Dit artikel is afkomstig uit de Volkskrant. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

'Je kunt beter huilen in een Rolls-Royce dan gelukkig zijn op een fiets.' Was getekend: Patrizia Reggiani. De Italiaanse vrouw die, nadat ze in 1970 de licht oenige erfgenaam Maurizio Gucci aan de haak had geslagen, bekend werd als Lady Gucci. En die, toen bleek dat ze diezelfde Maurizio 25 jaar later op klaarlichte dag had laten doodschieten, de boeken en boulevardbladen in ging als de Zwarte Weduwe.

Zonder enig overdrijven kunnen we wel stellen dat 2021 het jaar van Patrizia Reggiani is. Ten eerste verscheen in februari de documentaire Lady Gucci op Discovery+, waarin de inmiddels 71-jarige Reggiani zelf uitgebreid aan het woord komt, gekleed in een roze broekpak, het haar schouderlang, kastanjebruin en geföhnd, het lijf opgesmukt met sieraden en rode pumps. Ten tweede draait vanaf vandaag de film House of Gucci in de bioscoop, waarin het verhaal van Patrizia, Maurizio en de rest van de Gucci's centraal staat. Alleen de cast is al om je vingers bij af te likken: Al Pacino, Jeremy Irons en Adam Driver spelen de Gucci-mannen, Salma Hayek speelt Patrizia's paranormale vriendin en misdaadmaatje Pina. Reggiani zelf wordt neergezet door Stefani Germanotta, beter bekend onder haar artiestennaam Lady Gaga.

Reggiani en Germanotta hebben elkaar (nog) nooit ontmoet. Dat Lady Gaga niet eens de moeite had genomen om eens langs te komen, daarover had Reggiani flink wat te mekkeren in de Italiaanse media. Gaga zei in de Britse Vogue dat ze er geen behoefte aan had, omdat ze haar personage van een afstand en vanuit journalistieke nieuwsgierigheid wilde bestuderen aan de hand van krantenknipsels, videobeelden en geluidsfragmenten. "Dat betekende dat niemand mij ging vertellen wie Patrizia Gucci was", zei Gaga. "Niet eens Patrizia Reggiani zelf."

Kijk, dat zijn sappige uitspraken. Terwijl de film zelf, op twee trailers na, door filmmaatschappij Universal en regisseur Ridley Scott tot het laatste moment strikt geheim werd gehouden, stonden tijdschriften en websites al rap vol met uitgelekte details over de opnamen en opgebakken feitjes over de zaak-Gucci. Logisch wel, want het verhaal is pikant: Griekse tragedie en shakespeariaans drama ineen, met scheuten Dallas en Dynasty en een toef high fashion, en dan ook nog eens waargebeurd. Een uitgelezen moment om nog eens alles op een rijtje te zetten aan de hand van vijf Belangrijke Vragen.

Voor een antwoord op die vraag moeten we even helemaal terug naar de jeugd van Patrizia, lang voordat ze Gucci en zelfs voordat ze Reggiani heette. Als kind van de ongehuwde serveerster Silvana Martinelli, die haar dochter volgens geruchten 'bastaard' noemde, groeide Patrizia op in Vignola, nabij de Noord-Italiaanse stad Bologna, in armoede en treurnis. Pas toen haar moeder trouwde met de rijke transportondernemer Ferdinando Reggiani, die Patrizia adopteerde, kon ze proeven van een wat luxer leven. Het moet naar meer hebben gesmaakt, want toen ze in 1970 op een feestje Maurizio ontmoette, een van de kleinzonen van Guccio Gucci, de oprichter van het modehuis, zag ze haar kans schoon en versierde ze de schuchtere, bebrilde erfgenaam.

Hoewel zijn vader Rodolfo Gucci (gespeeld door Jeremy Irons) Patrizia maar een golddigger vond en de relatie afkeurde, besloot de straalverliefde Maurizio in 1972 toch te trouwen met zijn liefje. Volvette jaren volgden, waarin het echtpaar Gucci een jetsetluizenleventje leidde. Denk aan zeilen in de Cariben op hun eigen jacht Creole, een vaste plek op de gastenlijst van Studio 54, een penthouse in Manhattan, een villa in Acapulco, een boerderij in Connecticut, een chalet in Sankt Moritz, twee Ferrari's met de samentrekking 'Mauizia' op de nummerplaten, een vriendschap met Jackie Kennedy en een maandelijkse rekening van dik 9.000 euro bij de orchideeënboer.

Dertien jaar en twee dochters later was het sprookje uit. In 1985 ging Maurizio de deur uit onder het mom van een zakentrip en kwam nooit meer terug, waarna Patrizia desalniettemin de achternaam Gucci aanhield en zich waar mogelijk met de zaak bleef bemoeien. De officiële scheiding werd in november 1994 uitgesproken, nadat Maurizio met een nieuwe vriendin op de proppen was gekomen, ex-model Paola Franchi.

Toen er geruchten gingen over een voorgenomen tweede huwelijk, realiseerde Patrizia zich dat er, als Franchi met haar ex zou trouwen en misschien een kind zou krijgen, minder zou overblijven voor haar en haar dochters. En vooral: dat zij niet langer Lady Gucci zou zijn. Een onverdraaglijke gedachte. Via haar helderziende Napolitaanse vriendin Pina Auriemma kwam ze in contact met Ivano Savioni, de louche portier van een scharrig Milanees hotel, die ene Benedetto Ceraulo, pizzeria-eigenaar met schulden, opdracht gaf Maurizio om zeep te helpen. Op 27 maart 1995 om half 9 's morgens loste Ceraula vanaf de stoep van het Gucci-kantoor aan de Via Palestro vier schoten die Maurizio fataal werden.

