Zo'n 70.000 leerlingen in Nederland volgen speciaal onderwijs, omdat ze door bijvoorbeeld een visuele beperking of een afwijkende ontwikkeling zoals autisme of ADHD niet in het regulier onderwijs terechtkunnen. Voor hen zijn er in heel Nederland 264 scholen.

De dichtstbijzijnde passende school kan ver van huis zijn en daarom moeten gemeenten indien nodig vervoer aanbieden om deze leerlingen naar school te brengen en op te halen. Die besteden dat dan weer uit aan een commerciële vervoerder.

Dat vervoer geeft geregeld grote problemen. Drie kwart van de respondenten op een enquête van Ouders & Onderwijs gaf aan weleens een klacht te hebben ingediend over het leerlingenvervoer. Dat loopt van te laat komen tot ronduit vergeten een kind op te halen.

Maar ook als een rit verloopt zoals gepland, kan de belasting voor de leerling zwaar zijn en dan vooral de lange reistijd. Heel wat ouders noemen ook onrust onder de kinderen in de bus, tot slaan en schoppen aan toe.

Het vervoer is niet het enige gigantische probleem. 27 procent van de meisjes in het voortgezet speciaal onderwijs zegt ooit gedwongen te zijn tot seksuele handelingen, terwijl dit percentage in het regulier onderwijs flink lager ligt. Daar gaat het om 7 procent van de meisjes, melden Rutgers en Soa Aids Nederland.

Onderzoeker Hanneke de Graaf vertelt in de Volkskrant dat deze meisjes in het speciaal onderwijs misschien naïever zijn dan meisjes uit het reguliere onderwijs en dat ze de bedoelingen van een ander moeilijker kunnen inschatten. Meestal gaat het bij gedwongen seksuele handelingen om tongzoenen of aanraken tegen de wil, maar een kwart van de meisjes uit het speciaal onderwijs zegt ook weleens onvrijwillige orale of manuele seks te hebben gehad.

Het landelijke lerarentekort is ook in het speciaal onderwijs zeer merkbaar, wat afdoet aan de aangeboden kwaliteit van het onderwijs. Zo komen pabostudenten volgens verschillende onderwijsorganisaties vaak te weinig in aanraking met het speciaal onderwijs. Meer aandacht kan helpen het lerarentekort in het speciaal onderwijs tegen te gaan.

Het lerarentekort in het speciaal onderwijs is groot. Volgens de laatste schattingen is het zelfs nog iets groter dan het lerarentekort in het reguliere onderwijs. De Sectorraad Gespecialiseerd Onderwijs (GO) en de PO-Raad, de sectororganisatie voor primair onderwijs, willen dat iedereen die leraar in het basisonderwijs wordt, tijdens de opleiding goed kennismaakt met het speciaal onderwijs.

Renate van Dijk is bestuurder van Stichting Verderwijs, een organisatie waar meerdere scholen voor speciaal onderwijs onder vallen. Ze ziet dat pabo's stappen maken om de aandacht voor het speciaal onderwijs te verbeteren. "Maar het is nog niet voldoende", zegt Van Dijk. "Het is belangrijk dat het speciaal onderwijs er op de pabo niet bij bungelt, maar echt een onderdeel van de opleiding wordt."