Sinds de Russische invasie van Oekraïne is het internet een stuk leger geworden voor Russen. Dat komt niet alleen door Europese en Amerikaanse sancties, maar ook doordat bedrijven zich terugtrekken. Hierdoor hebben Russen steeds minder mogelijkheden op het internet. Een overzicht.

In Rusland is het niet meer mogelijk om gebruik te maken van de meeste grote socialemediaplatformen. Doordat Rusland Twitter expres vertraagd heeft, is dit sociale medium er al tijden niet meer goed te gebruiken. Maar sinds kort kunnen Russen ook geen gebruik meer maken van Facebook en Instagram.

Dat mag niet meer, omdat het Kremlin de netwerken van moederbedrijf Meta als 'extremistisch' heeft bestempeld. Volgens het Russische openbaar ministerie werd er extremistisch materiaal op de sociale netwerken geplaatst.

De blokkade leek een directe reactie op een actie van Meta, dat gebruikers tijdelijk toestond om Russische militairen te bedreigen via Facebook en Instagram. Dat mag normaal gesproken niet op de platforms.

Vanwege de beperkingen wijken veel Russen uit naar alternatieve platforms of maken ze gebruik van VPN's. Dat zijn netwerken waarmee je kunt doen alsof je vanaf een andere plaats het internet opgaat. Zo kunnen Russen de diensten toch nog gebruiken.

Veel sociale media zijn niet meer te gebruiken in Rusland.

Ook online amusement is steeds minder beschikbaar in Rusland. Naast de grote socialemedianetwerken hebben andere bedrijven zich teruggetrokken uit Rusland. Dat geldt voor zowel videostreamingsdienst Netflix als muziekplatform Spotify.

Netflix kondigde zijn vertrek uit Rusland begin maart aan. Die dienst is door Russen niet meer te gebruiken. Bovendien heeft Netflix alle producties en aankopen in Rusland op pauze gezet. De streamingdienst werkte voor de inval in Oekraïne aan vier Netflix-originals die in Rusland werden opgenomen.

Spotify besloot eind maart niet langer actief te willen zijn in Rusland. Naar eigen zeggen deed het bedrijf dit om luisteraars en het personeel van Spotify in Rusland te beschermen. Een nieuwe wet verbiedt de verspreiding van informatie die het Kremlin als nep bestempelt. Daardoor is het volgens Spotify niet langer veilig om in Rusland actief te zijn.

Na de sluiting van fysieke winkels hebben ook appwinkels zich teruggetrokken. Google heeft zijn eigen Play Store-betalingen uitgeschakeld in het land. Het gevolg is dat Russen geen apps, abonnementen, films of muziek meer kunnen kopen bij Google.

Als reactie hierop is een Russische non-profitorganisatie begonnen met het bouwen van een alternatieve appwinkel. De nieuwe appwinkel met de naam NashStore moet een alternatief worden voor Russische Android-gebruikers en appontwikkelaars die geld willen blijven verdienen aan het maken van apps in Rusland. Op 9 mei zal de nieuwe winkel klaar zijn.

Of iPhone- en iPad-gebruikers in Rusland in de App Store van Apple nog apps kunnen kopen en abonnementen kunnen afsluiten, is niet helemaal duidelijk. Een Russische Apple-nieuwssite schreef eerder deze maand dat er geen aankopen meer gedaan kunnen worden. Wel staat vast dat duizenden westerse apps uit de Russische App Store verdwenen zijn, zoals de app van Coca-Cola en games van Rockstar, de ontwikkelaar van GTA.

Mobiel betalen wordt ook steeds moeilijker in Rusland.

Mobiel betalen wordt ook steeds lastiger voor Russen. De meeste Russen kunnen Apple Pay en Google Pay niet meer gebruiken. Apple legde zijn dienst begin maart stil, maar de betalingsmogelijkheid bleef soms per ongeluk werken. Een aantal dagen geleden heeft Apple zijn betalingsdienst afgesloten van Mir, het grootste betalingsnetwerk van Rusland, waardoor Russen geen Apple Pay meer kunnen gebruiken.

Google heeft afgelopen week eveneens actie ondernomen. Het concern was bezig met een test waarbij Russen hun Mir-kaarten aan Google Pay konden koppelen, maar ook die dienst is nu gepauzeerd. Volgens Google "vanwege een verstoring van de betalingsdiensten" buiten de macht van het bedrijf.

Verder zijn verschillende techbedrijven gestopt met de verkoop van apparaten in Rusland. Apple, Microsoft en Samsung bieden hun producten er niet meer aan.