Malware, computervirussen en ransomware (gijzelsoftware) teisteren computergebruikers wereldwijd. Hoe belangrijk is antivirussoftware in de strijd tegen malafide software? En wat kun je zelf doen om te voorkomen dat je computer of smartphone wordt getroffen?

De eerste computervirussen doken eind jaren tachtig op en zijn sindsdien alleen maar geavanceerder geworden. Virussen kunnen meekomen als je software installeert, maar ook als je een onveilige website bezoekt. Ook kunnen ze op je computer terechtkomen via beveiligingslekken.

Antivirussoftware moet malafide software herkennen en ervoor zorgen dat deze meteen van je computer wordt verwijderd. Een virusscanner doet dit op het moment dat je een programma opent: de software wordt dan vergeleken met een database met bekende virussen. Als de code overeenkomt, wordt de software aangemerkt als virus en voorkomt de antivirussoftware dat die kan worden uitgevoerd.

Het meestgebruikte besturingssysteem is Windows van Microsoft. De eerste versies hiervan werden geleverd zonder antivirussoftware. Daarom was het belangrijk om aparte antivirussoftware te installeren, zodat malafide software niet zomaar kon worden uitgevoerd.

In 2006 kwam daar verandering in met Windows Defender voor Windows XP. Deze geïntegreerde antivirussoftware liep lange tijd nog achter de feiten aan, maar sinds een paar jaar komt Windows Defender wel goed uit verschillende tests.

Met Windows Defender kun je ook handmatig scannen op virussen.

Geen waterdicht systeem

Over macOS werd lange tijd gezegd dat het besturingssysteem vrij was van virussen, maar helaas bestaat er geen waterdicht systeem. Hoewel er minder malafide software wordt ontwikkeld voor het besturingssysteem van Apple, zijn er wel degelijk virussen en malware voor gemaakt.

Apple heeft een eigen antivirussoftware om zijn gebruikers te beschermen. Daardoor heb je ook op een Mac geen aparte virusscanner nodig, mits je voorzichtig bent. De meeste virussen komen namelijk op een computer binnen, doordat de gebruiker zelf niet oplet en op een onveilig bestand of linkje klikt.

Installeer daarom alleen programma's van vertrouwde bronnen en zorg ervoor dat je altijd de laatste updates installeert. Wanneer je wacht met updaten, is je computer mogelijk kwetsbaar via beveiligingslekken.

Een apart antiviruspakket kan geen kwaad

Het is dus niet strikt noodzakelijk om een aparte virusscanner te installeren als je je computer regelmatig updatet en voorzichtig bent met het installeren van programma's. Wel kan een aparte virusscanner extra bescherming bieden. Bijvoorbeeld als Windows Defender toch een keer een bekend virus op je computer niet opmerkt. De andere virusscanner kan het dan misschien wel onderscheppen.

Daarnaast hebben veel antiviruspakketten extra functionaliteiten om je computer veiliger te maken. Denk bijvoorbeeld aan het instellen van ouderlijk toezicht op accounts van kinderen of een VPN-verbinding die je internetverkeer beter beveiligt. De kwaliteit en functionaliteit van antivirussoftware wordt meerdere keren per jaar getest door het onafhankelijke beveiligingsinstituut AV-Test.

Antivirussoftware op smartphones

Niet alleen onze computers, maar ook onze smartphones zijn doelwit van malware en virussen. Op iPhones zijn gebruikers goed beschermd als ze enkel apps uit de App Store installeren, deze apps worden gecontroleerd voordat ze gepubliceerd worden. Daarnaast staat Apple geen virusscanners toe op iOS, omdat apps geen toegang mogen hebben tot andere apps.

Ook op Android worden apps gecontroleerd voordat ze in de Play Store terechtkomen, maar het komt weleens voor dat er een malafide app langs deze controle komt. Dit gebeurt gelukkig niet vaak en deze apps worden dan alsnog snel verwijderd door Google. Daarom is de kans klein dat je malafide apps op je telefoon krijgt als je alleen apps uit de Play Store haalt.