Doug Williams keek twee weken geleden met kippenvel op zijn armen en tranen in zijn ogen naar het grote tv-scherm in de kelder van zijn huis in de Amerikaanse staat Virginia. Kansas City Chiefs had net in de halve finales van de play-offs afgerekend met Cincinnati Bengals (23-20) en de voormalig Americanfootballer wist meteen wat dat betekende.

"Ik kan bijna niet uitleggen hoe belangrijk dit is", zei de 67-jarige Williams vlak na die wedstrijd tegen de Amerikaanse sportsite Andscape. "We zijn van zo ver gekomen en er waren zo veel hindernissen. Maar het is gelukt: we hebben twee zwarte quarterbacks in de Super Bowl."

Williams was 35 jaar geleden de eerste zwarte quarterback die in actie kwam in de belangrijkste sportwedstrijd in de Verenigde Staten. Hij leidde Washington Redskins naar een overtuigende zege op Denver Broncos (42-10) in de 22e editie van de Super Bowl.

Zwarte spelers waren op dat moment al niet meer in de minderheid in de NFL, maar ze kregen zelden de kans op de belangrijkste positie in het American football. De quarterback is de leider van de aanval en heeft daardoor de meest complexe rol op het veld en de grootste invloed op het resultaat.

"Eigenaars en coaches van NFL-clubs vonden zwarte quarterbacks niet slim genoeg. En hadden het gevoel dat ze niet in staat waren om witte spelers te leiden", zei sportjournalist Jason Reid, schrijver van het boek Rise of the Black Quarterback: What It Means for America, deze week tegen de Amerikaanse omroep NPR.

"Een zwarte quarterback werd meestal gevraagd om te switchen naar een positie waarbij het meer om je fysieke kwaliteiten dan om je intelligentie gaat. Dat kwam neer op institutioneel racisme."

Williams moest ook vechten voor zijn kans. Hij was jarenlang de startende quarterback met het laagste salaris en speelde - mede daardoor - midden in zijn carrière (1983-1985) drie seizoenen niet in de NFL. Die achtergrond verklaart waarom een Super Bowl met twee zwarte quarterbacks zo emotioneel voor hem is.

"Ik heb op sociale media berichten gezien met de vraag waarom altijd benoemd moet worden dat we zwart zijn", zei Williams maandag tegen USA Today. "Het is erg jammer dat sommige mensen dat niet begrijpen. De weg naar dit punt is heel zwaar geweest."

Mahomes (27) en Hurts (24) waren nog lang niet geboren toen Williams in 1988 de Super Bowl domineerde. Ze spelen bovendien in een tijd waarin 11 van de 32 NFL-clubs aan het begin van dit seizoen een zwarte quarterback in de basis hadden staan, een nieuw record.

Toch lieten de sterspelers van de Chiefs en Eagles op de vele persconferenties in aanloop naar de Super Bowl telkens weten dat ze het bijzonder en belangrijk vinden dat ze zondag in het State Farm Stadium in de staat Arizona voor een primeur zorgen.

"We schrijven historie", zei Eagles-quarterback Hurts. "Het is erg cool om de eerste in iets te zijn. Ik hecht veel waarde aan het platform dat ik heb, en ik weet zeker dat Patrick er net zo over denkt. We willen de volgende generatie quarterbacks inspireren. We willen aan een vijfjarig kind in Philadelphia, Kansas City of waar dan ook ter wereld laten zien dat alles mogelijk is, wat anderen ook van je vinden."

Mahomes vertelde vorige week dat hij sinds zijn entree in de NFL in 2017 steeds meer kennis heeft opgedaan over de geschiedenis van de zwarte quarterback. "Doordat mannen als Doug Williams uitblonken op het hoogste niveau, hebben gasten als ik en Jalen een kans gekregen in de NFL. Als wij goed blijven spelen, zullen wij weer de deur openen voor kinderen die nu dromen van een toekomst als NFL-quarterback."

Mahomes won de Super Bowl al een keer, in 2019. Hurts kan zondag de vierde zwarte quarterback worden die zijn ploeg naar de belangrijkste prijs in de Amerikaanse sport leidt, na Williams, Russell Wilson en Mahomes. "De vooruitgang die we geboekt hebben, is geweldig", zei Williams. "Ik kan me goed voorstellen dat over vijf of tien jaar de helft van de NFL-clubs een zwarte quarterback heeft. Hopelijk is het dan niet meer bijzonder als twee van hen tegenover elkaar staan in de Super Bowl."

De 57e Super Bowl begint in de nacht van zondag op maandag rond 0.30 uur Nederlandse tijd.