In de derde wedstrijd van de NBA-finale doet Jokic voor de zoveelste keer dit seizoen iets unieks. De 28-jarige center van Denver Nuggets leidt zijn ploeg met 32 punten, 21 rebounds en 10 assists naar een 94-109-zege op Miami Heat. Hij is de eerste basketballer met minimaal 30 punten, 20 rebounds en 10 assists in een duel in de eindstrijd van de Noord-Amerikaanse topcompetitie.

Dit zijn de verhalen waarop de Amerikaanse topsport drijft: een superster die geschiedenis schrijft, gesteund door cijfers. Maar Jokic vindt zijn bijzondere prestatie totaal niet van belang.

"Als ik eerlijk ben, geef ik helemaal niks om mijn eigen statistieken", zegt de 2,12 meter lange Serviër na de wedstrijd in Miami op zijn persconferentie. "Het enige wat voor mij telt, is dat we gewonnen hebben."

Jokic praat niet graag over zichzelf. Veel liever prijst hij zijn teamgenoten. Na het derde finaleduel noemt hij de jonge reservespeler Christian Braun (15 punten in 19 minuten) als man van de wedstrijd. "Ik heb net tegen Christian gezegd dat hij deze wedstrijd voor ons gewonnen heeft. Zoals ik altijd zeg: het gaat niet om mij, maar om het team. We moeten met z'n allen Miami Heat verslaan."

Volgens hoofdcoach Michael Malone, die net als Jokic sinds 2015 onder contract staat bij de Nuggets, is de bescheidenheid van zijn sterspeler geen act. "Nikola is volledig zichzelf. Hij doet er alles aan om ervoor te zorgen dat zijn team wint, maar wil nóóit dat het om hem draait. Hij wil niet dat mensen hem vertellen hoe geweldig hij is. Hij schaamt zich bijna voor alle aandacht die hij krijgt. Nikola is een niet-egoïstische superster. Dat is een zeldzame combinatie."

Op het moment dat zijn basketbalcarrière voor altijd veranderde, lag Jokic lekker te slapen. De Nuggets kozen de toen negentienjarige basketballer in de zomer van 2014 als 41e in de NBA Draft, het jaarlijkse evenement waarbij clubs om de beurt talenten mogen vastleggen. Door het tijdsverschil was het in Servië midden in de nacht en dus hoorde Jokic het heuglijke nieuws pas uren later.

"Mijn broer Nemanja was wel in New York en vierde het met champagne", zei Jokic in 2016 tegen The Players' Tribune. "Hij belde me midden in de nacht op, maar ik luisterde niet echt naar hem. Ik zei alleen maar: 'Kom op man, ik ben aan het slapen.' Dus ik wist pas de volgende ochtend dat ik gekozen was door de Nuggets."

Voor Jokic voelde zijn entree in de NBA niet als iets groots. Hij had weliswaar een redelijke indruk gemaakt in twee seizoenen bij Mega Basket - een profclub uit de Servische hoofdstad Belgrado - maar zag zichzelf absoluut niet als een toptalent. "Ik geloofde wel dat ik misschien een goede prof kon worden in Europa. Maar ik had geen idee of ik het zou kunnen redden in de NBA."

Jokic had in zijn jeugd altijd wel gebasketbald, maar hij was totaal geen atletische tiener. "Op school was ik meestal de langste, maar ook de dikste", zei Jokic zes jaar geleden tegen Bleacher Report. "Ik hield helemaal niet van fysieke activiteiten. Op de middelbare school was ik niet eens sterk genoeg voor één push-up."

Jeugdfoto's van Jokic, die de afgelopen jaren regelmatig gedeeld zijn via sociale media, laten een kind zien dat in weinig lijkt op de topatleet van nu. Beroemd is het verhaal dat Jokic in 2017 vertelde in een interview met ESPN. "Ik dronk vroeger zo'n 3 liter cola per dag", zei hij. "Na de training was het glas na glas, ik kon niet stoppen. Maar inmiddels drink ik het niet meer. In 2015, op mijn vlucht naar Denver voor de start van mijn NBA-carrière, nam ik mijn laatste cola ooit."

Jokic arriveerde acht jaar geleden met een zeer bescheiden doel in de NBA. "Ik verwachtte dat ik geen speeltijd zou krijgen in mijn eerste seizoen", zei hij in het interview met Bleacher Report. "Ik kwam naar de VS om te trainen."

Het was geen heel vreemde gedachte. Van een 41e keuze in de NBA Draft wordt weinig verwacht. Niemand zag een toekomstige superster in de lange Serviër. Maar na zijn verhuizing naar Denver in 2015 - hij bleef na de Draft nog een jaar in Belgrado - viel Jokic ruim 15 kilo af en vervolgens bleef hij zich jaar na jaar verbeteren.

"De ontwikkeling van Nikola is het bijzonderste wat ik ooit het gezien", zei kracht- en conditietrainer Felipe Eichenberger van de Nuggets vorig jaar tegen NBA.com. "We hebben zijn dieet aangepast, een kok voor hem ingehuurd. Het mooie aan Nikola is dat als je een plan aan hem voorlegt, hij zich er altijd volledig aan houdt."

Eichenberger was eind 2019 de eerste die tegen Jokic zei dat hij de waardevolste speler (MVP) kon worden, de belangrijkste individuele prijs in de NBA. "Het was grappig: Nikola werd boos op mij. Hij zei: 'Dat is niet wie ik ben. MVP's moeten egoïstisch zijn en aan hun statistieken denken. Terwijl ik alleen maar andere spelers beter wil maken.'"

Eichenberger kreeg gelijk. Jokic viel nog eens 10 tot 15 kilo af en werd in 2021 én 2022 uitgeroepen tot MVP. Dit seizoen eindigde hij als tweede in de verkiezing, achter Joel Embiid. "Nikola is inmiddels een topfitte basketballer", zei coach Malone twee weken geleden, nadat de Nuggets voor het eerst de NBA Finals hadden bereikt. "Hij kan nu de hele wedstrijd op topniveau spelen. Die omslag heeft hij zelf gemaakt, door keihard te werken."

Aan het begin van de tweede helft van de derde finalewedstrijd tegen Miami Heat ontvangt Jokic de bal net buiten de driepuntslijn. Hij doet alsof hij gaat schieten, maar kiest ervoor om richting de basket te dribbelen. Jokic omzeilt zo zijn directe tegenstander Bam Adebayo en dwingt Miami-speler Kevin Love om een keuze te maken. Precies op het moment dat Love een stap naar voren zet, geeft Jokic een perfecte pass op Aaron Gordon, die scoort met een dunk.

De ster van de Nuggets is een geweldige scorer en een fantastische rebounder. Wat hem uniek maakt, is dat hij ook nog een van de beste passers in de NBA is. "Jokic ziet de acties op het veld al voordat ze gebeuren", zei Los Angeles Lakers-superster LeBron James - zelf ook een uitmuntende passer - twee weken geleden nadat zijn ploeg in de halve finales van de play-offs verslagen was door de Nuggets.

"Iedereen heeft het over zijn statistieken, maar weinig mensen praten over zijn intelligentie. Misschien komt dat doordat ze het niet begrijpen. Maar ik begrijp het wel en zie dat Jokic een ontzettend speciale basketballer is. Ik kan alleen maar mijn hoed voor hem afnemen."