Dit artikel is afkomstig uit Het Parool. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Afgelopen maand kwamen er rond middernacht meermaals groepen mensen de kroeg binnen, vertelt Bas van der Geest van Bar Joost (Oost). "Niks geks natuurlijk, klaar om de avond voort te zetten. Maar tot mijn verbazing bestelden ze allemaal alcoholvrij bier."

Op veel plekken in de stad merkten Amsterdamse ondernemers de populariteit van dry january, de jaarlijkse uitdaging om een maand lang geen alcohol te drinken. Volgens Koninklijke Horeca Nederland (KHN) was de animo in de hoofdstad groter dan in de rest van het land.

"We zien dat er niet alleen veel wordt gevraagd om alcoholvrij bier, maar ook wijn, bubbels en gin", zegt Pim Evers van KHN Amsterdam. "dry january leek dit jaar populairder dan voor de coronaperiode." Dat geldt volgens Evers vooral voor cafés, restaurants en hotels.

"De voorraad alcoholvrij bier in de koeling hebben we in januari verdubbeld", vertelt Van der Geest. "Er is dus minstens twee keer zoveel alcoholvrij gedronken dan normaal." Ook Philippine Wouters van café Permanent (Noord) zag een toestroom. "Ik had er niet specifiek op ingekocht", zegt ze. "Wij hebben standaard alcoholvrije en alcoholarme dranken in de koeling, maar mensen leken daar deze maand veel meer naar te vragen."

Daartegenover staat dat er op veel plekken ook wél veel alcohol genuttigd werd. "Januari is oorspronkelijk een wat rustigere maand, zo na de feestdagen", zegt Van der Geest. "Maar het was hier drukker dan ooit." Dat ziet ook Bart Holla van café Thuys (West). "Ja, we hebben iets meer alcoholvrije drank verkocht", vertelt hij. "Maar het was sowieso drukker, zeker voor januari."

Riad Farhat van Drie Wijzen uit Oost (3WO), met ruim twintig zaken, vindt het moeilijk om aan te geven of de alcoholvrije consumptie afgelopen maand steeg. "In mijn persoonlijke omgeving merk ik het wel", zegt hij. "Maar aan de drukte was niks te merken. Misschien dat mensen er een weekje eerder mee zijn gekapt, want afgelopen weekend was het overal hartstikke vol."

Farhat merkt bovendien, net als alle andere horecaondernemers die Het Parool sprak, dat alcoholvrij de laatste jaren überhaupt meer in trek is. "Het is echt een trend", zegt hij.

Bij Kat in de Wijngaert (Centrum) wordt er volgende week zelfs voor het eerst een fust alcoholvrij bier aangesloten op de tap. "We moesten er echt aan geloven", zegt eigenaar Menno Bertelkamp. "De kratten 0.0-pils zijn niet aan te slepen. Vroeger verkocht je er misschien één per maand, nu zijn het er zes per week."

Wim Boekema van de alcoholvrije slijterij Nix & Nix in de Jordaan herkent die ontwikkeling. "Maar deze december en januari leek het nog meer te leven dan voorgaande jaren", zegt hij. Naast het sociale aspect - alcoholvrij lijkt 'normaler' geworden - speelt volgens hem ook mee dat er meer kwalitatief aanbod is. "Vijf jaar geleden was zo'n dry january een veel lastigere opgave. Er komen steeds meer goede en lekkere producten bij."

Alcohol volledig vervangen, dat zien de horecaondernemers zo snel nog niet gebeuren. "Als puntje bij paaltje komt, zitten de mensen bij de eerste zonnestralen met hun jas op het terras", zegt Wouters. "En dan bestellen ze gewoon rosé. Tja, zo zijn Amsterdammers ook wel weer."

Zo'n 25.000 mensen meldden zich dit jaar aan voor IkPas, de Nederlandse campagne om mensen bewust te maken van hun gewoontegedrag rond alcohol. Het aantal dat een poging waagt, ligt echter veel hoger, zegt initiatiefnemer en onderzoeker Rob Bovens. "We schatten dat landelijk tussen de 750.000 en één miljoen mensen een poging waagden."

Volgens Bovens slaagt slechts 30 procent van de mensen die geen begeleiding krijgen erin om de alcoholvrije maand vol te houden, tegenover 70 procent die wél begeleiding krijgt. Van tevoren drinken de participanten gemiddeld 4,5 à 5 dagen per week, na een maand IkPas drinken deelnemers gemiddeld bijna een derde minder.

Bij Jellinek zijn ze blij met de populariteit van de alcoholvrije maand. "We juichen de normverschuiving enorm toe", zegt Floor van Bakkum, manager preventie. Maar de groeiende populariteit van alcoholvrije dranken is volgens haar niet ideaal. "Als je een maand niet probeert te drinken en vervolgens wel allemaal alcoholvrije drankjes nuttigt, kom je niet uit je gewoontevorming."

Een ander risico is volgens Van Bakkum dat de alcoholvrije dranken als frisdrank worden gezien. "Als mensen dit dan drinken tijdens het sporten of werk, normaliseer je juist een alcoholcultuur."

Bovens vindt dat het aanbod nodig is. "Het is een overgangsperiode. 80 procent van de Nederlandse bevolking drinkt, die moet je op een bepaalde manier verleiden."