
Verkiezingsupdate Geesten worden rijp gemaakt voor kabinetscrisis
In verkiezingscampagnes worden tegenstellingen uitvergroot, maar vaak wordt de soep niet zo heet gegeten als deze wordt opgediend.
Dat gebeurt nu dus ook, maar politici gaan dit keer een stap verder. Er wordt gezinspeeld op een kabinetscrisis. Niet achter de schermen, maar hardop en on the record vanuit het hart van het kabinet.
Of premier Mark Rutte zich zorgen maakt over het voortbestaan van zijn vierde kabinet? "Als ik daarover wakker ga liggen, kan ik mijn werk niet doen", antwoordde de VVD-leider bij WNL Op Zondag.
"Je weet het nooit zeker", vervolgde Rutte. Want hij zag het mislukken van zijn eerste kabinet in 2012, met het CDA en gedoogsteun van de PVV, ook niet aankomen. "Soms mis ik ook signalen." Eén ding viel vooral op: Rutte weersprak een kabinetsval niet.
Volg de Verkiezingsupdate
Hoekstra: 'Kabinet laten klappen kan consequentie zijn'
CDA-leider en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra gaf eveneens een waarschuwing. "Ik vind dat de politiek met oplossingen moet komen, maar daar moet ook draagvlak voor zijn", zei Hoekstra zondag bij televisieprogramma Buitenhof over de stikstofmaatregelen. "Als dat niet lukt, dan is het doel niet om het kabinet te laten klappen, maar dat kan wel de consequentie zijn."
Het reductiedoel in 2030 en de mogelijke onteigening van boeren ligt als een baksteen op de maag van de christendemocraten.
D66-leider en vicepremier Sigrid Kaag zei maandagochtend bij Goedemorgen Nederland: "Ik weet niet of we eruit gaan komen, maar het is de inzet om dat wel te doen."
'Een dag niet vooruitgeschoven, is een dag niet geleefd'
Stikstof is al maanden een splijtzwam in de coalitie. Hoewel VVD, D66, CDA en CU allemaal hun handtekening hebben gezet onder het regeerakkoord, waarin strengere stikstofmaatregelen worden aangekondigd, lijken D66 enerzijds en VVD, CDA en CU anderzijds lijnrecht tegenover elkaar te staan.
Tekenend is de manier waarop D66 en CDA elkaar in de haren blijven vliegen. Dat is in de campagne niet minder geworden.
"Voor sommige politici geldt helaas: een dag niet vooruitgeschoven, is een dag niet geleefd", zei D66-Kamerlid Tjeerd de Groot bij het televisieprogramma Jinek. Volgens hem maken coalitiegenoten CDA en VVD zich hier schuldig ook aan.
Landbouwwoordvoerder Derk Boswijk van het CDA stak niet onder stoelen of banken dat hij er wel klaar mee was. "Ik heb de laatste jaren meerdere keren gedacht: laten we er maar mee stoppen", zei hij afgelopen weekend tijdens een landbouwdebat in Veenendaal.
Dat zou volgens Boswijk alleen niet in het belang zijn van de boeren die met ongeldige vergunningen, de zogenoemde PAS-melders. Alleen BBB, de partij van Caroline van der Plas die in alle peilingen op een behoorlijke winst staat, zou in zijn ogen garen spinnen bij een kabinetsval.
Aantallen in immigratiedebat is 'ultrarechts proefballonnetje'
Immigratie is minstens zo'n explosief onderwerp. Rutte is "ervan overtuigd" dat het kabinet afspraken gaat maken met Afrikaanse landen om immigranten die geen kans op asiel maken, terug te sturen. "Ook in Nederland moeten we maatregelen nemen", zei Rutte zondag bij WNL Op Zondag.
Maar Kaag wil hier helemaal niet de nadruk op leggen. "Sinds jaar en dag wordt het debat over migratie en asiel op een niet slimme manier gevoerd", zei ze bij Buitenhof. Zij wil werken aan "verbetering over hele breedte van de migratieketen". Uitspraken over aantallen bestempelt de D66-leider als een "ultrarechts proefballonnetje".
Het zo hoog laten oplopen van de gemoederen kan onderdeel van een tactiek zijn. Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU laten zo zien dat het ze menens is met gevoelige en ingewikkelde kwesties zoals stikstof en immigratie.
Maar een coalitiecrisis veinzen om kiezers te paaien lijkt een groot risico. Al is het maar omdat de coalitiepartijen er in de peilingen slecht voor staan. Dat bewees het onderzoek van I&O Research van afgelopen zaterdag. Het CDA moet woensdag zelfs vrezen voor een halvering van het aantal stemmen vergeleken met vier jaar geleden.
Over de verkiezingen
- Dit is hoe de Provinciale Statenverkiezingen en de waterschapsverkiezingen werken
- Ontdek welke partij het best bij je past met onze kieswijzer
- Lees hier over de belangrijkste partijpunten per provincie
- Waarom boeren de waterschapsverkiezingen dit jaar vrezen
- Lees onze interviews met Schippers (VVD), De Groot (D66), Kuiken (PvdA) en Klaver (GroenLinks), Nanninga en Eerdmans (JA21) en Van der Plas (BBB).
- Je vindt onze berichtgeving over de verkiezingen in dit dossier
NUjij: Uitgelichte reacties