Aderlass is het Duitse woord voor bloed aftappen, en dat is niet voor niks. De dopingzaak draait om een flink aantal atleten die tussen 2011 en februari van dit jaar bloedtransfusies zouden hebben ondergaan bij de veertigjarige Duitse sportarts Mark S., die vanuit de Duitse stad Erfurt opereert.

Op woensdag 27 februari werkten de Oostenrijkse en Duitse politie samen om op zestien verschillende plekken in Seefeld en Erfurt invallen te doen. Daarbij werden negen mensen opgepakt en zo'n veertig bloedzakken gevonden.

"Een criminele organisatie die opereert vanuit Erfurt wordt er sterk van verdacht dat ze topatleten jarenlang van doping heeft voorzien om hun prestaties in binnen- en buitenlandse wedstrijden te verbeteren", schreef de politie in een verklaring. "Het is ons gelukt om dit internationale dopingnetwerk op te rollen."

Bloeddoping wordt al decennia gebruik om de prestaties van - vooral - duursporters te verbeteren. Het principe is vrij simpel: er wordt bloed van een sporter afgenomen en dat wordt enkele weken bewaard. Vlak voor of tijdens een wedstrijd wordt dat bloed (of alleen de rode bloedcellen) weer toegediend.

Het idee is dat het aantal rode bloedcellen in het lichaam toeneemt, wat ervoor zorgt dat het lichaam meer zuurstof kan transporteren naar de spieren. Dit is vooral voor duursporters van groot belang. De manipulatie van bloed is binnen en buiten wedstrijden om verboden door de antidopinginstanties.

Het huis van de verdachte dokter in Erfurt. (Foto: ANP)

S. is de dokter achter het dopingnetwerk. De Duitser, een bekende naam in de (Duitse) sportwereld, werd bij de invallen op 27 februari in Erfurt gearresteerd. Hij zei vervolgens dat hij mee wil werken aan het onderzoek.

S. raakte als teamarts van wielerploegen Gerolsteiner en Milram al in opspraak. De Oostenrijkse renner Bernhard Kohl, die in 2008 derde werd in de Tour de France maar later (bloed)dopinggebruik bekende en voor twee jaar werd geschorst, vertelde in 2009 aan de Oostenrijkse krant Kurier dat S. de man was die zijn dopinggebruik faciliteerde. Zo stelde de arts tijdens de Tour zijn hotelkamer beschikbaar voor Kohls bloedtransfusies. S. ontkende de beschuldigingen destijds.

Bij de inval tijdens de WK noordse nummers werden vijf langlaufers opgepakt: de Esten Karel Tammjarv en Andreas Veerpalu, Alexey Poltoranian uit Kazachstan en de Oostenrijkers Max Hauke en Dominik Baldauf.

De 26-jarige Hauke werd onbedoeld het gezicht van de dopingzaak, omdat hij door de politie op heterdaad werd betrapt tijdens een bloedtransfusie. Op een filmpje dat uitlekte via de Noorse omroep NRK is een zeer ongemakkelijke Hauke te zien terwijl er bloed wordt toegediend.

Alle vijf langlaufers bekenden dopinggebruik. Tammjarv zei op een persconferentie dat hij door de voormalige Estse bondscoach Mati Alaver aan S. was gekoppeld en bij de WK van 2016 begon met bloeddoping. Hauke noemde zijn dopinggebruik twee weken later op de Oostenrijkse tv "een grote fout". "Ik wilde goed presteren op de WK in eigen land en zag doping als de enige uitweg om het gat met de concurrentie te dichten."

Officier van justitie Kai Gräber. (Foto: ANP)

Op woensdag 21 maart maakte officier van justitie in München Kai Gräber bekend dat zeker 21 atleten uit acht Europese landen en uit vijf verschillende sporten (langlaufen, schaatsen, atletiek en wielrennen zijn al zeker) betrokken zijn bij de dopingzaak. Er zouden sinds 2011 honderden bloedtransfusies zijn uitgevoerd over de hele wereld, van Duitsland tot Hawaï en van Oostenrijk tot Zuid-Korea.

De aanklager noemde geen namen, maar enkele weken eerder bekenden de Oostenrijkse wielrenners Stefan Denifl en Georg Preidler al dat ze bij de zaak betrokken zijn en bloeddoping hebben gebruikt. Preidler zat in 2017 in de Sunweb-selectie die met Tom Dumoulin de Giro d'Italia won.

De Duitse zender ARD berichtte op zondag 24 maart bovendien dat een Duitse langebaanschaatser die vorig jaar actief was bij de Olympische Winterspelen van Pyeongchang een van de klanten van S. zou zijn. De Duitse schaatsbond reageerde "ontzet en geschokt" op het nieuws.

Gräber zei op de persconferentie van 20 maart dat het onderzoek nog lang niet klaar is. "Dit is een bijzonder verhaal met verschillende plotwendingen, en het laatste hoofdstuk is nog niet geschreven."