Dit artikel is afkomstig uit het Eindhovens Dagblad. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Liefst 25 dagen was het gespecialiseerde gerechtshof in Londen ermee bezig. Om de schadeclaim van Royal Mail en British Telecom wegens te duur betaalde DAF-vrachtwagens te beoordelen, trok het alle registers open. Het resultaat van feitenonderzoek, gesprekken met experts en verhoren buiten de rechtszaal van onder meer DAF-bestuurders is een voor de Eindhovense fabrikant desastreus vonnis.

DAF moet als deelnemer gedurende veertien jaar aan het Europese truckkartel hebben geprofiteerd van de onderlinge uitwisseling van informatie. Je neemt niet jarenlang het risico te worden betrapt op het maken van verboden prijsafspraken zonder dat daar voordelen als hogere prijzen en extra winsten tegenover staan, redeneert het hof.

DAF moet dus terugbetalen. 5 procent van de totale verkoopwaarde van 305 miljoen pond die de bijna tienduizend trucks of onderdelen daarvan vertegenwoordigen moet worden overgemaakt aan de twee klanten. Omgerekend is dat circa 17,5 miljoen euro. Daar komt nog een onbekend bedrag aan rente bij. Dat kan aardig oplopen met een wettelijke rente van zeg 4 procent per jaar, te berekenen vanaf het moment van aanschaf van de truck tot aan de terugbetaling.

Het driehonderd pagina's tellende vonnis biedt een niet eerder vertoond inkijkje in de handel en wandel van DAF en zijn concurrenten. Het hof citeert uitvoerig uit stukken van de Europese Commissie over het kartel.

Truckfabrikanten informeerden elkaar over geplande prijsverhogingen en stemden die soms onderling af. Maar ze spraken ook over hun orderinstroom, voorraden en afleveringstermijnen. Een belangrijk verwijt is dat de timing van de introductie van vrachtwagens die aan nieuwe milieunormen moesten voldoen, werd gecoördineerd. Ook over de prijsverhoging als gevolg van de gemaakte kosten voor de ontwikkeling van nieuwe technologie in dit verband werd gesproken.

DAF ontkent dat laatste niet. De voor productontwikkeling verantwoordelijke bestuurder Ron Borsboom voerde in zijn verhoor aan dat klanten niet erg welwillend waren om voor die kosten te betalen. Zonder gezamenlijke afspraken over een prijsverhoging zou het voor DAF lastig zijn geworden om zijn winstmarge te behouden, zou hij hebben verklaard.

De verdediging van DAF dat de uitwisseling slechts brutofabrieksprijzen betrof die niets zouden zeggen over de verkoopprijs die kopers betaalden, vindt in de ogen van het Britse hof geen genade. Informatie over brutoprijzen hielp de fabrikanten volgens de rechters om nettoprijzen correcter te berekenen.

In het concrete geval van belangrijke klant Royal Mail wierp DAF-directeur operations Jos Habets volgens het vonnis nog op dat diens orders tussen 2004 en 2010 verlies opleverden. Dat zou moeten bewijzen dat van prijsopdrijving geen sprake was. Het hof stelt echter dat dit niet hoeft te betekenen dat de prijzen niet nog lager hadden kunnen zijn.

Na de Britse uitspraak, gevolgd op eerdere veroordelingen in Spanje en Portugal, lijkt er voor DAF geen houden meer aan. Een lawine aan 1700 schadeclaims is onderweg.

Het enige goede nieuws voor DAF is dat de hoogte van de totale schadepost kan meevallen. Van de rechtbank in Portugal moest DAF ruim 15 procent van de aankoopprijs terugbetalen. In het geval van een Spaans transportbedrijf was dat 10 procent. Het Britse hof vindt 5 procent redelijk.