Volg de laatste ontwikkelingen rondom de oorlog in Oekraïne in ons liveblog.

Precies op het moment dat de VN-Veiligheidsraad in een spoedzitting bijeenkwam, zei Poetin op de staatstelevisie dat de actie een reactie is op "dreigementen" vanuit Oekraïne. Hij voegde eraan toe dat Rusland er niet op uit is Oekraïne te bezetten en dat de verantwoordelijkheid voor het bloedvergieten bij de Oekraïense regering ligt.

Poetin zegt dat Rusland geen burgers wil treffen. De Russische president waarschuwde andere landen ervoor dat elke poging tot bemoeienis zal leiden tot "gevolgen die ze nog niet eerder hebben gezien", een dun verhulde verwijzing naar het Russische kernwapenarsenaal.

De claims van de Russische president zijn hoogst dubieus: Rusland is duidelijk de agressor en stuurt waarschijnlijk aan op de installatie van een marionettenregering in Kiev. Hoe het land dat zonder een bezettingsmacht wil realiseren, is onduidelijk. Het overgrote deel van de Oekraïense bevolking steunt de onafhankelijkheid van Oekraïne, blijkt steevast uit peilingen.

De Russische aanval op Oekraïens grondgebied is het begin van de eerste oorlog in Europa waarbij meerdere landen openlijk betrokken zijn sinds de Joegoslaviëoorlog in de jaren negentig.

In de eerste uren van de Russische invasie zijn meer dan veertig Oekraïense militairen en ongeveer tien burgers gedood. Dat zegt een belangrijke adviseur van de regering in Kiev. Enkele tientallen militairen zouden bij de eerste gevechten gewond zijn geraakt.

Oekraïne claimt dat het tot nu toe vijftig Russische militairen heeft gedood in de omgeving van Luhansk. Zes Russische vliegtuigen zouden zijn neergehaald en in de buurt van Charkov zouden vier Russische tanks zijn verwoest. Rusland spreekt de beweringen tegen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kondigde donderdagochtend in een toespraak tot zijn volk de staat van beleg af. Dat houdt in dat het leger meer te zeggen krijgt en dat de vrijheden van burgers worden ingeperkt. De president adviseert inwoners van zijn land zoveel mogelijk thuis te blijven.

Oekraïne heeft de diplomatieke banden met Rusland verbroken, liet Zelensky weten nadat Rusland zijn land was binnengevallen. Oekraïners die tegen de Russen willen vechten, krijgen een wapen, aldus de president. Straffen wegens wapenbezit worden kwijtgescholden.

Het is voor het eerst sinds 1991, toen Rusland en Oekraïne na de val van de Sovjet-Unie onafhankelijk werden, dat de buurlanden geen diplomatiek contact meer hebben.

In meerdere Oekraïense steden worden explosies waargenomen. De nationale rampendienst van Oekraïne zegt dat er aanvallen zijn geweest in tien Oekraïense provincies, voornamelijk in het oosten en zuiden van het land. Luchthavens, de infrastructuur en militaire doelen liggen onder vuur.

Russische grondtroepen zijn in drie regio's de grens met Oekraïne overgegaan. De Oekraïense grenswacht meldt dat infanterie uit Rusland de regio's Tsjernihiv, Charkov en de afvallige regio Luhansk heeft betreden. Oekraïense autoriteiten maken melding van Russische tanks en andere pantservoertuigen in verschillende delen van het land, waaronder Luhansk.

Eerder was al duidelijk dat de aanval op Oekraïne niet alleen vanuit Rusland komt. Ook vanaf het Oekraïense schiereiland de Krim en buurland Belarus wordt het land beschoten met artillerie en andere zware wapens. Luchtaanvallen hebben volgens Rusland de Oekraïense luchtverdediging en luchtmacht uitgeschakeld.

Pro-Russische separatisten in de regio Donetsk in het oosten van Oekraïne hebben grootscheepse bombardementen op het Oekraïense regeringsleger uitgevoerd, meldt het Russische persbureau Interfax op basis van een woordvoerder van de rebellen.

