Vincent Kortbeek (foto) moet officieel nog beginnen aan zijn klus als technisch directeur bij de Atletiekunie als zijn nieuwe werkgever opeens volop in het nieuws is. Trouw en NRC melden begin oktober dat Nederlandse atleten en coaches de afgelopen jaren zijn beschadigd door intimidatie, verbale agressie, pestgedrag en kleineren.

"Er was flink wat rumoer, dus natuurlijk dacht ik even: waar kom ik in terecht?", zegt Kortbeek dinsdag op Papendal, waar hij voor het eerst sinds zijn aanstelling op 1 november met de pers spreekt. "Maar tot nu toe heb ik een heel zachte landing gehad, in een prettige omgeving. Ik ga niet stellen dat alles veranderd is en dat er opeens een veilig sportklimaat is. Maar ik heb in mijn eerste drie maanden geen enorme strijd of een ontzettend onveilige situatie ervaren binnen de Nederlandse atletiek."

De Nederlandse atleten waren de laatste jaren succesvoller dan ooit, met de acht olympische medailles in 2021 in Tokio als hoogtepunt. Maar na die Spelen komen er bij de Atletiekunie ook steeds meer klachten binnen over de cultuur onder hoofdcoach Charles van Commenée en technisch directeur Ad Roskam.

Door het artikel van Trouw en NRC worden die klachten publiek. De Atletiekunie laat in een reactie direct weten dat de bond zich deels herkent in het verhaal en "beseft dat bepaalde omgangsvormen anders hadden moeten zijn".

Omdat het in een eerder stadium al duidelijk was dat Van Commenée (per 1 oktober) en Roskam (per 1 november) zouden stoppen bij de Atletiekunie, komt die verandering voor een flink deel op het bordje van de nieuwe technisch directeur terecht. "Niet alles was slecht", zegt Kortbeek. "Maar ons doel is wel om ervoor te zorgen dat sporters zich veilig genoeg voelen om zich uit te spreken. We willen meer ruimte geven aan de stem van de atleet."

De veertigjarige Kortbeek, die in 2006 als bobsleeër de Olympische Spelen haalde, was de afgelopen jaren technisch directeur bij de Bob en Slee Bond Nederland. Hij heeft daardoor van dichtbij meegemaakt dat grensoverschrijdend gedrag en topsportcultuur steeds belangrijkere onderwerpen zijn geworden in de Nederlandse sportwereld.

"Het is niet heel realistisch om te denken dat we dit probleem ooit helemaal oplossen. Er zullen altijd situaties zijn waarbij sporters het oneens zijn met de keuze van een coach", zegt Kortbeek. "Topsport kan keihard zijn, maar dat gaat vooral over de prestaties. Het hoeft niet te gaan over de manier waaróp we proberen harder te lopen en verder te springen."

De Atletiekunie begon eind 2021 al met een traject dat de wollige naam 'toekomstbestendig prestatief topsportklimaat' kreeg. De bond startte een intern onderzoek om uit te zoeken hoe groot de problemen waren die na Tokio door meerdere atleten waren aangekaart.

Dat resultaten zijn inmiddels bekend, maar niet naar buiten gebracht door de bond. "We hebben te maken met persoonlijke meningen en individuen, dat ligt heel gevoelig", zegt algemeen directeur Pieke de Zwart. "We hebben zestig atleten en alle coaches gesproken en hun inzichten zijn teruggekoppeld. Ik kan wel zeggen dat de betrokkenen nader tot elkaar zijn gekomen."

Een tweede project is nog steeds bezig. Een externe adviseur kijkt al enige tijd mee op Papendal, waar de meeste Nederlandse topatleten trainen. Het belangrijkste doel is om meer tijd te creëren voor gesprekken. Kortbeek: "We willen niet meer in een situatie komen waarin sporters of coaches te lang met problemen blijven rondlopen."

Kortbeek heeft in zijn eerste drie maanden al een paar kleine stappen gezet om dat doel te verwezenlijken. Het opvallendst zijn de wijzigingen in de technische staf op Papendal.

Voormalig hordekampioene Marjan Olyslager (60) is aangetrokken om op parttimebasis Kortbeek en de coaches te ondersteunen, vooral op het gebied van een veilig topsportklimaat. "Marjan heeft daar de afgelopen jaren veel ervaring mee opgedaan", zegt Kortbeek. "Ik heb ook heel veel verantwoordelijkheden op sportief gebied en met Marjan hebben we nu iemand extra die zich bemoeit met het thema topsportklimaat."

Tweevoudig olympiër Susan Krumins (36) gaat bondscoach Tomasz Lewandowski ondersteunen op de (middel)lange afstanden. Het aantrekken van Olyslager en Krumins zorgt er ook voor dat de atletiekstaf niet meer volledig gedomineerd wordt door mannen.

"Vanuit sporters kwam de wens dat er meer vrouwelijke coaches komen", zegt Kortbeek, die geen vervanger van hoofdcoach Van Commenée zoekt. "Zeker bij toernooien vinden atletes het fijn als ze bij een vrouw terechtkunnen."