Het aloude adagium dat de tweede generatie een familiebedrijf laat groeien en de derde het naar de gallemiezen helpt, gaat ook op voor Gucci. Het lederwarenhuis werd in 1921 in Florence gesticht door stamvader Guccio Gucci (1881-1953) en voortgezet door zijn zonen Vasco, Aldo en Rodolfo. Vasco bleef kinderloos en stierf in 1974, waarna Aldo en Rodolfo ieder de helft van het bedrijf in handen kregen. Aldo had drie zonen (Giorgio, Paolo en Roberto), Rodolfo werd alleen vader van Maurizio. Toen Rodolfo stierf in 1983, was Maurizio de volledige eigenaar van 50 procent van het bedrijf; Aldo en zijn zonen bezaten de rest. Dat maakte de familieverhoudingen er niet gezelliger op.

Lang verhaal kort: Maurizio probeerde zijn oom en neven het bedrijf uit te duwen, wat hem na een juridische strijd van zes jaar lukte. Ingefluisterd door Patrizia probeerde hij het merk, dat door de verkoop van talloze licenties voor volstrekt branchevreemde massaproducten als mokken en aanstekers danig was afgegleden, weer een poenig luxemerk te maken. Helaas had Maurizio, zijn grote bril ten spijt, weinig kijk op zaken. Hij kwam met dank aan zijn liederlijke levensstijl in de rode cijfers terecht.

In 1988 verkocht hij 47,8 procent van het bedrijf aan de Bahreinse firma Investcorp en trad hij af als baas. In 1993 verkocht hij de rest van zijn aandelen. Een jaar later werd de Amerikaanse ontwerper Tom Ford aangesteld als creative director en werd het merk weer hip, happening en winstgevend. In 1999 nam het Franse conglomeraat Pinault Printemps Redoute, thans Kering genaamd, Gucci over. Tegenwoordig is Gucci onder creatief directeur Alessandro Michele het meest gewilde modemerk ter wereld. Directeur Marco Bizzarri verwacht voor dit jaar een omzet van nabij de 10 miljard euro.

Hoewel Reggiani voorafgaand aan de moord al overal had geroeptoeterd dat ze haar ex liever dood dan levend zag, duurde het nog twee jaar eer er voldoende bewijs lag om haar op te pakken. In 1997 werd ze afgevoerd naar het politiebureau - uiteraard pas nadat ze haar bontjas en juwelen had omgehangen. In de rechtszaal verschool ze zich eerst achter het argument dat ze in 1992 een (goedaardige) hersentumor had laten verwijderen, wat haar gedrag zou hebben beïnvloed. Toen niemand daar intrapte, wees ze naar Pina Auriemma, die haar erin zou hebben geluisd.

Het mocht niet baten: ze kreeg een straf van 29 jaar opgelegd en verhuisde naar de Milanese San Vittore-gevangenis. Daar deed ze in 2000 een halfslachtige zelfmoordpoging door zich met een laken op te knopen. In 2005 zeurde ze net zolang tot ze een fret met de naam Bambi in haar cel mocht houden. Toen ze in 2011 vervroegd vrij kon komen door buiten de tralies een taakstraf te ondergaan, weigerde ze, want: "Ik heb nog nooit gewerkt en vertik het om het nu te doen." Uiteindelijk kwam ze wegens goed gedrag toch na zestien jaar al vrij, en ging ze om dat te vieren winkelen op de dure Via Montenapoleone in gezelschap van haar ara Bo. Nu 'werkt' ze als adviseur van juwelenmerk Bozart en teert ze op het geld dat ze toch nog steeds van de Gucci-familie krijgt.

Een heleboel. In de Britse Vogue vertelt ze hoe ze niet zozeer transformeerde in Reggiani, maar haar echt wérd, om te kunnen begrijpen hoe die tot haar gruwelijke daad was gekomen. Onder invloed van haar acteerdocent Susan Batson, zelf opgeleid door method acting-goeroe Lee Strasberg, gedroeg ze zich anderhalf jaar lang alsof ze Reggiani was. Ze verfde haar blonde haar donkerbruin en sprak negen maanden lang, ook tegen vrienden en bekenden, Engels met een Vignolees accent, dat ze tot in de puntjes perfectioneerde. Patrizia's duistere karakter loslaten bleek nog lastiger dan Patrizia worden, vandaar dat Gaga aangaf dat een ontmoeting met de echte Reggiani nog steeds niet op haar agenda staat.

Dat zit wel snor! Kostuumontwerper Janty Yates heeft haar huiswerk gedaan en de Gucci-archieven en eBay afgeschuimd op zoek naar vintage Gucci-stukken. Wat ze niet kon kopen werd geleend (bij Alaïa en Valentino) of gemaakt in haar eigen atelier. De briefing voor Reggiani's stijl was: niet te Joan Collins, maar eerder Gina Lollobrigida - strak, kort en bloot en met krankzinnig veel juwelen. Al Pacino alleen al kreeg veertien pakken aangemeten voor de rol van de duur maar slecht geklede Aldo. Jeremy Irons, die zijn stijlvolle broer Rodolfo speelt, schittert in ingetogen ensembles van Ermenegildo Zegna. De textiele ster van de film is desalniettemin de roomwitte visserstrui die Adam Driver draagt op de skipiste. Reden genoeg om een nieuwe Oscar in het leven te roepen: die voor beste breisel.

House of Gucci draait vanaf 25 november in de bioscoop.