedrijf overgenomen en bouwt Nieuw-West vol woontorens, waar de oude bewoners niet op zitten te wachten. En iedereen vreest voor Fortinbras, een Duitse projectontwikkelaar.

Zelfs wie Hamlet nooit las, is ongetwijfeld bekend met de quote 'to be or not to be'. In deze versie zijn die woorden veranderd in 'hebben of niet hebben, dat is de vraag'. Schrijver Abdelkader Benali zit in de zaal bij de repetitie, en volgt hoe zijn tekst op het toneel tot leven komt. Zelf was hij 25 jaar geleden betoverd door de uitvoering van Hamlet door de Trust, met Jacob Derwig in de hoofdrol.

Voor hem was het veranderen van die paar beroemde woorden vanzelfsprekend. "Het is niet zo dat ik ineens 'hebben en niet hebben' ervan moest maken. Het ontstond gewoon. Ik kwam erachter dat Shakespeare ook veel woorden gebruikt die met geld en winst en verlies te maken hebben. Ergens aan verdienen, binnenlopen, jezelf behangen met juwelen. Eigenlijk zit het er al in. Het hele stuk gaat over je beter voordoen dan je bent. Het gaat ook over het dragen van een masker. Hamlet doet zich anders voor dan hij is. Dat sluit ook aan bij onze samenleving van TikTok, Instagram, fake it till you make it." Sabri Saddik lepelt het zo op, een telefooncamera op zich gericht, een monoloog als vlog.

Benali: "Als je jezelf de hele tijd beter voordoet dan je bent, dan kom je in crisis. Hamlet vindt het leven waardeloos omdat hij niet zichzelf kan zijn. We zijn allemaal zo met status bezig, dat zorgt ook voor onzekerheid en gebrek aan zelfvertrouwen. Ik draag Balenciaga, een dikke jas, maar eigenlijk speel ik toneel."

Behalve je anders voordoen dan je bent, gaat deze Hamlet over gentrificatie, waarbij rijke, nieuwe bewoners naar een volkswijk trekken. Wie door Nieuw-West fietst ziet de ene na de andere bouwput. Saddik, die juist opgroeide in het stadsdeel, verbaast zich soms over de grote veranderingen. "Je ziet de gebouwen de lucht ingaan. Ik maak mij niet echt zorgen om de veranderingen, maar wel om de mensen, voor wie verandering moeilijk kan zijn."

Benali woont sinds drie jaar in Nieuw-West, het was de basis voor zijn bewerking, hij keek om zich heen en concludeerde: hier is echt iets aan de hand, als kleine biotoop en metafoor voor een proces dat in veel steden plaatsvindt. "Ik ben ook onderdeel van die samenzwering, ik hoor bij die gentrificatie. Mensen hebben het gevoel dat ze vernederd worden door die nieuwe gebouwen. Zij wonen nog steeds in versleten gebouwen, terwijl er om hen heen allemaal dure appartementen verrijzen. Aan de andere kant leef ik nu als een koning in mijn nieuwe appartement, maar ben ik in de buurt armzalig, want mensen zien elkaar niet meer, ze zoeken elkaar niet op. Daar moet je als Amsterdam over in gesprek met elkaar."

Het einde is niet hoopvol. Hamlet eindigt met prins Fortinbras van Noorwegen, die de nieuwe wereldorde vormt - in deze versie de durfkapitalist die alleen komt om winst te maken. Benali: "Het blijft een tragedie."

Hamlet, door de Toneelmakerij en de Krakeling, van 16 maart t/m 15 april in theaterbroedplaats De Sloot, premiere 18 maart. Regie: Paul Knieriem.