Wanneer we het over luchtvaart hebben, hebben we het over Schiphol en KLM. Logisch, aangezien Schiphol de nationale luchthaven is en KLM de grootste luchtvaartmaatschappij. De Nederlandse luchtvaart is Schiphol, Schiphol is KLM en vice versa.

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu onderzocht onderzoeksbureau Decisio de directe en indirecte bijdrage van Schiphol aan de economie. Zo werd bijvoorbeeld gekeken naar de werkgelegenheid die Schiphol oplevert, zowel direct als indirect.

Bij directe banen gaat het bijvoorbeeld om mensen die bij KLM werken of de douane, maar ook de ober in een restaurant op de luchthaven of de schoonmaker in de vertrekhal. Dat gaat (in normale tijden) om zo'n 68.000 functies, of 57.000 voltijdsbanen.

Dan is er ook nog de indirecte werkgelegenheid, een stuk moeilijker meetbaar. Dat zijn de banen bij bedrijven die weer leveren aan de bedrijven en organisaties die actief zijn op Schiphol, en zelfs de toeleveranciers daar weer van. Dit aantal komt uit op ruim 45.000 of 36.000 fte.

De werkgelegenheid was daarmee in peiljaar 2018 goed voor circa 1 procent van alle banen. Vanzelfsprekend is er werkgelegenheid verloren gegaan als gevolg van de coronacrisis. Volgens Decisio was er ook voor de coronacrisis al sprake van dat het aantal banen gerelateerd aan de luchtvaart minder hard groeit dan het aantal reizigers en vliegbewegingen. Dat komt doordat er steeds efficiënter gewerkt wordt. Dat zal als de luchtvaart na de crisis herstelt niet anders zijn.

Zoals een wegenbouwer een weg niet aanlegt om werkgelegenheid bij het eigen bedrijf te creëren maar voor de functie die de weg vervult, is Schiphol er volgens het onderzoeksbureau ook niet uitsluitend voor de werkgelegenheid die gerelateerd is aan de luchthaven. Het is er ook voor de verbindingen die daardoor mogelijk zijn.

Hard bewijs dat meer verbindingen bijdragen tot meer economische groei ontbreekt. Maar algemeen wordt aangenomen dat meer verbindingen met de rest van de wereld ervoor zorgen dat bedrijven zich eerder ergens willen vestigen. SEO Economisch Onderzoek zette op een rij hoe Schiphol zich daarbij verhoudt ten opzichte van de andere luchthavens in Europa.

In 2019 moest Schiphol Frankfurt nog voor zich dulden als Europees vliegveld met de meeste verbindingen, maar in het coronajaar 2020 heeft Schiphol de positie als de nummer één heroverd.

Vaak wordt ook gerefereerd aan de positie van de luchthaven als hub, of draaischijf. Dat wil zeggen in welke mate het vliegveld voorziet in doorverbindingen. Daarbij is Schiphol afgelopen jaar de nummer drie van de wereld gebleven. Het aantal verbindingen naar Schiphol heeft het toerisme zeker geen windeieren gelegd en dat draagt ook een paar procent bij aan de economische groei.

Voor de lange afstand ben je al snel afhankelijk van het vliegtuig. Maar voor de minder lange afstand, zeker binnen Europa, zou de trein een alternatief kunnen zijn. Het Kennisinstituut Mobiliteit (KiM) onderzocht in hoeverre dit mogelijk is en kwam tot de conclusie dat internationale treinen in 2030 maximaal 25.000 vluchten van en naar Schiphol kunnen vervangen.

Dat zou ten opzichte van de zo goed als 500.000 vluchten die in 2019 werden aangetikt 5 procent zijn. Van Amsterdam naar Brussel ben je met de trein 3 uur onderweg en dat kost je nog geen 100 euro op zomaar een dag ergens in de komende weken. Je kunt ook nog met het vliegtuig van Amsterdam naar Brussel met KLM.

Dan is je pure vliegtijd heen en terug een uur en drie kwartier, maar je zult met de veiligheidscontroles erbij vermoedelijk op ongeveer evenveel reistijd uitkomen. Een ticket met KLM op dezelfde dagen heen en terug als met de trein kost 250 euro.

In de loop van dit jaar komt daar ook de nachttrein naar Wenen bij. Die ook stopt in München en Innsbruck. De nachttrein is volgens de NS in heel Europa bezig aan een opmars als duurzaam alternatief voor het vliegtuig. Door de coronacrisis is de start van de eerste trein uitgesteld. Er staan nog geen andere nachttreinen in de planning.

• Hoe staat Nederland er eigenlijk voor? Klik hier om naar de thema's te gaan die we onder de loep hebben genomen.
  
  
• Partijstandpunten per onderwerp: Coronacrisis | Onderwijs | Zorg | Veiligheid | Klimaat en stikstof | Discriminatie en racisme | Migratie en integratie | Arbeidsmarkt | Woningmarkt
  
  
• Verkiezingsprogramma's: VVD | CDA | D66 | ChristenUnie | PVV | GroenLinks | PvdA | SP | SGP | Partij voor de Dieren | DENK | 50PLUS | Forum voor Democratie
  
  
• Onze gesprekken met de lijsttrekkers.
  
  
• En je kunt je abonneren op onze dagelijkse campagne-update via het blokje hieronder.