Dit artikel is afkomstig uit het AD. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.

"Wat is er allemaal aan de hand in Nederland?" De uitsmijter van een Berlijnse bar kon zijn ogen niet geloven, zo vertelde hij mij, correspondent voor deze krant, afgelopen zaterdagavond. De schokkende beelden van honderden rellende jongeren in Rotterdam - zoiets maken ze zelfs in de Duitse hoofdstad, waar de onderhuidse onvrede en spanning in de samenleving nooit ver weg is, zelden mee.

'Het was een nacht vol woede, protest en geweld!', schreef de Duitse tabloid Bild daags na de geweldseruptie in Rotterdam. Burgemeester Aboutalebs woorden 'orgie van geweld' klonken in veel Duitse media na. Ook de uitspraken van demissionair premier Mark Rutte ('idioten') en die van minister Ferd Grapperhaus ('crimineel gedrag') waren vaak terug te lezen in de kranten en weekbladen. 'Burgeroorlog-taferelen', zo schreef een commentator op Twitter.

In veel opzichten ziet Duitsland Nederland als het kleine, ongevaarlijke broertje. Het doet gezellig mee op verjaardagen (lees: in Europese raden), maar vormt eigenlijk nooit een bedreiging. Als Nederlanders Duits spreken, klinkt steevast het liefkozend woordje süss (lief hoor). Misschien daarom veroorzaakten de beelden hier een schokgolf. Je verwacht het niet van dat sympathieke Nederland.

Ook ik schrok ervan. Mijn gedachten gingen meteen terug naar de Conference League-wedstrijd Union Berlin-Feyenoord, die een paar weken ervoor plaatsvond. Een groep Rotterdamse fans had zich misdragen, ondanks herhaalde waarschuwingen van de clubleiding om zich in te houden. De Berlijnse Muur was ondergeklad, en tientallen mensen werden gearresteerd rondom deze wedstrijd.

Typerend was de gespannen sfeer op de Hackescher Markt, waar toeristen zich zonder pandemie massaal aan een glühwein zouden laven. Daar hield de Duitse politie nu zuipende en met fakkels zwaaiende Feyenoorders nauwlettend in de gaten. "We doen toch niks verkeerds?", reageerde een aangeschoten supporter met gespeelde verbazing voor de draaiende camera van PowNews.

Was de reeks misdragingen in Berlijn een voorproefje voor de gewelddadigheden in eigen stad? Dat is moeilijk te zeggen. Want net als in Nederland bestaat de grote minderheid van mensen in Duitsland die tegen coronamaatregelen protesteren niet louter uit hooligans.

Complotdenkers In de voorbije zomer waren er bijna wekelijks demonstraties tegen het coronabeleid van bondskanselier Angela Merkel. De gemiddelde leeftijd bij deze Querdenker (complotdenkers) lag ver boven die van de relschoppende hooligans in Berlijn en Rotterdam. Als jongeren in Duitsland de straat opgaan, dan doen ze dat vooral tegen het in hun ogen slappe klimaatbeleid.

Demonstraties in Duitsland verlopen meestal zonder noemenswaardige geweldsdelicten. Natuurlijk worden er mensen in busjes afgevoerd, maar de meeste laten vreedzaam hun stem horen. Maar hoe lang nog? 'Ook hier zou het snel tot rellen kunnen komen zoals in Rotterdam', schreef de Frankfurter Allgemeine onlangs in een commentaar.

Toch ziet de krant een andere ontwikkeling als een grotere dreiging. 'Een veel groter gevaar is dat de absolute meerderheid langzaam het vertrouwen verliest in de coronamaatregelen.'

In dagblad Le Monde las ik, al vele jaren actief als uw correspondent in Parijs, redelijk wat verhalen over Nederland. Afgelopen zaterdag was de kop in de krant: 'Opstand in Rotterdam'. Maandag was het: 'Drie dagen van gewelddadige demonstraties in Nederland'.

Maar verder wordt in Frankrijk de Hollandse onrust beperkt behandeld. Op tv was het geen breaking news. Nieuwszender BFM citeerde wel Aboutalebs 'orgie van geweld'.

Andere Franse media zagen de Nederlandse corona-onrust vaak als symptoom van bredere onvrede. 'Ordeverstoringen in Europese landen vanwege nieuwe coronamaatregelen', las ik in weekblad L'Obs. Het blad gaf een opsomming van demonstraties in diverse landen, waarbij zelfs nog werd verwezen naar 'gewelddadigheden op Urk'.

Een opvallender analyse vond ik op Twitter. De Franse topambtenaar Gilles Chevallier leek vol bewondering naar de Nederlandse politie te kijken: 'Boodschap aan de 'Gele Hesjes' en andere oproerkraaiers: prijs u gelukkig! In Nederland schiet de politie met echte kogels op relschoppers!'

Dat de Franse media niet massaal afreizen naar Rotterdam of Urk is een kwestie van ervaring met geweld, onlusten en stadsrellen. De Franse geschiedenis is geplaveid met opstanden. De Franse revolutie van 1789 ken ik uit de boeken. Voor 'mei 1968' was ik nog te jong. Maar de laatste jaren gebeurde er genoeg om bewust mee te maken als correspondent.

