
de Volkskrant Cabaretier Nilgün Yerli vond daten altijd een teleurstelling
Dit artikel is afkomstig uit de Volkskrant. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Daten of een vaste relatie?
"Een vaste relatie, absoluut. Er is niets mooiers dan verbondenheid. Op al die datingsites is iedereen daar uiteindelijk naar op zoek.
"Het enige dat ik leuk vind aan daten, is de adrenaline die je voelt wanneer je iemand voor het eerst gaat ontmoeten. Verder kan ik er niet van genieten. Het was iedere keer weer een teleurstelling. Je gaat ergens heen met de hoop dat je iemand gaat ontmoeten die je hart kan kietelen. Maar je eindigt vaak met wanhoop en denkt: 'shit, weer niet gelukt'.
"Voor mijn voorstelling Tinderella heb ik 183 mensen geïnterviewd die op Tinder zitten, van transgender personen en lesbiennes tot hetero's. Ik heb veel date-ervaringen van anderen in mijn stuk verwerkt. Mijn conclusie is dat iedereen zich aan iemand wil binden. Zelfs mensen die friends with benefits zoeken, hebben waarschijnlijk verlatingsangst of een gebroken hart.
"Mijn ex-man ging tijdens ons huwelijk vreemd. Ik ging daardoor op zoek naar geluk dat ik thuis niet kon vinden. Nu mijn huwelijk voorbij is, denk ik toch: ik heb gefaald. Als het even niet meer gaat in je relatie, zeg ik altijd: zet even de bloemetjes buiten om de passie te proeven die je thuis mist, maar geef je thuishaven niet zomaar op. Want die is enorm kostbaar."
Schrijven of op het podium staan?
"Schrijven is een heel eenzaam beroep. Met cabaret daarentegen sta je in het theater en krijg je energie van je publiek. Dus als je mij verplicht te kiezen, dan toch cabaret. Ik heb wel in de afgelopen jaren geleerd dat je je hele wezen nooit moet ophangen aan je carrière. Want als die wegvalt, kan dat behoorlijk slecht uitpakken.
"Vroeger identificeerde ik mezelf volledig met mijn werk. Toen ik vanwege het werk van mijn toenmalige echtgenoot naar het buitenland verhuisde en stopte als theatermaker, ben ik daar enorm mee geconfronteerd. Ik was mezelf kwijtgeraakt. Maar ik gebruik nog wel altijd het liefst mijn stem en een podium om mensen te prikkelen."
De Turkse of de Nederlandse taal?
"Beide talen zijn me lief, maar als ik moet kiezen dan toch de Nederlandse taal. Terwijl mijn Turks eigenlijk beter is. Ik maak in het Nederlands nog altijd fouten met lidwoorden. Als een klein kind leer je 'de', 'het' of 'een' op een natuurlijke wijze, maar ik voel het dus nog steeds niet goed aan. Daarom zeg ik ook in de show: als er een non-binair tijdperk zou aanbreken en we geen mannelijke en vrouwelijke woorden meer zouden hebben, dan zou ik waarschijnlijk perfect Nederlands spreken.
"De Nederlandse taal is heel buigbaar, woorden zijn meer gelaagd en de grappen daardoor ook. In de Turkse taal is dat minder het geval. Turken zelf zijn ook best wel een dramatisch volk en er spelen qua humor natuurlijk ook andere culturele normen mee. Dus als ik een voorstelling maak voor een tournee in Turkije, wat ik meerdere keren heb gedaan, richt ik me ook puur op de Turkse maatschappij en de problematiek daar."
Friesland of Noord-Holland?
"Noord-Holland. Op mijn tiende verhuisde ik vanuit Turkije naar Friesland, waar ik in de jaren tachtig heb gewoond. Qua natuur zou ik wel voor Friesland kiezen, maar mijn werk, mijn vriendenkring, alles is nu hier in Noord-Holland. Ik zou nergens anders meer kunnen wonen.
"Waar ik ook in het buitenland woon, overal voel ik me ontheemd en ontaard. Uiteindelijk heb ik toch de meeste tijd, 25 jaar van mijn leven, in Haarlem, Zandvoort, Bentveld en Amsterdam doorgebracht. Ik merk dat het herkennen van de huizen, de bomen en de kerken hier me een veilig gevoel geeft. Er zit ergens toch een simpele dorpsbewoner in mij die ervan geniet om naar de supermarkt te fietsen."
De politiek of burgeractivisme?
