"Deze regels hebben tanden. Als je frauduleus de budgetlimiet hebt overschreden, verlies je een wereldtitel", stelde Formule 1-directeur Ross Brawn tijdens de aankondiging van de budgetregels op 31 oktober 2019.

Stevige woorden, die de concurrenten van Red Bull nu graag in de praktijk willen terugzien. De FIA maakte maandag bekend dat het team van Max Verstappen in 2021 inderdaad meer heeft gespendeerd dan de toegestane 145 miljoen dollar. Hoeveel meer en welke consequenties dat heeft, is nog onbekend.

Eerst mag Red Bull zich in een hoorzitting verantwoorden, een proces waaraan het team graag wil meedoen. In een tijd waarin de FIA om verschillende redenen al onder druk staat, zal de hoorzitting met argusogen worden gevolgd.

Door de verwarring rond Verstappens titel sneeuwde het onder, maar bijvoorbeeld het verhaal van het bergingsvoertuig op het circuit in Suzuka krijgt zeker nog een staartje. Het toelaten van zo'n zwaar vehikel op de kletsnatte baan, uitgerekend op Suzuka, was geen goede reclame voor de wedstrijdleiding en de sport. De moeizame manier waarop de FIA er vervolgens over communiceerde, maakte het niet beter. Die leek er vooral op uit om Pierre Gasly aan de schandpaal te nagelen. De Fransman ging zeker niet vrijuit en reed te hard, maar eerst toegeven dat er procedureel iets misging was beter geweest. Het duurde veel te lang voor er een onderzoek werd aangekondigd.

Ook de communicatie over de uitslag van de race en het kampioenschap kon beter, net als de wijze waarop de regels zijn opgeschreven. Natuurlijk hadden alle volgers het reglement beter moeten lezen, maar de regel zelf slaat nergens op. Door de bewuste zin in het reglement over het hervatten van de race, had de Grand Prix bijvoorbeeld ook slechts twee ronden kunnen duren met een onderbreking ertussen. Dan had Verstappen alsnog de volle mep aan punten gekregen. De lessen na het regendebacle in Spa-Francorchamps vorig jaar zijn verkeerd in het reglement verwerkt, én anders dan eerder gecommuniceerd door de FIA.

Zondag had de wedstrijdleiding dat zelf wel door, maar verder niemand. Een zinnetje in beeld was voldoende geweest om alle verwarring te voorkomen, en had Verstappen, zijn team en fans niet beroofd van een mooi kampioenschapsmoment.

Dat moment kwam tot stand door een tijdstraf van Charles Leclerc, die opmerkelijk snel werd uitgedeeld. Snelle besluiten zijn te prijzen, maar dat het om een kampioenschapsbepalende situatie ging, leek de boel onder druk te zetten. Ferrari merkte terecht op dat dit een week geleden in Singapore heel anders ging rond de safetycar-strapatsen van Sergio Pérez. Toen wilden de stewards de coureur er nog over horen, nu blijkbaar niet. Het zijn verschillende momenten, maar de zweem van willekeur hangt eromheen.

En dan is er nog de kritiek dat er twee races op rij te lang is gewacht met het starten of herstarten van de race, waardoor de coureurs al snel kozen voor intermediate banden. Op die manier lijkt een échte regenrace op regenbanden tot het verleden te horen. Er wordt te lang gewacht en de wedstrijdleider is te voorzichtig.

De FIA staat kortom onder druk, en nu moet de belangrijkste beslissing van het seizoen nog komen. Red Bull gaf als enige team (met een minor overspend breach) te veel uit in 2021 en mag nog blij zijn dat het woord minor is opgenomen in de reglementen. Daardoor lijkt het om een klein bedrag te gaan. Minor verandert in major boven de 5 procent van het budget, dus omgerekend 7,25 miljoen dollar meer dan de toegestane 145 miljoen. De concurrentie rekende al gretig voor wat je met ruim 7 miljoen of zelfs een fractie van dat bedrag allemaal kunt doen om de auto sneller te maken.

Nu is nog niet duidelijk hoeveel Red Bull het boekje te buiten is gegaan, en waaraan het extra geld is besteed. Al is dat eigenlijk niet zo relevant, een overschrijding is een overschrijding. En als er aan een post te veel is besteed, had het ergens anders (of op die post zelf) bezuinigd moeten worden.

Het woord fraudeleus in de strenge woorden van Brawn is de sleutel. Kan Red Bull aantonen dat het niet moedwillig de boel boekhoudkundig heeft belazerd, dan loopt de zaak met een sisser af. Er volgt dan alleen een boete of reductie van het gebruik van ontwikkelingsmogelijkheden. Blijkt er wel met cijfers te zijn gegoocheld, dan is er van alles mogelijk. Van puntenaftrek voor de constructeur en/of coureur tot schorsingen. De verwachting is dat die laatste mogelijkheden niet worden ingezet, zeker omdat de FIA zelf stelde dat "alle teams te allen tijde in goed vertrouwen hebben meegewerkt". Dus ook Red Bull.

Desondanks kan de Formule 1 de komende weken een politiek spel tegemoetzien, met teambazen van concurrerende teams die bloed willen zien. Misschien is het daarom beter dat de FIA niet te veel informatie heeft vrijgegeven over de overschrijding van Red Bull. Alles kan gebruikt worden in de strijd, en het team verdient eerst een kans om zich te verdedigen.

Het is cruciaal dat dit proces goed en eerlijk verloopt, maar ook hierin heeft de FIA de schijn enigszins tegen. Waarom wisten andere teams en journalisten al dat Red Bull boven de limiet was gegaan? Bovendien ligt de schimmige schikking die met Ferrari werd getroffen in 2019 nog vers in het geheugen. De Italianen zouden toen meer brandstof verbruiken dan toegestaan, maar werden daar formeel nooit hard voor gestraft. Ook dat was geen goede reclame voor de sport.

"Deze regels zijn essentieel voor de toekomst van de Formule 1, en de weg naar succesvolle implementering kent de nodige hobbels", besloot Brawn zijn introductie in 2019. Over zo'n hobbel moet nu een besluit genomen worden door de FIA, en iedereen kijkt mee.