Voor erkende vluchtelingen is het moeilijk om aan betaald werk te komen. Vijf jaar na de verstrekking van een verblijfsvergunning heeft 45 procent van hen betaald werk, maar vaak gaat dit om een tijdelijke of deeltijdbaan. Dat bleek vorig jaar uit een onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP).

Na vijf jaar in Nederland is betaald werk slechts voor een kwart van de statushouders de belangrijkste inkomstenbron. Het onderzoeksbureau noemt de arbeidsmarktpositie van statushouders "zorgelijk". Sinds 2015 is er weliswaar speciaal beleid ontwikkeld om statushouders aan werk te helpen, maar veel lokale projecten zijn afgerond. Ook door corona is hun arbeidsdeelname het afgelopen jaar niet toe-, maar zelfs afgenomen.

Hindernissen voor vluchtelingen zijn onder meer trauma's vanwege hun vlucht, taalbarrières en het ontbreken van een netwerk. Het is volgens de onderzoekers goed om daarop in te zetten. Ook aan de vraagzijde zijn belemmeringen. Instituties en werkgevers moeten voldoende toegankelijk zijn en zich meer richten op diversiteit en inclusie, schrijft het SCP.

In Nederland kan een vluchteling of statushouder ook niet zomaar overal aan de slag, zegt woordvoerder Evita Bloemheuvel van VluchtelingenWerk Nederland. "Werkgevers stellen vaak hoge eisen en de asielprocedure kent veel controles. Zo moeten de behaalde diploma's bijvoorbeeld gekeurd worden door DUO. Bij deze keuring wordt gekeken welk Nederlands diploma vergelijkbaar is met het diploma van de vluchteling."

Het kan dus zo zijn dat DUO een Syrisch, Afghaans of Oekraïens diploma inschaalt op een lager niveau dan het oorspronkelijk in het thuisland was. "Als dit gebeurt, kan de vluchteling een opleiding volgen om de kennis op te schalen", weet Bloemheuvel. "Op deze manier kan hij uiteindelijk wel werk op zijn niveau doen, zoals in de zorg."

Maar een juiste opleiding is volgens de woordvoerder vaak niet voldoende. Veel werkgevers willen dat hun werknemers goed Nederlands spreken. "Dat is logisch, maar er is vaak wel een oplossing te vinden, zodat de taalbarrière zo klein mogelijk wordt", legt Bloemheuvel uit. "Zet iemand op een plek waar communicatie minder belangrijk is, zoals in de keuken bij de horeca. Of help de statushouder een handje en leer hem de belangrijkste termen. Dat is bij veel Oekraïense vluchtelingen ook gelukt."