Ik stond tussen de 'Gele Hesjes'. Maar in Frankrijk gingen dan wel honderdduizenden mensen de straat op, werden rotondes in het hele land bezet, waren er vele weekenden achter elkaar letterlijk veldslagen met de politie, en zijn door betogers gebouwen in brand gestoken.

Ik liep mee met demonstraties voor betere pensioenen en tegen het huwelijk voor partners van gelijk geslacht. Aan het einde was het altijd hetzelfde liedje: gevechten met de politie, traangasgranaten en rubberkogels. In Franse achterstandswijken worden agenten regelmatig bestookt met mortiervuurwerk en lijkt het soms wel een traditie om auto's in brand te steken.

Gezien die revolutionaire ervaringen, is het des te verbazender dat de Fransen zich rond corona redelijk stil houden. Er zijn demonstraties geweest, maar de opkomst daalde snel. Alleen in het Caribische Guadeloupe, dat deel uitmaakt van Frankrijk, is het al dagenlang onrustig, met wegblokkades en gewelddadigheden.

Het Franse coronabeleid wordt ook bij de rechter betwist, maar er zijn aanzienlijk meer mensen die het regeringsbeleid steunen dan die een aanklacht indienen.

Ik heb daar in alle bescheidenheid wel een verklaring voor. Nederlanders zijn eigengereid, individualistisch en 'weten het altijd beter'. Fransen zijn groepsmensen, voelen zich solidair met elkaar en zijn - ondanks die opstandige volksaard - óók gezagsgetrouw. 'We moeten het samen doen': als Mark Rutte dat zegt, schamperen de Nederlanders. Als president Emmanuel Macron het zegt, verbroederen de Fransen. Of, zoals een jonge mondige Française me zei: 'Macron is toch een beetje de vader van ons allemaal.'

Bij een eenvoudig strandtentje in Fuengirola, aan de Costa del Sol, mogen drie kinderen van tafel om in het zand te spelen. Ze zijn een jaar of vier en keurig gekleed. Het is zondag. Voordat ze van hun stoel wippen doen ze hun mondkapje op; zoals iedereen. Zodra je je door een binnenruimte verplaatst, wanneer je bijvoorbeeld in een restaurant naar het toilet wil, is dat verplicht.

Buiten, op het strand, houden de kinderen het maskertje op. Ze rennen en gillen. Ik zou wel willen roepen: hij mag af, hoor! Maar ik, Nederlandse journalist in Spanje, doe het niet. Net zo min als ik het tegen het oude stel zeg dat over de boulevard flaneert, beiden het mondkapje op. Of een groepje tieners op een muurtje; vijf van de zes met maskertje. Sinds de zomer is dat niet meer verplicht in de buitenlucht, nadat iedereen het, zonder veel morren, een jaar lang moest (ver)dragen.

De regio Andalusië, waar Fuengirola ligt, heeft nu 40 coronabesmettingen per 100.000 inwoners in de laatste zeven dagen. In Nederland ligt dat cijfer veel hoger. En nee, die lage besmettingsgraad (ook in de rest van Spanje, al is het gemiddelde iets hoger, 79) is niet alleen aan de volledige inburgering van het mondkapje in de Spaanse garderobe te danken. Het zal een combinatie van factoren zijn. Het nog altijd heerlijke weer in veel streken, bijvoorbeeld. En de zeer hoge prikbereidheid: 89 procent van de Spanjaarden boven twaalf jaar is volledig gevaccineerd.

Ja, de besmettingen zijn nu hier ook sinds een week weer aan het stijgen. Er zullen weer meer beperkende maatregelen komen; die worden overigens zonder persconferenties ingevoerd. De meeste Spanjaarden zullen gehoorzamen, protesten zijn er slechts sporadisch geweest.

"Wat is er met jóúw land aan de hand?" vragen mensen me na het zien van de beelden van onlusten in Nederland de afgelopen week. Tja, corona, zeg ik. Veel jeugd is het zat, heeft zich opgesloten gevoeld - althans, dat is een van de verklaringen die voor dat gewelddadige gedrag worden gegeven.

En dan vragen ze me hoe 'onze' lockdown dan was, in Nederland. Of je daar vorig jaar, net als in Spanje, bijna twee maanden helemaal niet de deur uit mocht, slechts voor een dagelijkse boodschap, en de kinderen boven veertien jaar alleen als ze een ouder vergezelden. En dat ze, als ze jonger dan 14 waren, zes weken lang helemaal niet de deur uit mochten. En dat bijna iedereen dat maar accepteerde, omdat 'buiten' de dood rondwaarde, meer dan in de meeste andere Europese landen. En omdat de lieve en vaak stok-oude opa's en oma's plots overleden.

Dat willen ze nooit meer meemaken. Dus houden spelende kinderen van vier jaar en vrolijke tieners op de boulevard hun mondkapje op. Niet omdat ze zeker weten dat het helpt. Ze doen het voor de opa's en oma's die er nog zijn.