Dat zegt het College voor de Rechten van de Mens in een tussenoordeel over de klacht die de studente bij het instituut had ingediend. De VU krijgt tien weken de tijd om het bewijs te leveren.

Masterstudente Robin Pocornie zei dat ze tijdens examens problemen had met het inschakelen van de verplichte antispieksoftware Proctorio. De VU had volgens de studente Bioinformatica vooraf moeten controleren of studenten met een zwarte huidskleur even goed herkend worden als witte studenten. Dat zou niet het geval zijn en daarom neerkomen op discriminatie.

Het College is het vooralsnog met Pocornie eens dat ze vanwege haar huidskleur is gediscrimineerd. "Er is een vermoeden dat er sprake is van discriminatie", zegt een woordvoerder tegen NU.nl. "We geven de VU meer tijd voordat we tot een definitief oordeel komen."

Volgens het College heeft wetenschappelijk onderzoek aangetoond dat gezichtsdetectiesoftware over het algemeen slechter werkt bij personen met een donkere huidskleur.

"Dit gaat weliswaar om een tussenoordeel, maar het is toch een belangrijk moment in onze geschiedenis van oordelen", zegt voorzitter van het College Jacobine Geel. "Het is iemand namelijk gelukt om te zeggen: "Hey, wat dit algoritme doet is vreemd. Ik vermoed dat het algoritme discrimineert."

Pocornie wordt juridisch bijgestaan door het Racism and Technology Center. Voorzitter Naomi Appelman zegt tegen NU.nl dat de organisatie tevreden is met het tussenoordeel van het College. "Met deze uitspraak schrijft het College geschiedenis. Het is de eerste keer dat aangegeven wordt dat technologie racistisch kan zijn."

Pocornie zelf is ook tevreden. "Dit soort discriminatie is moeilijk zichtbaar te maken en het College heeft dat goed begrepen", laat ze aan NU.nl weten. "Ik kijk vol vertrouwen uit naar het definitieve oordeel."

Verder is Pocornie benieuwd naar de reactie van de andere universiteiten en hogescholen die dezelfde software hebben gebruikt. "Ook zij hebben immers studenten van kleur in de collegebanken."

De VU laat tegenover NU.nl weten dat ze in de komende tien weken wil bewijzen dat de gebruikte antispieksoftware niet heeft gediscrimineerd. De Amsterdamse universiteit wil pas inhoudelijk reageren na het definitieve oordeel van het College.

De VU zei in oktober bij de inhoudelijke behandeling van de klacht dat ze heeft geprobeerd het risico van storingen in de software zoveel mogelijk te beperken. Studenten konden ermee oefenen tijdens een proefexamen. Leverde dat problemen op, dan hadden ze volgens de universiteit de mogelijkheid om het echte examen in een universiteitsgebouw af te leggen.

Wel gaf de VU toen toe dat ze niet bij mogelijke discriminatie door software heeft stilgestaan. "De factor huidskleur van studenten is toen niet opgevat als een mogelijk risico."