Dit artikel is afkomstig uit het AD Utrechts Nieuwsblad. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Het is begin januari als de stroom eruit knalt bij Frank en Lotte in Nieuwegein. De vonken springen eraf, elke keer als de aardlekschakelaar wordt omgezet. Gevolg: in gang, studeerkamer, zolder, toilet en schuur is geen licht meer.

Lotte haalt de schouders maar eens op. De tv doet het, dus no worries. Maar haar partner Frank maakt zich wel zorgen. Hij besluit om hulp te zoeken, googelt een bedrijf en komt zo uit bij een website van een naar eigen zeggen Utrechtse elektricien die 24/7 klaar staat. Hij belt en krijgt te horen dat in de loop van de middag een elektricien langskomt.

Tegen die tijd is het in het halve huis donker. Of de elektricien met de auto komt of in een busje met de naam van het bedrijf, dat zien ze niet. Hij is er opeens, een man met Limburgs accent. Hoe dan ook, Frank is opgelucht dat er iemand is om het op te lossen.

De man stelt zich niet voor, doet zijn zaklantaarn aan, pakt een schroevendraaier en gaat aan het werk. Een half uur is hij bezig. Daarna komt hij de kamer in, laat wat doorgebrande snoeren zien en andere apparatuur die hij heeft vervangen. Hij vertelt Frank en Lotte dat ze aan een ramp zijn ontsnapt, want er had zomaar brand uit kunnen breken. Vooral op Lotte maakt dat indruk. Ze is blij met hem.

Na een halfuurtje is hij klaar en laat op zijn telefoon zien wat het gaat kosten. Frank schrikt: 3100 euro! Het tienvoudige van wat hij verwacht had. Maar hij is te verbouwereerd om bezwaar te maken. Later realiseert hij zich: in zo'n situatie denk je niet rationeel.

De elektricien probeert ze gerust te stellen. Het bedrag is gewoon wat hoger omdat de service zo snel was. Hij zal de volgende dag een factuur sturen en verder is het gewoon verzekeringswerk. "Maak nog even een foto van wat ik gedaan heb."

Als Frank stamelt dat hij het hoge bedrag niet kan pinnen, is de oplichter zo behulpzaam om hem te vertellen hoe hij de daglimiet kan verhogen. Drie keer klikken en het is gelukt. Hij zegt dat dit dagelijkse kost is. Vermoedelijk is dat de enige waarheid die uit zijn mond komt. De 3100 euro wordt gepind.

En zoef, weg is-ie. Nooit meer wat van hem gehoord. En de volgende dag: geen factuur. Frank begint zich te realiseren dat er iets niet klopt. Hij baalt dat hij niet eerder zijn zoon Sjaak heeft ingeschakeld. Maar ja, zoiets wil je zelf oplossen.

De volgende dag schrikt zoon Sjaak van het bizarre bedrag. Hij laat meteen een kennis komen die ook elektricien is, maar wel betrouwbaar. Die constateert dat de reparatie is uitgevoerd met tweedehandsspullen. Sjaak: "Dat was voor hooguit 300 euro, dus mijn ouders hebben 2800 euro te veel betaald."

- Wees in tijden van nood voorzichtig met googelen naar hulp. Mijd advertenties met 'spoed' en '24/7'. Skip de eerste pagina van Google.

- Zoek liever een bedrijf in de directe omgeving of vraag buren en kennissen of ze iemand weten.

- Vraag vooraf om een prijsindicatie. Als ze die niet kunnen geven: bel een ander.

- Kies voor een bedrijf met keurmerk en/of aangesloten bij een brancheorganisatie zoals Techniek Nederland. Controleer adres en KVK-nummer.

- Google de bedrijfsnaam plus het woord 'klachten'.

- Maak nu meteen een lijstje met betrouwbare dienstverleners die u kunt bellen. Zoals Frank uit het artikel zei: "In tijden van nood maakt je IQ rare sprongen."

Sjaak klimt in de telefoon en belt het bedrijf. Hij legt uit wat er is gebeurd, dat het echt te veel heeft gekost. De man aan de andere kant van de lijn werpt nog tegen dat het probleem toch is opgelost en zegt dat hij Sjaak even in de wacht moet zetten. "Daar ben ik nooit meer uitgekomen. Niet veel later was het telefoonnummer uit de lucht."

