
Achtergrond: Wat zijn chemische wapens?
Welke chemicaliën zijn bij de vermeende aanval gebruikt?
Hoewel nog onbevestigd, lijkt het er gezien de symptomen die slachtoffers in Syrië vertoonden sterk op dat er sprake was van een aanval met zenuwgas. Veel voorkomende zenuwgassen zijn sarin, soman, VX en tabun. Deze middelen worden zenuwgassen genoemd, omdat ze verbindingen tussen zenuwcellen blokkeren.
De vier veelvoorkomende zenuwgassen doen in principe hetzelfde met het menselijk lichaam en zorgen ook voor dezelfde dood. Bovendien vergen ze hetzelfde tegengif en dezelfde behandeling. Sarin, ook wel GB genoemd, is het meest vluchtig. VX is het dodelijkste gas. De middelen zijn allen verbannen door een door 189 landen getekende internationale conventie. Syrië heeft deze conventie niet getekend.
Welke symptomen zijn waargenomen bij de slachtoffers in Damascus en waarom wijst dat op de inzet van zenuwgas?
Volgens Artsen zonder Grenzen (AzG) was er sprake van "een groot aantal patiënten met symptomen als stuiptrekkingen, overmatig speeksel, kleine pupillen, wazig zicht en ademnood."
De artsen rapporteerden de gevolgen van "wat in de studieboeken hét resultaat van een aanval met zenuwgas zou worden genoemd". Door symptomen als kleine pupillen wordt uitgesloten dat het gaat om andere chemicaliën, zoals mosterdgas of chloorgas.
Hoe leidt blootstelling aan zenuwgas tot de dood?
Het gas breekt enzymen af dat de zenuwen in staat stelt om met elkaar te communiceren, waardoor het zenuwstelsel van de slachtoffers overbelast raakt. Ook trekt de borstkas samen, versnelt de ademhaling, en krijgen slachtoffers last van braken, diarree, verwarring, hoofdpijn,veranderingen in hartritme, krampen, verlamming en bewusteloosheid.
De dood kan vervolgens binnen enkele minuten intreden. Als de slachtoffers lang bij bewustzijn blijven kan dit een uiterst pijnvolle dood zijn.
Wat is sarin precies en hoe is het te behandelen?
Als vloeistof is sarin reukloos, kleurloos en smaakloos. Het wordt meestal in gasvorm ingezet, maar het kan ook in vloeibare vorm dodelijk zijn bij contact met de huid. Het werd in 1938 ontwikkeld als pesticide.
Wanneer de dosis laag is en er snel wordt ingegrepen, kan door middel van een dubbele chemische injectie worden voorkomen dat het slachtoffer sterft. Snelheid is daarbij de sleutel. Militairen op missie hebben deze injecties vaak bij zich. Als een slachtoffer denkt dat hij blootgesteld is, is het zaak zo snel mogelijk de kleren uit te trekken en te intensief te wassen.
Hoe belanden de zenuwgassen bij het doelwit?
Chemische wapens werden in de Eerste Wereldoorlog voor het eerst op grote schaal ingezet. Daarbij was men in eerste instantie afhankelijk van de stroming van de wind, wat zeer risicovol was voor de eigen troepen. Later verschenen er artilleriegranaten gevuld met bijvoorbeeld mosterdgas of chloorgas.
In de jaren zestig werden raketten ontwikkeld die gifgas op een locatie konden verspreiden. Hierdoor werd het bereik van het middel groter en kon er nauwkeuriger worden gericht. Raketten met gifgas zijn veelal clusterwapens. Het lijkt aannemelijk dat een dergelijke methode ook in Damascus is gebruikt.