Wat vinden de Amerikanen eigenlijk van TTIP?
De berichtgeving rondom het vrijhandelsverdrag worden vooral vanuit Europees perspectief belicht. Maar wat vinden de Amerikanen eigenlijk van TTIP?
Wat is TTIP?
Transatlantic Trade and Investment Partnerschip, kortweg TTIP, moet een omvangrijk handelsverdrag worden dat de handelsbarièrres tussen de twee grootste handelsblokken, de Europese Unie en de Verenigde Staten, afbreekt.
Wet- en regelgeving moeten moeten gelijk worden getrokken en import- en exporttarieven moeten verdwijnen. Volgens de voorstanders zal dat aanzienlijke economische groei en banen opleveren.
Waarom zijn Europeanen kritisch?
Europese tegenstanders zijn wantrouwig, omdat de onderhandelingen plaatsvinden achter gesloten deuren. Volgende week vindt al weer de tiende onderhandelingsronde plaats en criticasters beklagen zich over het gebrek aan transparantie en democratische controle.
Het Europees Parlement kan pas na een akkoord oordelen over het hele verdrag. De Europese Commissie vindt dat voldoende. Of nationale parlementen nog een stem krijgen, is nog maar de vraag.
Naast transparantie maken tegenstanders zich ook druk om de voedselveiligheid. Activisten vrezen dat Europese supermarkten overspoeld raken door Amerikaanse chloorkippen en hormoonvlees.
ISDS
Waar Europeanen echt de spreekwoordelijke barricades voor opgaan, is het investeringsverdrag ISDS.
Woensdag stemde het Europees parlement in met de opname van de arbitrageclausule die multinationals in staat stelt om buiten nationale rechtbanken om overheden aan te klagen als investeringen door veranderende wet- en regelgeving minder of helemaal niets meer waard worden.
Volgens tegenstanders komen democratisch tot stand gekomen besluiten onder druk te staan en er wordt gevreesd voor een Amerikaanse claimcultuur.
Wat vinden ze in Amerika van TTIP?
De discussie rond TTIP is aan de andere kant van de oceaan nog niet in dezelfde hevigheid losgebarsten. Amerikanen maken zich nu drukker om een ander vrijhandelsverdrag: de transpacifische handelsovereenkomst TPP.
De kritiek richt zich niet enkel op TPP, maar ook op handelsverdragen in zijn algemeenheid en vooral hoe die tot stand komen.
Net als de Europese Commissie wil ook de Amerikaanse president Barack Obama het handelsverdrag zelf uitonderhandelen. Obama wil vervolgens het Congres een alomvattend akkoord voorleggen waar de parlementariërs alleen nog maar voor of tegen kunnen stemmen, zonder de mogelijkheid hier en daar aan wat schroefjes in het akkoord te draaien.
Obama's eigen partijgenoten keerden zich tegen deze zogenoemde 'fast track'-autoriteit, die de president het onderhandelingsmandaat geeft voor het sluiten van vrijhandelsverdragen als TPP en TTIP. Uiteindelijk stemde de Senaat toch in en heeft ook Obama vrij spel.
Werkgelegenheid
De luidste Amerikaanse kritieken richten zich op de gevolgen voor de arbeidsmarkt. Amerikanen vrezen dat de handelsverdragen vooral banen zullen kosten. Volgens Richard Trumka, voorzitter van de grootste Amerikaanse vakbond AFL-CIO, moet TTIP ervoor zorgen dat niet alleen de grote multinationals profiteren van het afbreken van de handelsbeperkingen. Het verdrag moet de Amerikanen geen banen kosten of de salarissen drukken, aldus de vakbondsman.
En ook in Amerika maakt men zich druk over ISDS. De Amerikaanse tegenstanders zitten niet te wachten op een arbitragetribunaal dat de eigen Amerikaanse rechtspraak buitenspel zet. Ook de Amerikaanse criticasters willen niet dat de grote multinationals hun overheid, en dus de belastingbetaler, met miljoenenclaims opzadelen.
Als ISDS toch in het verdrag wordt opgenomen, dan willen de Democraten dat de huidige arbitrageregeling op de schop gaat om excessieve claims te voorkomen.
Schaliegas
De Amerikanen maken zich bovendien zorgen over de benzineprijzen. Sinds de VS op de goudmijn die schaliegas heet is gestuit, zijn de Amerikanen in verregaande mate energie-onafhankelijk. De miljarden liters vloeibaar gas zorgen voor lage energieprijzen.
De angst is dat door TTIP het Amerikaanse vloeibare gas zijn weg zal vinden naar Europa, dat om energie verlegen zit. De relatie met een van Europa's grootste gasleveranciers, Rusland, verslechtert met de dag terwijl Europa ook niet afhankelijk wil zijn van Arabische oliestaatjes.
Amerikaans gas zou meer dan welkom zijn, maar de Amerikanen vrezen dat door TTIP de export van hun vloeibaar gas de energieprijzen zal doen stijgen.
Chloorkip
En de chloorkip? Amerikaanse onderhandelaars snappen niets van de Europese ophef over de kippen die in chloor worden schoongemaakt. Het sla wassen we namelijk wel met chloor. Bovendien zitten Europese kippen vol met antibiotica, waar geen Europeaan zich druk om lijkt te maken.
Vanaf 13 juli onderhandelen de twee handelsblokken verder. President Obama hoopt nog voor het einde van zijn presidentschap een handtekening onder een TTIP-akkoord te zetten. Gezien het tempo van de onderhandelingen en de kritieken die toenemen, is het nog maar zeer de vraag of de onderhandelaars dat redden.