"Nóóit meer politiek. Maar ook bij activisme denk ik: alles waar mensen radicaal voor staan, of het nou voor het milieu is of voor religie of een politieke partij, vind ik eng.
"Natuurlijk, we maken ons allemaal zorgen om het milieu. Maar als jij me haat omdat ik in een auto rijd terwijl jij fietst, vind ik dat niet gezond. Ik vind dat je mag zeggen dat ik met mijn auto het milieu vervuil, maar je mag me er niet om haten. En dat is wat er nu gaande is. Radicalisme in wat je ook doet, vind ik verontrustend.
"Politiek is niets voor mij. Ik heb vanaf 2006 een paar jaar af en aan in Turkije gewoond, en sloot me in 2011 aan bij de AKP van Erdogan omdat ik dacht dat ik van binnenuit een brug kon bouwen tussen orthodoxe en liberale moslims. Toen ik de partij na zes weken lidmaatschap weer verliet, sprak ik de toenmalige Turkse minister van cultuur. Ik zei tegen hem: ik mis mijn theater met een podium. Ik vind jullie theater zonder podium heel moeilijk. Hij moest lachen, want hij begreep volledig wat ik zei.
"Maar activisme vind ik ook niet oké, dat zou ik liever vervangen door idealisme. Mensen moeten idealen hebben en nastreven, die zijn een prachtig goed voor de mens. Maar als ik een ideaal heb dat jij niet nastreeft, heb ik niet het recht om jou daarop aan te kijken. Dan gaat het mis."
Londen of New York?
"Londen, ook omdat mijn zoon daar studeert. Ik heb zeven jaar in Londen en zeven maanden met mijn toenmalige man in New York gewoond. Ik heb er gegeten, gedronken, veel cultuur gezien, maar het hoeft van mij niet meer. In beide steden zou ik niet meer willen wonen. Ik ben zo blij met m'n prairie hier in Nederland.
"Het zijn beide natuurlijk kosmopolitische steden en ze zijn beide eenzaam in hun drukte. Het is moeilijk om in Londen een Londenaar te vinden en een New Yorker in New York. Londen is tegenwoordig gevuld met de rijkdom uit Rusland en India, een gemêleerd publiek van de meest geprivilegieerde mensen ter aarde. Vanuit Istanboel, waar ik ook een tijdje heb gewoond, zijn er veel welvarende gezinnen naartoe gevlucht.
"Er is één onderscheid tussen deze metropolen. De eenzaamheid die ik heb gevoeld in Londen en in New York is tegenovergesteld aan wat ik heb ervaren in Istanboel. De Turkse cultuur is meer gebaseerd op een gemeenschapsgevoel. Waar je ook bent, je voelt je niet snel alleen. Er is altijd wel iemand die een praatje met je maakt en z'n levensverhaal aan je vertelt. Als je bij de Galatabrug een broodje vis eet, raak je snel met mensen in gesprek en krijg je het gevoel dat je familie en vrienden om je heen hebt."

Kuisheid of openhartigheid?
"Absoluut openhartigheid. Maar ik heb wel een ontwikkeling moeten doormaken om deze kwaliteit te kunnen omarmen.
"Ik was jaren geleden een keer te gast bij een radioprogramma van Martin Šimek. Hij zei: 'Ik luister naar een vrouw met een vrije geest. Maar als ik naar haar kijk, zie ik iemand die haar lijf helemaal heeft bedekt met zwarte kleding en zie ik haar lijf noch haar houding. Hoe kan dat?"
"Toen ik deze voorstelling maakte, wilde ik dat er een balans zou zijn tussen mijn lichaam en geest. Ik wilde daarom per se een badjas aan, die ik ook thuis in de afgelopen jaren vaak aan heb gehad tijdens moeilijke periodes, vooral toen ik in scheiding lag. Ik wilde mezelf in Tinderella overtreffen. Voor mij is het heel wat dat ik onder die badjas niks draag en op het podium sta."
Cinderella of Sneeuwwitje?
"Mag ik ook Pinokkio kiezen? Ik vind hem het wonderbaarlijkste sprookjesfiguur, omdat hij van hout is gemaakt en er toch leven in hem zit. Er zit natuurlijk ook leven in hout, in de bomen. En ik zie in alle mensen wel een Pinokkio. Iemand die soms liegt en tegelijkertijd op zoek is naar zijn eigen waarheid."
Ga gratis verder
Log in of registreer gratis op NU.nl en krijg toegang tot extra artikelen