Dit artikel is afkomstig uit Trouw. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Een ding is zeker: als de leden van een Rotaryclub bij elkaar komen, is dat een garantie voor gezelligheid. Dat is tenminste wel het beeld. Dus moet het zaterdagmiddag in het Amsterdamse Olympisch Stadion helemaal een genoeglijke bedoening zijn. Want dan viert de Nederlandse tak van de wereldwijde vriendschapsorganisatie van weldoeners het honderdjarig bestaan.

Aan het programma is goed op te maken dat in een eeuw tijd veel is veranderd. Er staan foodtrucks en de opbrengst van de '100 jaar Rotary-puzzel' die je er kunt kopen gaat naar 'een van de klimaatdoelen, een speciaal aan te leggen bos', zo meldt de organisatie. Daar zouden ze in 1923, toen de Rotaryclub Amsterdam als eerste in Nederland werd opgericht, weinig van begrepen hebben.

"Er is in die honderd jaar heel veel veranderd ", zegt Rutger Mazel (1969), inmiddels lid van zijn vierde club. "Waar de leden aanvankelijk industriëlen en notabelen waren, sloten zich na de oorlog ook andere beroepsgroepen aan, tot loodgieters aan toe."

Als hoofdredacteur van de speciale jubileumuitgave van het clubmagazine is Mazel eens goed in de Nederlandse geschiedenis van het fenomeen gedoken. "Zo was een van de mensen van de familie Verkade, het chocolade- en koekjesbedrijf uit Zaandam, een pionier van de Rotary in Nederland. De clubs vormden zich eerst in de steden, maar al vrij snel ontstonden ze ook in dorpen."

De doelen zijn al die jaren min of meer hetzelfde gebleven: 'het samenbrengen van leiders uit de zakenwereld die humanitaire diensten verlenen', heet het officieel. In de praktijk komt dat doorgaans neer op het netwerken van mensen uit allerlei beroepsgroepen, die vervolgens geld geven aan projecten of zich inzetten in bijvoorbeeld het onderwijs of de zorg in binnen- en buitenland.

Anno 2023 telt Nederland vijfhonderd Rotaryclubs met samen zo'n 16.000 leden. Zij opereren in zeven districten, met aan het hoofd van ieder gewest een gouverneur (vijf vrouwen, twee mannen). Gerda Breeuwsma (61) uit Bolsward is gouverneur Noord-Nederland en voorzitter van het landelijk gouverneursoverleg. In het dagelijks leven runt zij als zzp'er een organisatieadviesbureau. Voor haar telt ook het lokale aspect van de Rotaryclub mee: "Wat is er mooier dan een club mensen uit allerlei beroepsgroepen in je eigen woonomgeving?", zegt ze over de telefoon. "Mensen die het niet alleen gezellig hebben, maar elkaar ook inspireren om iets goeds te doen. We organiseren bedrijfsbezoeken of bespreken thema's als diversiteit of ethiek. Een Rotaryclub biedt de leden ook iets zinnigs buiten het werk en het gezin."

Bij de clubs in haar district zitten mensen van allerlei pluimage. "Een directeur van een groot bedrijf in infrastructuur, maar ook een leraar, een dominee, een politieagent. Er zijn laatst weer vijf leden bijgekomen en we proberen zo veel mogelijk diversiteit binnen te halen."

De club van Breeuwsma komt wekelijks bij elkaar en besluit in goed overleg welke projecten financieel worden geholpen. Als richtlijn heeft Rotary Nederland een selectie gemaakt van 'ernstige humanitaire noden'. Dat gaat van 'vrede & conflictbeheersing' tot 'water & hygiëne'. Onlangs toegevoegd: 'Leefmilieu'.

Maar hoe de clubs door de jaren heen ook mee zijn gegaan met de tijd, hardnekkig blijft nog wel het imago van de Rotaryclubs. Plat gezegd is het beeld bij een deel van het grote publiek: Rotary, dat zijn clubjes borrelende VVD-leden.

Vertel Mazel wat: "Ik krijg die vraag ongeveer elke week. Maar het klopt niet. Het zijn echt niet alleen maar businessclubs met lokale winkeliers. Er is niks VVD en ook niks 'mannen' aan Rotary. De man-vrouwverhouding is fiftyfifty. Er zijn zelfs twee clubs die uitsluitend uit vrouwen bestaan."

Ook Breeuwsma ziet weinig borrelende liberalen in haar club. "Integendeel, ik zie de wereld terug in mijn club."