Dit artikel is afkomstig uit het AD. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

Een ongereguleerd zootje, waar beleggers nauwelijks bescherming genieten. Dat was in enkele woorden samengevat, de conclusie van een rapport dat toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) deze week publiceerde over de cryptomarkt. Meer toezicht en regelgeving zijn bittere noodzaak.

Er komt wel langzaam verandering in. "In 2024 komt er Europese regelgeving om de cryptosector beter te reguleren'', zegt Steven Majoor, directeur bij DNB. "Dat zal tot een veiligere sector leiden, met een betere bescherming voor consumenten en beleggers.''

Dat is geen overbodige luxe, blijkt uit het jongste schandaal, met in de hoofdrollen cryptohandelsplatform FTX en handelshuis Alameda Research, beide eigendom van Sam Bankman-Fried (SBF). Die dreigen om te vallen en daarmee lopen mensen die via die bedrijven belegden in cryptomunten miljarden te verliezen. Eerder dit jaar stortte al een ongedekte cryptomunt in waardoor beleggers tientallen miljarden euro's verloren.

Dat zorgde voor fikse koersverliezen bij de cryptomunten. De totale waarde van de munten daalde van drieduizend miljard euro naar duizend miljard euro. Met andere woorden: alle cryptomunten verloren twee derde van hun waarde.

Er is nog veel onduidelijk over het wel en wee van de bedrijven van het Amerikaanse wonderkind SBF, maar het lijkt er op dat Alameda op FTX handelde in een eigen cryptomunt. Alameda, dat veel van die cryptomunten op de balans heeft staan, is gebaat bij een hogere koers. Door zelf te handelen in de eigen munt kan de koers gemanipuleerd worden. Door de stijgende koers worden nieuwe kopers gelokt, wat weer tot hogere koersen leidt. Als de koersen dan dalen zitten de kopers met de gebakken peren, Alameda heeft zijn winst binnen.

"En het verhaal gaat dat geld van klanten is gebruikt om gaten in de eigen balans te dichten'', zegt Teunis Brosens, crypto-expert bij ING. Dergelijke handelswijzen zijn streng verboden in de financiële wereld, maar in de cryptowereld komen ze vaker voor. Het is maar zeer de vraag of gedupeerde beleggers hun schade kunnen verhalen.

Dat SBF nu kopje-onder gaat is opmerkelijk. Eerder dit jaar trok hij nog een miljard dollar uit om andere wankelende cryptobedrijven te redden. Maar nu zoekt hij zelf een reddingsboei om te overleven. Die redding is nog erg onzeker en dat betekent dat er mogelijk miljardenverliezen geleden worden door beleggers die nu niet meer bij hun geld kunnen.

"Ik steun nieuwe regelgeving'', zegt Lucas Wensing, directeur van Amdax. Dat bedrijf handelt voor klanten in cryptomunten. "Betere consumentenbescherming is nodig.'' Amdax heeft ook last va de onrust op de markt. Het maakt beleggers kopschuw. Maar wat er nu gebeurt kan bij Amdax niet gebeuren, benadrukt Wensing. "Wij handelen niet voor eigen rekening. De munten van de klanten liggen hier in de kluis.''

De onrust heeft ook zijn invloed op de bitcoin, de grootste cryptomunt ter wereld. De koers van bitcoin daalde in een paar dagen van 20.000 euro naar 15.500 euro en veerde op naar 16.500 nu. In november vorig jaar stond de koers nog op 70.000 euro.

Toch blijven cryptomunten populair. Inmiddels zijn er zo'n twee miljoen mensen in Nederland die in cryptomunten zoals de bitcoin, investeren. Die beleggers lijken zich bewust van de risico's. De meesten zien het als een gok, met de hoop op een mooi rendement.

DNB heeft zijn bedenkingen bij de bitcoin of andere ongedekte cryptomunten. "Het zijn dit soort wilde koersbewegingen die ongedekte cryptomunten, zoals de bitcoin, ongeschikt maken als echt geld te functioneren'', zegt DNB-directeur Olaf Sleijpen.

Wel ziet DNB potentie in de techniek achter cryptomunten, de blockchain. Dankzij die techniek kunnen partijen bijvoorbeeld direct geld aan elkaar storten zonder tussenkomst van een bank. Dat maakt overmaken sneller en vooral goedkoper. Die innovatieve technieken moeten zich kunnen ontwikkelen, een verbod op cryptomunten is daarom niet aan de orde, vindt DNB.

Brosens is het daar mee eens. Zelf wijst hij op de mogelijkheden om bijvoorbeeld de handel in aandelen en obligaties rechtstreeks tussen koper en verkoper te laten plaatsvinden. Dat is goedkoper en efficiënter dan de manier waarop het nu gaat. "Of denk iets verder weg aan het eigendom van een huis. Dat kun je in duizend stukjes knippen en die apart verhandelen. Zo kun je als belegger voor een relatief gering bedrag toch in vastgoed beleggen.''