
Erop of eronder voor landbouwakkoord: wat wordt het perspectief voor de boer?
Een van de adviezen van bemiddelaar Johan Remkes om uit de stikstofimpasse te komen, is een breed gedragen landbouwakkoord sluiten.
Die handschoen nam het kabinet graag op. Want het wantrouwen tussen de boeren en de politiek had op dat moment een dieptepunt bereikt.
In totaal zijn zo'n vijftig partijen in onderhandeling. Op die manier moet er een akkoord komen waar al die betrokkenen mee kunnen leven.
De knopen worden doorgehakt aan de hoofdtafel. Daar praten de agrarische sector, provincies, natuurorganisaties en bedrijven sinds december vorig jaar onder leiding van het ministerie van Landbouw met elkaar. Landbouwminister Piet Adema is hier zelf ook vaak bij aanwezig.
Edo van der Goot is politiek verslaggever
In Den Haag volgt hij grote dossiers, zoals stikstof.
'Landbouwakkoord wezenlijk voor stikstofdiscussie'
De verwachtingen zijn gaandeweg steeds verder opgevoerd. Eind maart liet CDA-leider Wopke Hoekstra weten dat hij het coalitieakkoord wil openbreken. De stikstofdeadline - halvering in 2030 - moet worden verschoven naar 2035.
Hoekstra houdt nog een kleine slag om de arm voordat hij officieel een wijzigingsverzoek indient. Hij wil namelijk de uitkomst van het landbouwakkoord afwachten. "Dat is heel wezenlijk voor de stikstofdiscussie", zei hij in maart na crisisberaad van het kabinet.
Aanpassingen op dit punt liggen alleen heel gevoelig bij coalitiegenoot D66. Die partij wil een snellere aanpak. Een kabinetscrisis ligt op de loer. Zo wordt de druk om het landbouwakkoord te laten slagen verder opgevoerd.
Wat is een 'niet-vrijblijvende bijdrage' van banken?
Minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) maakt er ook geen geheim van dat veel van haar stikstofbeleid afhankelijk is van het landbouwakkoord. Het gaat erom dat de kwaliteit van land, water en lucht verbetert. Tegelijkertijd wil Van der Wal dat de positie van de boer in dat proces wordt versterkt.
Bijvoorbeeld in de vorm van een betere prijs voor de boer. In het coalitieakkoord wordt dat een "niet-vrijblijvende bijdrage" van banken, toeleveranciers, de verwerkende industrie en supermarkten genoemd. Maar wat niet-vrijblijvend precies betekent, moet het landbouwakkoord uitwijzen.
De natuur- en klimaatdoelen zijn helder, vindt Van der Wal. "Maar we willen juist duidelijkheid over waar het naartoe gaat met die sector. Hoe gaan we nou ons brood verdienen? Hoe gaan we ons inkomen verdienen?", zei de bewindsvrouw vorige week in een debat met de Tweede Kamer. Ze hoopt dat de onderhandelaars daar "de juiste afspraken" over maken.
Nog geen overeenstemming over 'zwaarwegende onderwerpen'
Vorige week maandag werd duidelijk dat op "enkele zwaarwegende onderwerpen" nog geen overeenstemming is bereikt.
Achter de schermen valt te horen dat het vooral gaat om het maximum aantal dieren per hectare, hoeveel mest over het land mag worden uitgereden en hoe groot de bijdrage van het bedrijfsleven moet zijn.
Gisteren lekte via RTL Nieuws uit dat in het landbouwakkoord voorstellen staan om de Nederlandse landbouw in de toekomst volledig duurzaam te maken. Boeren worden ook, tegen een vergoeding, verantwoordelijk voor natuurbeheer.
Vandaag zullen de onderhandelaars nog niet een kant-en-klaar landbouwakkoord presenteren. De partijen moeten beslissen of ze het eens zijn op hoofdlijnen: een soort tussenakkoord.
De plannen worden door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) doorgerekend om zeker te weten dat de klimaat- en milieudoelen worden gehaald.
Vervolgens wordt het tussenakkoord ter goedkeuring voorgelegd aan de leden van de belangenclubs.
'Woensdag moet het gebeuren'
Als vandaag geen akkoord wordt bereikt, heeft verder onderhandelen ook geen zin. "Woensdag moet het gebeuren", zegt een betrokkene daarover.
Mochten de onderhandelingen klappen, dan neemt minister Adema het stokje over. Dan wordt nog wel gekeken naar de input die de partijen hebben geleverd.
LTO-voorman Sjaak van der Tak, een van de onderhandelaars aan de hoofdtafel, heeft voorzichtige hoop op een positieve uitkomst. "We komen verder. Maar meer kan ik er niet over zeggen, want een broedende kip moet je niet storen", zei hij maandag op NPO Radio 1.
Tweede Kamerleden worden intussen ongeduldig. "Die kip begint inmiddels toch een flinke hen te worden", zei VVD'er Kamerlid Thom van Campen dinsdag.
NUjij: Uitgelichte reacties