In EU-wetgeving is opgenomen dat alle websites van overheidsinstanties ook door mensen met een beperking goed gebruikt moeten kunnen worden. Zo moet bijvoorbeeld het contrast op de pagina goed zijn, moet het mogelijk zijn om met alleen een toetsenbord door de website te navigeren en moeten video's ondertiteld zijn.

NU.nl zette bij alle 355 Nederlandse gemeenten vragen uit over de toegankelijkheid van de website en kreeg een antwoord van 211 gemeenten. Daarvan zeggen zeven gemeenten op dit moment al te voldoen aan de eisen. 157 gemeenten voldoen er niet aan. Nog eens tien gemeenten zeggen dat alleen de pdf-bestanden nog niet aan de eisen voldoen. Het is onduidelijk of de overige 37 gemeenten aan de eisen voldoen, omdat die de toegankelijkheid niet onlangs hebben onderzocht.

De helft van de gemeenten die nu niet aan de toegankelijkheidseisen voldoen, denkt dat op 23 september te hebben opgelost. Ron Beenen, programmamanager bij Stichting Accessibility, zet daar vraagtekens bij. De stichting houdt zich al twintig jaar bezig met digitale toegankelijkheid en voert onder meer handmatig scans uit om de toegankelijkheid van websites en mobiele applicaties te bepalen.

Hij vertelt dat de hoofdwebsites van gemeenten dan misschien aan de eisen voldoen, maar benadrukt dat gemeenten vaak tientallen systemen hebben die er ook aan moeten voldoen. Daarbij gaat het om systemen voor bijvoorbeeld gemeentelijke belastingen, het maken van afspraken of de huisvuilkalender. "Dat kan veel werk zijn en bij sommige gemeenten bestaat het volledige webteam uit maar een paar fte's", zegt Beenen.

Daarnaast gaat het volgens hem niet om het technisch aanpassen van een website, maar het waarborgen van de toegankelijkheid in de hele organisatie. "Het is belangrijker om structurele stappen te zetten dan om nu te haasten om de deadline te halen en daarna de focus weer los te laten."

"De verplichting voor overheidsinstanties om hun websites toegankelijk te maken en te houden, is niet nieuw. Die bestaat al sinds 2008", vertelt een woordvoerder van Logius, de dienst digitale overheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken. "Wel nieuw is de inmiddels wettelijke status van verplichting. Het is nu wettelijk verplicht om volledig aan alle eisen te voldoen."

In gevallen waarin het niet lukt om aan de eisen te voldoen, moet een overheidsinstantie een concreet verbeterplan maken én dat plan uitvoeren. Volgens Logius moet het voor gemeenten zeker haalbaar zijn om concrete maatregelen te nemen, die in te plannen en uit te voeren en daar uiterlijk op 23 september verantwoording over af te leggen. "De toegankelijkheidsverklaringen en de planningen zullen vanaf 23 september worden gemonitord", aldus de woordvoerder.

Het gros van de gemeenten lijkt wel actief bezig met het structureel toegankelijker maken van de website. Zo worden meerdere volledig nieuwe websites gebouwd, hebben veel gemeenten de toegankelijkheid op managementniveau belegd en zijn medewerkers op cursus gestuurd.

"We zijn met dit proces al een aantal jaren bezig", vertelt een woordvoerder van de gemeente Hardenberg. "Door monitoring en het maken van goede keuzes proberen we zo goed mogelijk informatie voor iedereen toegankelijk aan te bieden."