Dit artikel is afkomstig uit de Volkskrant. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Toen wetenschapsjournalist en fanatiek hardloper Mariska van Sprundel voor het eerst een hardloopzaak binnenliep, werd ze prompt onderworpen aan een loopanalyse op de loopband. Het oordeel van de verkoper: haar naar binnen kantelende voeten waren gebaat bij antipronatieschoenen. Antipro-wattes?

Het idee heerste dat wanneer je voeten naar binnen zakten je schoenen nodig had die dat corrigeerden, vertelt Van Sprundel, die voor haar boek Alles wat je wilt weten over hardlopen (2018) in de wereld van hardloopschoenen dook. Met die corrigerende antipronatieschoenen zou je blessures voorkomen. Eén probleem: overtuigend wetenschappelijk bewijs voor het nut van antipronatieschoenen is nooit gevonden.

Datzelfde geldt voor dempende schoenen die de klap van je lichaamsgewicht opvangen, of juist de tegenovergestelde minimalistische gympen die ons zouden laten lopen zoals de natuur het heeft bedoeld: hardloophypes waarvoor het bewijs ontbreekt. Van Sprundel: "We hechten een enorme waarde aan schoenen. Er is geen sport waar zo’n grote industrie en zoveel marketing rondom de schoenen is als het hardlopen."

En dat terwijl het geheim van de perfecte schoenen eigenlijk erg voor de hand ligt, vertelt bewegingswetenschapper, voormalig professioneel marathonloopster en coach Miranda Boonstra: ze moeten vooral gewoon lekker zitten. "En dat is voor iedereen anders. De een houdt ervan om veel ondersteuning bij de middenvoet te hebben, de ander wil een hele dempende schoen of juist een waarmee je makkelijk van de grond komt."

Waar Boonstra wel op wijst is de huidige trend onder fabrikanten om het verschil tussen de zooldikte bij de tenen en bij de hak, de zogenaamde drop, erg klein te maken. Bij vroegere modellen was de zool bij de hak standaard een stuk dikker dan bij de tenen. Tegenwoordig is die zooldikte bijna gelijkgetrokken. Daardoor staat de hak lager, wat rek veroorzaakt bij de hielen en de kuiten. Boonstra: "Er is nog geen onderzoek naar gedaan maar ik kan me voorstellen dat mensen met klachten aan de achillespees of de kuiten, schoenen willen hebben met een grotere drop, dus een dikkere zool bij de hak, zodat de hielen en kuiten minder opgerekt worden." Maar ook hier geldt uiteindelijk: trek aan wat lekker loopt.

Daarom adviseert Boonstra aspirant-hardlopers om vooral veel modellen in een hardloopzaak uit te proberen. "De verkoper kan je daarbij helpen. Op die manier krijg je een goed idee wat bij je past." Neem de schoen wel even naar buiten. De loopbaan in een schoenenwinkel is vaak te kort om de schoen goed uit te kunnen proberen. Ook geven veel zaken garantie. Mocht je er thuis achter komen dat de schoenen toch niet lekker lopen, kun je ze weer terugbrengen. Dan is het wel van belang dat je je eerste rondjes niet door een modderig bos rent.

Hardloopschoenen willen in prijs nogal variëren. Winkels als de Scapino verkopen schoenen vanaf een paar tientjes terwijl de goedkoopste modellen in speciaalzaken doorgaans starten vanaf zo’n 120 euro. Kwalitatief hoeven goedkope schoenen niet onder te doen voor dure exemplaren. "Mijn lievelingsschoenen heb ik voor 50 euro gekocht. Daar heb ik twee jaar heerlijk op gelopen", vertelt Van Sprundel. "In winkels als de Scapino belanden de wat oudere modellen. Bovendien is het personeel in dat soort zaken wat minder gespecialiseerd en heb je minder modellen om uit te proberen."

Blessures gaat ook duur schoeisel in ieder geval niet voorkomen. Van Sprundel: "Een goed trainingsschema waarbij je niet te vaak en niet te hard traint, is wat dat betreft veel belangrijker. Je kunt nog zulke goede schoenen hebben, als je verkeerd traint raak je alsnog geblesseerd." Boonstra sluit zich daarbij aan: "Ik denk dat je als beginnend hardloper beter op goedkope schoenen rustig kunt opbouwen, dan dat je met dure schoenen veel te hard gaat trainen."

Dat betekent niet dat schoenen helemaal geen rol spelen in het voorkomen van blessures, maar niet om de redenen die fabrikanten zelf graag geven, zegt Boonstra: "Een fijne schoen die lekker zit, zal ervoor zorgen dat je relaxter loopt en minder spierspanning hoeft te gebruiken." En ja, dat kan er inderdaad voor zorgen dat je minder snel een blessure krijgt – maar met overpronerende voeten heeft dat verder niets te maken.

Voeten zwellen in de loop van de dag een klein beetje op. Daarom lees je op internet nog weleens de tip om je hardloopschoenen aan het eind van de middag, en in ieder geval niet ’s ochtends te kopen. "Voor wandelschoenen gaat die tip inderdaad op", vertelt podotherapeut Eveline van Vliet, "maar hardloopschoenen zijn vaak al dusdanig soepel dat het niet zoveel uitmaakt op welk tijdstip je ze aanschaft." Om diezelfde reden is het volgens Van Vliet ook niet noodzakelijk om eerst te trainen (waardoor je voeten eveneens opzwellen) voordat je schoenen koopt.