Dit artikel is afkomstig uit het AD. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Stap af van het rendementsdenken, investéér gewoon in het Nederlandse platteland. Met die boodschap wil CDA-fractieleider Pieter Heerma een poging doen om af te rekenen met de groeiende verschillen tussen de stad en de regio, die ook door veel Nederlanders worden gevoeld. De in plattelandsproblematiek gespecialiseerde hoogleraar Bettina Bock, werkzaam aan de universiteiten van Groningen en Wageningen, kan het pleidooi grotendeels onderschrijven. Maar hoe doe je dat, minder dichtbevolkte gebieden leefbaarder maken? Bock geeft een voorzet.

"Wat om te beginnen helpt, is dat we beseffen dat het landelijk gebied ontzettend belangrijk is voor ons land. Denk eens aan alle uitdagingen die ons te wachten staan: klimaatverandering, meer biodiversiteit in de natuur, een duurzame landbouw. Dat moet vooral op het platteland gebeuren. Kijk naar het stikstofprobleem: Nederland loopt vast door wat er in het landelijk gebied gebeurt. Het laat zien dat je afhankelijk bent van elkaar. Dan is het ook belangrijk dat je plattelandsgebieden vanuit de Randstad niet bestempelt als krimpgebieden, of 'de provincie', maar als een cruciaal deel van Nederland. En dat deel verdient dus net zo goed als dichterbevolkte gebieden investeringen in essentiële voorzieningen."

"Kwaliteit van leven is essentieel om ervoor te zorgen dat mensen ergens tevreden wonen. Daar horen basisvoorzieningen als wonen, bereikbaarheid, zorg en onderwijs bij. Misschien is het wat overdreven om 's avonds een grote bus te laten rondrijden waar nauwelijks iemand gebruik van maakt. Maar je kunt ook naar nieuwe manieren zoeken. Combineer school- en streekvervoer, ontwikkel apps met slimme oplossingen.

Goede zorg moet in de buurt voorhanden zijn. De laatste decennia is veel gecentraliseerd in steden, en dat is voor mensen niet altijd fijn. Als je als jong stel een babywens hebt, wil je dat er zwangerschapszorg dichtbij zit, ook in noodsituaties. Je wil dat er kinderopvang is, dat er onderwijsmogelijkheden zijn. Je wil dat er voor je kinderen betaalbare woningen zijn als ze op zichzelf willen wonen. Nu zie je dat woningen vaak gekocht worden door rijkere mensen uit de Randstad. Ook dat geeft geen prettig gevoel."

"Mensen die vanuit de Randstad wegtrekken, gaan bij voorkeur naar een plaats dichtbij een treinstation. Dus investeren in openbaar vervoer, zoals het nieuwe spoor tussen Lelystad en Groningen dat het CDA voorstelt, heeft wel degelijk zin. Mensen werken meer thuis, dus het wordt makkelijker om verder van je werk te gaan wonen. Maar áls je dan naar dat werk gaat, wil je wel dat het goed bereikbaar is."

Overheidsinstellingen naar regio's buiten de Randstad verplaatsen kan ook een optie zijn. Er wordt wel eens geklaagd dat dat niet werkbaar is, omdat de belangrijkste overheidinstellingen in en rond Den Haag zitten. Maar sinds corona hebben we geleerd dat digitaal communiceren vaak prima kan. Voor mensen buiten de Randstad is het belangrijk dat er aantrekkelijke werkgevers in de buurt zitten. In steden als Assen, Zwolle of Deventer moet genoeg interessant werk te doen zijn."

"Ik ben heel blij dat je steeds vaker dit geluid hoort, dat geld niet het enige is dat telt. Het begrip brede welvaart is in opkomst. Daarbij kijk je ook naar een gezonde leefomgeving, fijn wonen, gemeenschapszin, enzovoorts. We moeten af van het idee dat alleen economische groei belangrijk is. Maar om dat echt te vertalen naar beleid, is best lastig. Het is een strijd tussen de korte en de lange termijn. Op korte termijn lijken efficiency en financieel gewin misschien belangrijker, maar op de lange termijn ben je beter af als je gericht investeert in een goede toekomst voor alle inwoners van je land. Dus ook die op het platteland. De overheid moet daar garant voor staan."