Dagenlang leek de campagne nauwelijks op gang te komen, maar donderdag kwam er eindelijk leven in de brouwerij dankzij een openlijke confrontatie tussen PvdA-lijsttrekker Lilianne Ploumen en CDA-leider Wopke Hoekstra.

Directe aanleiding was de Twitter-aanval van Ploumen op Hoekstra, die in haar ogen niet eerlijk over zijn plannen is. Hij zou met het CDA geld willen steken in allerlei urgente zaken, maar volgens Ploumen is daar in de CPB-doorrekeningen niets van terug te vinden.

Hoekstra sloeg terug met de opmerking dat de PvdA de miljardenrekening voor de eigen wensenlijst doorschuift. "Het zou mooi zijn als je meer aandacht aan overheidsfinanciën zou besteden en de rekening niet bij de volgende generatie neerlegt", aldus de geprikkelde CDA'er, die verder niet inging op de kritiek van Ploumen.

De PvdA'er, die geen uitnodiging voor het RTL-debat van afgelopen zondag had ontvangen, daagde hem vervolgens uit voor een debat.

Maar de concurrentiestrijd ontbrandde pas echt toen Hoekstra in het AD opriep de WW-uitkering te verkorten van twee naar één jaar. Deze maatregel werd eerder voorgesteld door het CDA, maar leek toch bewust als een knuppel in het hoenderhok te zijn gegooid.

De CDA'er kreeg Ploumen meteen weer op zijn dak. "Mensen zijn zich gisteren rot geschrokken van je plan om midden in een crisis de WW te halveren. Trek dit onfatsoenlijke voorstel vandaag nog in. O ja, mijn uitnodiging om in debat te gaan, staat nog steeds. Laten we snel afspreken", aldus de PvdA-politica.

De twee lijken elkaar gevonden te hebben in de wens om een beetje pit in de campagne te brengen. Hoekstra kan zich op deze manier profileren als hervormer van centrumrechtse snit en Ploumen pakt met de PvdA de positie als herboren links.

Toeval in campagnetijd bestaat niet. En dus is het ook niet toevallig dat minder dan twee weken voor verkiezingsdag een stapeltje onderzoeken op de mat ploft waarin onomwonden staat dat er fors extra geïnvesteerd moet worden in hoger onderwijs.

Ingrid van Engelshoven, verantwoordelijk minister van de zelfverklaarde onderwijspartij D66, bracht de onderzoeken vrijdagochtend naar buiten met een begeleidende Kamerbrief. Perfect campagnemateriaal voor haar partij dus.

Tegenover FD deelde de minister alvast een sneer richting de VVD uit. "Ik hoop dat deze discussie aan de formatietafel wordt beslecht. En tegen de VVD zeg ik: als we beter uit deze crisis willen komen, moeten we juist in dit terrein investeren."

De PvdA kampt sinds het kabinet-Rutte II nog altijd met een geloofwaardigheidsprobleem, bleek donderdag ook weer in de uitzending van Nieuwsuur. Lijsttrekker Ploumen werd geconfronteerd met een man die nog altijd witheet is, omdat onder leiding van de PvdA de sociale werkplaatsen werden afgebouwd. Daarvoor had de partij zich nog als fel verdediger van de sociale werkplaatsen geprofileerd, onder andere tijdens demonstraties op het Malieveld.

Ondanks de polemiek met Ploumen lijkt Hoekstra zijn pijlen nog altijd vooral te richten op de ogenschijnlijk onaantastbare VVD-lijsttrekker. In een teaser in de aanloop naar de publicatie van zijn interview met NU.nl haalt hij stevig uit: Hoekstra noemt tien jaar VVD-beleid onder leiding van Rutte "richtingloos liberalisme".

Een belangrijk probleem voor Hoekstra is zijn innige samenwerking met Rutte van de afgelopen jaren. Die maakt een uithaal zoals deze weinig geloofwaardig.

Het is een vraag die elke campagne weer opborrelt: wat is het effect van peilingen? En welke rol speelt de berichtgeving in de media hierbij? De Volkskrant dook erin met een uitgebreide analyse. Bestaat er bijvoorbeeld zoiets als een bandwagoneffect, waarbij kiezers meeliften op trends?

In 2012 leek dit duidelijk zichtbaar toen Diederik Samsom na het eerste debat fors in de peilingen begon te stijgen. De PvdA werd na een enorme achterstand uiteindelijk bijna de grootste partij. Ook leek het erop dat de peilingen ervoor zorgden dat de campagne eigenlijk enkel nog draaide om de VVD en PvdA. Deze tweestrijd stuwde de partijen naar grote hoogte.

In de campagne gaat de aandacht vaak uit naar de grote partijen, maar steeds meer kleine partijen, zoals JA21, Volt en BIJ1, lijken serieus kans te maken op een zetel. In gesprek met AD zegt de in politieke partijen gespecialiseerde hoogleraar Gerrit Voerman daarom te vrezen voor verdere versplintering.

"Zeker als je bedenkt dat er elke kabinetsperiode wel een paar afsplitsingen bij komen. In de afgelopen vier jaar zijn drie Kamerleden voor zichzelf begonnen", aldus Voerman.

De opmerking van Hoekstra over het doorschuiven van de rekening kreeg afgelopen jaren al bijval van het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB waarschuwde al voor de langetermijngevolgen van het stevige uitgavenprobleem van kabinet-Rutte III. De ironie wil dat juist Hoekstra in de afgelopen jaren verantwoordelijk was voor die uitgaven.

Ook Trouw dook vrijdag in de mogelijke gevolgen van het oplopen van de staatsschuld. Eigenlijk willen alle partijen in de komende jaren vooral uitgeven. In die zin is dus ook Hoekstra niet roomser dan de paus.

Wil jij elke week een update van alles wat je móet weten over de politiek op het Binnenhof? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief '1848 Factsheet' van 1848.nl.