Onderbezetting en een hoge werkdruk. De politie heeft er al enige tijd mee te kampen. Een van de oorzaken is dat de politie een relatief oud korps heeft, waardoor de afgelopen en komende jaren meer agenten met pensioen gaan dan er nieuw bijkomen.

Daarnaast is de inzet van agenten nodig bij de vele demonstraties, wat de werkdruk op agenten verhoogt. Ook neemt het aantal mensen dat bedreigd wordt en persoonlijke beveiliging nodig heeft toe. Die beveiliging wordt geregeld door de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB), maar die beveiligers komen bij de politie vandaan.

Een andere oorzaak van de stijgende werkdruk is een groeiend aantal meldingen van personen met verward gedrag. Het afhandelen van zo'n melding kost voor de politie veel tijd, wat ten koste gaat van de inzet op andere gebieden.

Het personeelstekort bij de politie moet over drie tot vier jaar zijn opgelost. Dat schreef minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) eind vorig jaar aan de Tweede Kamer. Tot die tijd zijn onder meer flexmedewerkers en kantoorpersoneel nodig om de bezetting van het 'blauw op straat' op peil te houden.

Eind 2019 telde de politie 50.402 operationele krachten. Dat zijn agenten die daadwerkelijk op straat inzetbaar zijn. Om de bezetting volledig op niveau te krijgen moeten er nog bijna tweeduizend agenten bij. Minister Grapperhaus verwacht dat dat in 2025 gerealiseerd is.

Het tekort aan agenten heeft overigens geen gevolgen voor het veiligheidsgevoel van Nederlanders. In 2012 voelde 37 procent van de Nederlanders zich wel eens onveilig en dat was in 2019 gedaald naar 32 procent. Ook het onveiligheidsgevoel dat mensen in hun eigen buurt hebben, daalt al een paar jaar.

Die cijfers komen overeen met de daadwerkelijke cijfers over criminaliteit. Al jarenlang is een daling te zien in de traditionele vormen van criminaliteit zoals winkeldiefstal, woninginbraak en zakkenrollerij.

Vorig jaar was die daling extra sterk. Er werd bijna de helft minder zakken gerold, het aantal woninginbraken daalde met bijna een kwart en ook in winkels werd 13 procent minder gestolen dan het jaar ervoor.

Logisch, want 2020 was een 'coronajaar'. Mensen waren vorig jaar vaker thuis, dus was het voor inbrekers lastiger om hun slag te slaan. Hetzelfde gold voor zakkenrollers, want als mensen toch de straat op gingen moesten ze afstand van elkaar houden, waardoor een zakkenroller sneller zou opvallen.

Maar ook in 2019 was die daling in traditionele vormen van criminaliteit te zien. Ten opzichte van 2010 was in 2019 het aantal winkeldiefstallen met bijna 4 procent gedaald. Je zou kunnen zeggen dat dat te verwaarlozen is, maar kijken we naar straatroven, inbraken en zakkenrollerij, dan zijn de cijfers duidelijker.

Het aantal straatroven was in 2019 met meer dan de helft afgenomen ten opzichte van 2010. Kijken we naar woninginbraken, dan zien we eenzelfde tendens en zakkenrollers sloegen in 2019 zelfs ruim 60 procent minder toe dan in 2010.

Nederland wordt dus veiliger en Nederland voelt zich veiliger. Toch is dat niet de volledige waarheid. Cybercriminelen zijn namelijk al een paar jaar bezig aan een opmars. Sinds 2017 is het aantal meldingen van online oplichting, valsheid in geschrifte en hacken verdubbeld.

"Hacken is tegenwoordig gemeengoed, zoals voorheen fietsendiefstal", schreef de politie in het jaarverslag van 2019.

De komende kabinetsperiode zal het bestrijden van online criminaliteit een van de speerpunten zijn, zoals dat ook geldt voor het verlagen van de werkdruk op agenten en zorgen voor voldoende 'blauw op straat'.

• Hoe staat Nederland er eigenlijk voor? Klik hier om naar de thema's te gaan die we onder de loep hebben genomen.
  
  
• Partijstandpunten per onderwerp: Coronacrisis | Onderwijs | Zorg | Veiligheid | Klimaat en stikstof | Discriminatie en racisme | Migratie en integratie | Arbeidsmarkt | Woningmarkt
  
  
• Verkiezingsprogramma's: VVD | CDA | D66 | ChristenUnie | PVV | GroenLinks | PvdA | SP | SGP | Partij voor de Dieren | DENK | 50PLUS | Forum voor Democratie
  
  
• Onze gesprekken met de lijsttrekkers.
  
  
• En je kunt je abonneren op onze dagelijkse campagne-update via het blokje hieronder.