Dit artikel is afkomstig uit Trouw. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Rotterdammer Matthijs van Seventer stond maandagvond grote pannen Indiase erwtensoep te maken, bedoeld voor de circa dertig mensen die maandelijks afkomen op de driegangenmaaltijd die zijn protestantse kerk organiseert. Het zijn vooral ouderen die aanschuiven. Vaak zijn ze alleen, meestal zijn ze lid van de kerk.

De Protestantse Gemeente Rotterdam-Schiebroek doet met die maaltijd precies wat de regionale leiding van de Protestantse Kerk in Nederland graag ziet: met de verbouwing van de kerk is er meteen een keuken geïnstalleerd, zodat er in de kerk gegeten kan worden - en gepraat.

"Elke kerk moet een keuken hebben", vindt Julia van Rijn, classispredikant van de regio Zuid-Holland Noord. "Want samen aan tafel, dat is inclusief, samen eten is altijd goed." Volgens haar hebben al aardig wat PKN-kerken een keuken. En bij renovatie is het, vindt zij, een must om er een te creëren.

Van Rijn prees dit kerk-keukenmodel aan bij de presentatie woensdag van een onderzoek onder 4000 protestanten en katholieken, naar wat zij van de kerk verwachten in deze tijd waarin de ene crisis de andere lijkt op te volgen.

Bijna 90 procent verwacht dat kerken in actie komen voor eenzame mensen. Ook vluchtelingen moeten op hulp kunnen rekenen van kerkelijke zijde, vindt driekwart. En tegen de 70 procent meent dat de kerk een taak heeft bij het bestrijden van armoede. Meer politieke onderwerpen als corona en stikstof laten ze graag aan anderen over.

De enquête is uitgezet door de rooms-katholieke kerk, de Oud-Katholieke Kerk, de Protestantse Kerk in Nederland en de Evangelische Broedergemeente. Zij doen dat elk jaar met een ander thema, ter voorbereiding van de actie Kerkbalans, de financiële inzameling waaruit een groot deel van de kerkelijke activiteiten worden betaald. Die is afgelopen zaterdag begonnen. De actie brengt jaarlijks ongeveer 200 miljoen euro op, waarbij de protestanten het leeuwendeel - ongeveer 150 miljoen euro - geven.

Classispredikant Van Rijn heeft het idee dat de kerken het in het sociale domein best goed doen. "Als ik aan kerkenraden vraag waar ze blij mee zijn, dan zeggen ze: we zien naar elkaar om. En ik geloof hen onmiddellijk."

Ondanks dat kerken leger worden en er een tekort is aan vrijwilligers, krijgen met name ouderen volgens haar nog regelmatig bezoek van een actief kerklid of de dominee. Ook ziet ze tal van groepsactiviteiten door de week, van bijbelcursussen tot inloopmiddagen voor koffie en thee. En warmte, in deze tijd van energiearmoede.

Kerken waren actief bij de opvang van Oekraïners en nu bij het zoeken naar woonruimte voor mensen die in Nederland mogen blijven. Diaconiëen helpen armen - voor zover ze die op het spoor komen. "Want er is veel schaamte", zegt Van Rijn, die kerken adviseert duidelijk te laten weten aan de buitenwereld dat zij 'op een discrete manier' hulp kunnen geven.

Ook de bisschop van Rotterdam, Hans van den Hende, is zeer te spreken over de inzet van parochianen voor hulpbehoevenden. Maar in coronatijd bleek uit de bundel Kerk in tijden van corona dat juist in menig parochie een sociale structuur ontbreekt. Naast de zondagse mis is er weinig, zo noteerden verschillende waarnemers. Velen zaten tevergeefs op een telefoontje van de kerk te wachten, aldus Mirjam Spruit van het Centrum voor Parochiespiritualiteit.

Van den Hende noemt die conclusie pijnlijk, maar hij zegt ook dat die als een aanmoediging wordt gezien om de zaak te verbeteren: "We moeten hier zo goed mogelijk verder op bouwen". Met het openstellen van kerken voor bezoekers net zo goed als voor voedselbanken, worden er volgens hem goede stappen gezet om 'een instrument te zijn van liefde in de wereld van vandaag'.

De ondervraagde kerkleden zijn onverminderd bereid geld te geven aan hun kerk. Van hen mag dat geld vooral besteed worden aan het gebouw en aan het personeel. Met name katholieken willen meer informatie over waar het geld aan besteed wordt.