Ook ING wordt gebeld om te kijken of ze het bedrag kunnen terugstorten. De bankmedewerker vertelt dat dit niet kan. Er is met een pincode betaald, dat is niet te stoppen. Ook de ING Fraude Helpdesk poeiert Frank zonder pardon af: de bank staat hier verder buiten. Hij voelde zich al klote, dat is nu nog wat erger. "Ze hadden ook kunnen zeggen: we geven u niet veel hoop, maar we zullen ernaar kijken."

Dochter Chantal heeft contact gehad met de politie. Ze gaan langs om te kijken of aangifte zin heeft. "Ik ben niet hoopvol. Mijn ouders hebben het bedrijf zelf laten komen, er is een dienst verleend en daar is een bedrag afgerekend. Het wordt lastig."

Moeder Lotte vraagt zich af wat er zou zijn gebeurd als ze niet hadden betaald. Frank denkt het antwoord te weten: "Dan komen gure types langs om ons te intimideren." Hij heeft hetzelfde vervelende gevoel als toen er was ingebroken. "Deze elektricien is ook in ons huis geweest en heeft alle gegevens."

Ze vragen zich af hoe de oplichters aan die wisselende nummers komen en waarom Google ze een podium biedt voor de advertenties. Lotte: "Er zijn meer mensen die opgelicht worden, want dit gebeurt ook door loodgieters en slotenmakers. Voortaan bellen we de kinderen voordat we wat doen."

Sjaak snapt niet hoe die gasten nog kunnen slapen. "Mijn ouders konden het betalen, maar het zullen de laatste centen zijn. Wat doen ze mensen aan?"

Dick Reijman is woordvoerder van brancheorganisatie Techniek Nederland (waar naast de elektriciens ook bijvoorbeeld loodgieters, verwarmingsmonteurs en rioolontstoppers onder vallen). Hij weet dat malafide technische bedrijven nooit lid zijn van zijn organisatie en heel goed vindbaar zijn op internet.

"Dat gaat via een leadbedrijf of advertentiebedrijf. Daar komen de telefoontjes over storingen binnen, zij schakelen iemand in die doorgaans niet erg vakbekwaam is. Desondanks rekent die persoon na afloop een exorbitant hoog bedrag af voor slecht werk. Een deel van dat geld gaat naar het leadbedrijf."

Gevolg is volgens Reijman dat de consument te veel betaalt én vaak nog iemand moet laten komen om het broddelwerk te herstellen. Zijn tip is helder: "Ga nooit met ze in zee. Bij malafide bedrijven heb je geen poot om op te staan."

Hoe vaak deze vorm van oplichting voorkomt, weet Reijman ook niet. "Maar we denken dat het frequent gebeurt en dat het toeneemt. Heel triest. We zijn uiteraard niet blij met dit soort bedrijven, want het is slecht voor het imago van de hele branche."

De oplichters gaan heel gewiekst te werk, weet hij. Telefoonnummers veranderen regelmatig, een compleet nieuwe website is ook geen punt. Ook de Consumentenbond heeft zich al met het probleem beziggehouden, vertelt woordvoerder Joyce Donat. "Toen ging het om loodgieters en slotenmakers. We merkten dat dezelfde mensen erachter zitten. Toen we zo'n zogenaamde loodgieter belden, namen ze op met 'hallo, met de slotenmaker'."

Donat zegt dat de Autoriteit Consument & Markt (ACW)op een gegeven moment met Google heeft afgesproken dat de advertenties van onbetrouwbare slotenmakers worden geweerd. "Dat zou eigenlijk voor dito elektriciens en loodgieters ook moeten gebeuren. Al helpt dat maar even. Ze duiken na verloop van tijd toch weer op onder een andere naam."

Dat de oplichters zelden kunnen worden aangepakt, is ook de frustratie van de politie zegt woordvoerder Hans Meuleman. "We hebben bewijs nodig. Als mensen gewoon de te hoge rekening betalen, is dat complex."

Ook volgens hem komen malafide praktijken vaker voor dan verwacht, zeker nu de arbeidsmarkt krap is. "Het beste is echt als mensen ervan doordrongen zijn dat ze alleen met gerenommeerde bedrijven uit de buurt in zee moeten gaan."

Wie in (de regio) Utrecht heeft het afgelopen jaar ook te maken gehad met dienstverleners (denk ook aan schoorsteenvegers en verwarmingsmonteurs) die een veel te hoge rekening presenteerden of op een andere manier de zaak flesten. Mail uw ervaringen met naam en liefst telefoonnummer naar un.stad@ad.nl.

Dit artikel is gemaakt met hulp van Techniek Nederland en de Consumentenbond