
Hoekstra moet in China enorme belangen afwegen tegen waslijst aan kritiek
Het is de eerste keer dat een kabinetslid het land bezoekt sinds de coronapandemie. Dat wil niet zeggen dat de diplomatieke kanalen tussen China en Nederland sindsdien platlagen. Eerder deze maand bezocht de Chinese vicepresident Han Zheng ons land nog.
Dat kwam premier Mark Rutte op kritiek te staan. In de Tweede Kamer wordt de afgelopen jaren een hardere lijn gevoerd tegenover het land. De mensenrechtenschendingen tegen Oeigoeren, die op grote schaal worden vastgezet in detentiekampen, werd tot genocide bestempeld. Tot woede van Peking.
Rutte wil met China in contact blijven. "Dit is een belangrijke relatie van Nederland. Als ik alleen nog kan praten met landen waarmee alles goed is, dan is dat lijstje heel klein."
Hoekstra moet beloftes nakomen
Hoekstra kondigde eerder al aan dat hij niet alleen over de "makkelijke" onderwerpen zal praten, zoals de handelsrelatie. "We gaan het uiteraard ook hebben over de dingen waar we zorgen over hebben."
Dat lijstje is de afgelopen jaren flink gegroeid. De mensenrechtenschendingen zijn Nederland al jarenlang een doorn in het oog. Daar is sinds vorig jaar ook de houding van China ten opzichte van de oorlog in Oekraïne bijgekomen.
China houdt vol een neutrale partij in de oorlog te zijn. Andere partijen, zoals de VS, stellen dat dit onmogelijk is zolang China de Russen blijft steunen. Rutte zegt dat hij China vorige week in gesprek met Zheng heeft opgeroepen om een "actievere rol" te spelen.

Wie zijn de Oeigoeren en waarom onderdrukt China hen?
China valt steeds vaker in negatieve zin op
Ook in de Nederlandse politiek valt China steeds vaker in negatieve zin op. Zo concludeerde inlichtingendienst AIVD dat China de grootste dreiging voor de economische veiligheid is. Het besluit van Nederland om begin dit jaar de export van bepaalde chipmachines van ASML naar China te beperken, zette bij de Chinezen eveneens kwaad bloed.
De beperkingen kunnen een grote klap betekenen voor technologische ambities van China. Nederland is met Japan en de VS met afstand de grootste leverancier van deze chipmachines. Ook Japan en VS beperkten hun export naar China, mede omdat de VS huiverig is voor eventuele militaire doeleinden die de chips kunnen dienen.
De relatie tussen China en Nederland is daarnaast de afgelopen jaren opgeschrikt door kleinere rellen. RTL Nieuws onthulde eind vorig jaar dat China illegale politiebureaus in Nederland heeft. Die zouden gebruikt worden om kritische Chinezen onder druk te zetten. Hoekstra besloot over te gaan tot directe sluiting van de politiebureaus.
Balanceren tussen kritiek en belangrijke handelspartner
Al met al wordt het voor Hoekstra een behoorlijke balansact. De minister moet aan het einde van zijn bezoek kunnen aantonen dat hij China heeft gepijnigd over alle kritiek en gevoelige onderwerpen. Tegelijkertijd moet hij een van de belangrijkste handelspartners van Nederland te vriend houden.
Alleen al in 2021 was alle handel goed voor zo'n 73 miljard euro. Daar komt bij dat Nederland voor sommige producten afhankelijk is van China, zoals antibiotica en grondstoffen voor de farmaceutische industrie. Dat is een belangrijke reden waarom het kabinet een gematigde houding tegenover Peking aanneemt.
Hoekstra heeft moeite met de rol waarin hij zich moet manoeuvreren. "De relatie leidt tot een gevoel van onbehagen", schreef hij eerder dit jaar aan de Kamer. Rutte benadrukte dat Nederland ondanks alle belangen lastige kwesties zal blijven aankaarten. Aan Hoekstra de taak om dat deze week ook te doen.
NUjij: Uitgelichte reacties