"Iedereen zit er net anders in", zegt PvdD-Kamerlid Christine Teunissen dinsdagmiddag na de fractievergadering in het Tweede Kamergebouw. "Dat hebben ze ook net kenbaar gemaakt."

Van de zeskoppige fractie waren Ouwehand, Leonie Vestering en Lammert van Raan dinsdag afwezig. Laatstgenoemde maakt deel uit van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening en moet zodoende aanwezig zijn bij de verhoren die nu plaatsvinden. Ouwehand blijft voorlopig even uit beeld, laat een partijwoordvoerder weten.

Teunissen liet zaterdag al direct weten vierkant achter Ouwehand te staan. Dat is nog steeds het geval.

Maandagochtend verschenen verklaringen van de overige vier Kamerleden op het sociale medium X. Die leken op elkaar, maar er waren ook duidelijke verschillen. De overeenkomsten zijn er volgens Van Raan omdat ze zondag hebben geprobeerd een gezamenlijke verklaring uit te sturen.

"Dat is niet gelukt", schrijft Van Raan op X. "Wel heeft ieder voor zich zaken overgenomen uit de pogingen daartoe."

Het partijbestuur trok zaterdag tot ieders verbazing het eerdere besluit om Ouwehand als lijsttrekker aan te wijzen terug. Er waren "signalen en informatie" binnengekomen die wijzen op "schendingen van integriteit".

"Integriteitsmeldingen moeten altijd zorgvuldig worden behandeld en onderzocht", liet Vestering na dat besluit weten.

Ouwehand stuurde een kritische brief naar het bestuur. Dat was een dag voor de aankondiging van het bestuur om haar kandidaatschap in te trekken. Ouwehand vermoedt daarom dat die twee zaken met elkaar te maken hebben.

De fractievoorzitter en het partijbestuur, onder leiding van voorzitter Ruud van der Velden, botsen al langer als het gaat om de ontwikkeling van de partij. Het bestuur wil vooral de aandacht vestigen op haar eigen idealen via harde oppositiepolitiek. Compromissen sluiten wordt gezien als het inleveren van je idealen. Ouwehand lijkt juist ruimte te willen maken om ook eens aan de bestuursknoppen te zitten.

Ouwehand heeft de steun van bijna tweehonderd actieve leden, zoals lokale politici en partijmedewerkers. In een brief nemen zij het op voor de huidige fractievoorzitter en eisen het aftreden van het bestuur. Van der Velden reageert niet op vragen over de kwestie.

De ruzie tussen Ouwehand en het bestuur begon al voor de zomer, meldde Nieuwsuur maandagavond. Dat is opvallend, want in die periode werd Ouwehand door het bestuur naar voren geschoven.

"Esther heeft laten zien dat ze het gedachtegoed van de Partij voor de Dieren op overtuigende wijze voor het voetlicht kan brengen", schreef Van der Velde op 17 juli. "Onze partij groeit als biologische kool, zowel in aantal vertegenwoordigers als ledenaantal."

De chaos bij de Partij voor de Dieren is daarmee compleet. Tot nu toe wist de partij bij iedere Tweede Kamerverkiezing sinds 2006 gestaag te groeien. Dat gebeurde in betrekkelijke rust. Even was er veel gedoe toen Sebastiaan Wolswinkel in 2019 als partijvoorzitter door het bestuur uit de partij werd gezet.

Marianne Thieme, tot 2019 partijleider en fractievoorzitter, zag ook kansen om buiten het parlement om aandacht te krijgen voor haar standpunten. "Politiek gaat niet alleen over meerderheden met als doel in een coalitie te komen", zei ze in een interview met NU.nl.

De PvdD partij wil een radicaal beleid op het gebied van klimaat en dierenwelzijn. Zo voert de partij al jaren actie tegen de megastallen en bestrijdingsmiddelen in de land- en tuinbouwsector.

Ook moet volgens de partij het gehele economische systeem op de schop. Groei is daarbij niet langer het uitgangspunt. "De economie van groeien, groeien, groeien maakt ons leven allang niet meer beter. Het is een economie van verspilling geworden", staat in het partijprogramma.

Hoewel een woordvoerder van Ouwehand laat weten dat de campagne gewoon van start gaat - woensdag zit Ouwehand bij College Tour - is het de vraag of het nog veel over de inhoudelijke partijpunten zal gaan nu de bom gebarsten is.

Voor de komende verkiezingen leek de partij op weg naar winst. In de Peilingwijzer, een combinatie van de Tweede Kamerpeilingen van I&O Research en Ipsos/EenVandaag, staat de partij vooralsnog op zeven tot tien zetels. In het huidige politieke landschap met weinig grote partijen ben je dan een factor van belang.

Zondag 24 september staat het jaarlijkse congres gepland. Officieel wordt dan het partijprogramma vastgesteld. Inmiddels is daar de presentatie van een nieuwe kandidaat-lijsttrekker bij gekomen. De harde confrontatie tussen partijbestuur en partijleider lijkt dan tot het absolute kookpunt te komen.