Definitieve uitslag Eerste Kamer: coalitie haalt belangrijke extra zetels binnen
De coalitie van VVD, D66, CDA en ChristenUnie haalde 24 zetels. Dat zijn er 14 te weinig voor een meerderheid in de Eerste Kamer. De gezamenlijke fractie van GroenLinks en PvdA kan precies deze zetels leveren. Die partijen haalden samen 14 zetels.
De senatoren zijn gekozen door de in maart verkozen leden van de Provinciale Staten. De Eerste Kamer wordt in Nederland getrapt verkozen. In totaal hebben 616 mensen dinsdagmiddag hun stem uitgebracht.
Na de Provinciale Statenverkiezingen in maart was al duidelijk dat de BBB de grootste fractie zou worden in de senaat. De partij werd in alle twaalf provincies de grootste. Dit zou zich vertalen naar 17 Eerste Kamerleden. De coalitie zou uitkomen op 22 zetels, bleek uit de prognose.
Maar de coalitiepartijen zijn erin geslaagd om twee belangrijke extra zetels binnen te halen. CDA en CU zouden respectievelijk vijf en twee zetels krijgen, maar door tactisch onderhandelen komen ze uit op zes en drie zetels.
Hoe werkt het onderhandelen?
Elke partij heeft een bepaald aantal stemmen nodig voor één zetel. Dat aantal wordt bepaald door de kiesdeler, die bijvoorbeeld uitkomt op 25. Een partij die honderd stemmen krijgt, komt dan uit op vier zetels.
Maar over het algemeen komt het nooit afgerond uit. Een partij die bijvoorbeeld 120 stemmen krijgt, komt dan uit op vier zetels én twintig overige stemmen. Deze overige stemmen tellen op tot de restzetels.
Over een aantal van deze restzetels wordt elke vier jaar flink onderhandeld. Zo kan de coalitie onderling afspreken dat Statenleden niet op hun eigen partij stemmen, om zo een andere partij aan zo'n extra restzetel te helpen. Ook de oppositie kan zulke deals sluiten.
Coalitie kan 'linksom' en 'rechtsom'
Met de twee extra zetels heeft de coalitie nog steeds in de verste verte geen meerderheid. Die is wel nodig voor het aannemen van wetten. Het kabinet moet daarvoor steun zoeken bij de oppositie. Premier Mark Rutte is dat de laatste jaren gewend geraakt. Al in 2010 kreeg hij met die situatie te maken.
De vier kabinetten-Rutte deden steeds met wisselende partijen zaken. Soms per onderwerp, dan weer met een vaste groep partijen. De laatste kabinetsperiode kreeg het kabinet vaak steun van PvdA en/of GroenLinks. Deze partijen, die nu een gezamenlijke fractie vormen, kunnen ook de komende jaren het kabinet aan een meerderheid helpen in de senaat.
Ook de BBB heeft genoeg senatoren om samen met de coalitie op te tellen tot een meerderheid van 38 zetels. Het kabinet kan dus zowel op links als op rechts zaken doen.
GroenLinks Zuid-Holland zet Statenlid uit fractie na stem op Volt
Niet alleen Statenleden van coalitiepartijen hebben dinsdag her en der niet op hun eigen partij gestemd. In Zuid-Holland heeft GroenLinks Debora Fernald uit de fractie gezet, nadat het Statenlid op Volt had gestemd.
Door haar stem heeft de Senaatsfractie van GroenLinks en PvdA een zetel verloren. De linkse partijen zouden op vijftien zetels uitkomen, maar mogen nu veertien senatoren leveren. Volt heeft hierdoor juist een extra zetel in de Eerste Kamer gekregen.
NUjij: Uitgelichte reacties