Door Jasper Boks

Gaat Verhaeren op de Spelen van 2016 juichen voor zijn oud-pupil Ranomi Kromowidjojo of voor Cate Campbell, de rivale van Kromo, maar afkomstig uit Australië, waar hij vanaf 1 januari werkzaam is als bondscoach?

''Dat is een gewetensvraag. Ranomi zit in mijn hart. Ik heb met haar het hele proces naar olympisch goud meegemaakt en ik moet haar er mede voor bedanken dat ik nu deze stap kan maken. Ik gun Ranomi het allerbeste. Maar ik ga er toch alles aan doen om een ander te laten winnen, door de Australische coaches te coachen.''

''Presteren is mijn vak, dat begrijpt Ranomi; waar ik werk, wil ik winnen. Ik zal dus in Rio juichen voor Australië. Of dat raar is? Nou, je kunt ook aan iemand als Guus Hiddink vragen hoe hij dat doet. Ranomi is wel zo professioneel dat ze me dat niet zal nadragen, ze weet hoe het werkt en is een topsporter in hart en nieren.''

''Maar als ik het iemand gun dat ze haar kunstje kan herhalen in Rio, dan is dat Ranomi wel. Als overal waar de Australische zwemmers niet winnen, de Nederlanders dat doen, dan ben ik zeer tevreden.''

Verhaeren vertrekt na ruim twintig jaar met succes te hebben gewerkt als zwemcoach. Hij was betrokken bij de gouden olympische medailles van Pieter van den Hoogenband, Inge de Bruijn, Kromowidjojo en de estafettevrouwen. De laatste jaren vervulde hij ook de functie van technisch directeur van de zwembond.

Eind 2012 droeg hij zijn taken als zwemcoach over aan ex-pupil Marcel Wouda, hij focuste zich volledig op zijn functie als technisch directeur van de KNZB. Hij had een contract tot en met de Spelen van Rio, maar dat levert hij per 31 december dit jaar in.

''Dit is een bijzondere dag, vannacht ben ik teruggekeerd van vakantie uit Turkije'', vertelde Verhaeren donderdagmorgen op het bondskantoor in Nieuwegein. ''Het is allemaal net iets anders gelopen dan ik had gedacht, de geruchtenstroom was op gang gekomen waardoor in Australië het proces in een stroomversnelling is gekomen. Tijdens de vakantie heb ik voortdurend contact gehouden met de andere kant van de wereld.''

Verhaeren benadrukt dat zijn werk in Nederland er nog niet op zit. ''Ik blijf tot 1 januari alle ingezette projecten ondersteunen. Ik wil zorgen voor een heel goede overdracht. De talentenontwikkeling en de structuur moeten worden voortgezet. Ik ga de mensen en het werkklimaat hier missen, ik wil benadrukken dat ik hier niet wegga uit onvrede. Ik ben bezig met een heel mooie missie in Nederland, waarvan ik zeker weet dat die na mijn vertrek wordt voortgezet.''

''Maar ik verheug me op het avontuur en de uitdaging die op mijn pad kwam. Soms komt er iets voorbij wat je niet kunt laten lopen. Er zijn vaker aanbiedingen voorbij gekomen, vaak vlak voor of na een Spelen en meestal vanuit landen in Europa. Ik ben een paar keer gesprekken aangegaan, maar ik had nooit het gevoel dat ik op die aanbiedingen in moest gaan. Tot nu.''

In mei kwam er een vacature vrij in Australië. Het toonaangevende zwemland ging wereldwijd op zoek naar een nieuwe zwemcoach, nadat de prestaties bij de Spelen in Londen tegenvielen. Er werd slechts één keer olympisch goud gewonnen en het rommelde binnen de ploeg. Er kwamen verhalen naar buiten van zwemmers die het niet zo nauw namen met de discipline en afspraken en die zich te goed deden aan alcohol.

''Mij werd gevraagd of ik zou solliciteren en daarop zei ik ‘nee’, want ik vond niet dat je voor zo’n functie moest solliciteren. Mij werd daarop gevraagd of ik belangstelling had en daarop zei ik volmondig ‘ja’. Ze hebben daarna veel mensen gepolst en ik heb het thuis besproken, want zo’n stap heeft natuurlijk ook veel gevolgen voor mijn gezin.''

Na de WK in Barcelona, begin augustus, werden de gesprekken intensiever. Drie weken terug ging hij naar Australië om zijn ideeën over zwemmen in het algemeen en Down Under over te brengen tijdens een presentatie. ''Eind vorige week werd duidelijk dat ik hun eerste keuze was. Ik ben er heel trots op dat ik als eerste buitenlander zo’n functie mag bekleden in Australië.''

Verhaeren zal een contract tekenen tot en met de Spelen in Rio, met een optie voor nog eens vier jaar. Hij gaat in Australië niet de zwemmers individueel begeleiden, zijn functie wordt het coachen van de coaches. ''Ze hebben daar de ambitie het beste zwemland van de wereld te worden. Dat is daar van nationaal belang. Ik ben geen medailleteller, nooit geweest. Maar ik ben ervan overtuigd dat Australië een voorloper kan worden als het gaat om de begeleiding van zwemmers op topniveau. Daar denk ik een steentje aan bij te kunnen dragen.''

Verhaeren zal door de KNZB betrokken worden bij zijn opvolging. ''Ik ga gezamenlijk met de bond en NOC*NSF zoeken naar een oplossing. Zwemmen moet een melkkoe blijven voor Nederland, waar het gaat om het binnenhalen van olympische medailles. Maar ik zal geen doorslaggevende rol spelen als het gaat om mijn opvolging. Het is niet goed als ik over mijn graf heen ga regeren.''

Is zijn vriend Van den Hoogenband, de man met wie hij in 1993 in zee ging en met wie hij alle successen meemaakte, de gedroomde kandidaat om hem op te volgen als technisch directeur? ''Pieter is betrokken bij het zwemmen en moet dat altijd blijven. Maar hij is geen zwemcoach en technisch directeur. Hij kan wel een heel mooie rol hebben in het Nederlandse zwemmen. Ik zou het iedereen aanraden om hem er bij te houden.''

De toekomst zal uitwijzen of we hem ooit nog terugzien in het Nederlandse zwemmen, stelt Verhaeren. ''Ik hoop van wel. Ik geloof nog steeds in de aanpak en structuur die we in Nederland hebben, maar ik ga die de komende jaren van afstand volgen.''

Kossen: 'Niet op zoek naar kopie van Verhaeren'

Opinie: Verhaeren deed het op zijn manier

Hendriks: 'Vertrek Verhaeren is grote schok'

Veldhuis: 'Ze gaan Verhaeren zeker missen bij de KNZB'