De adviseur van de Oekraïense president zegt dat het leger hard vecht tegen de invasiemacht. President Zelensky heeft het leger bevolen "maximale schade toe te brengen".

In de Oekraïense hoofdstad Kiev klinkt het luchtalarm. Volgens journalisten van CNN ging het luchtalarm er rond 7.00 uur (lokale tijd) af. Er werden vooralsnog geen raketten waargenomen. Lokale media melden wel dat inwoners van de stad al naar de schuilkelders trekken.

Het luchtalarm klinkt donderdagochtend ook in de West-Oekraïense stad Lviv. Naar deze stad verhuisden verschillende westerse landen eerder deze maand hun ambassades. Persbureau AFP meldt dat daar nog geen berichten over explosies of beschietingen vandaan komen.

De Amerikaanse president Joe Biden veroordeelde de "niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde" aanval op Oekraïne en zei dat de wereld Rusland "ter verantwoording zal roepen". De Verenigde Staten en hun bondgenoten zullen eensgezind en vastberaden reageren, zei hij nadat in Kiev ontploffingen waren gehoord.

"President Poetin heeft gekozen voor een oorlog met voorbedachten rade, die zal leiden tot een catastrofaal verlies van mensenlevens en menselijk lijden", zei Biden in een verklaring. "Rusland is als enige verantwoordelijk voor de dood en vernietiging die deze aanval zal brengen. De wereld zal Rusland ter verantwoording roepen."

Biden zei donderdag te zullen aankondigen welke verdere sancties de Verenigde Staten en hun bondgenoten Rusland zullen opleggen.

China ziet in de militaire acties van Rusland in Oekraïne geen invasie, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De volksrepubliek heeft via de staatsmedia opgeroepen tot hervatting van de diplomatie in het conflict. "De deur naar een vreedzame oplossing is nog niet helemaal dicht en mag ook nooit gesloten worden", vindt Peking.

"De vrede op ons continent is aan diggelen" door de Russische aanval, zegt NAVO-chef Jens Stoltenberg. De NAVO stuurt meer militairen en materieel naar haar lidstaten in Oost-Europa. Het gaat om onderdelen van landmacht, luchtmacht en marine. "De paraatheid van onze troepen is verhoogd om op alle omstandigheden te kunnen reageren", laat het militaire verbond weten.

De NAVO verwijst naar artikel 4 van het verdrag waarmee het bondgenootschap is opgericht. Daarin staat dat de landen samen overleggen wanneer een lidstaat zich bedreigd voelt. Op verzoek van Polen, de Baltische staten, Tsjechië, Slowakije, Bulgarije en Roemenië heeft de NAVO de procedure in werking gesteld. Stoltenberg wil niet zeggen of NAVO-leden daadwerkelijk gevaar lopen op een Russische aanval.

Nederland "veroordeelt de Russische aanval op Oekraïne ten scherpste", zei premier Mark Rutte donderdagochtend. Nederland is volgens hem "in gedachten bij het Oekraïense volk" nu Rusland de aanval op het buurland heeft ingezet.

Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen, Europese Raad-voorzitter Charles Michel en Europees Parlement-voorzitter Roberta Metsola zeggen met de Oekraïners mee te leven in "deze donkere uren".

"Onze gedachten zijn bij Oekraïne en de onschuldige vrouwen, mannen en kinderen die door deze niet-uitgelokte aanval vrezen voor hun leven", laten ze weten. De Europese Unie zal Rusland verantwoordelijk houden voor de "ongerechtvaardigde aanval".

Verder kondigde Von der Leyen forse sancties aan. De EU zal Russische banken de toegang tot de Europese markt ontzeggen, liet ze weten.

De olie- en gasprijzen zijn donderdag gestegen vanwege de vrees dat de oorlog gevolgen heeft voor de leveringen. De prijs van gas is donderdag met meer dan 30 procent omhooggeschoten op de toonaangevende Amsterdamse beurs.

Boven het artikel staat een foto van een gewonde vrouw uit Charkov na een Russische luchtaanval (bron: Getty Images).