
Het is weer Verantwoordingsdag: hadden alle ministeries hun zaken op orde?
Op deze dag wordt er niet zoals op Prinsjesdag vooruitgekeken, maar teruggekeken. Dit keer dus op het jaar 2022. Wat waren de plannen, wat is er bereikt en wat waren de kosten? In andere woorden: is het door burgers betaalde belastinggeld op een juiste manier besteed?
De minister van Financiën overhandigt op deze dag rapporten aan de Tweede Kamer in een speciaal koffertje. De Kamerleden kunnen daarna beginnen met het doorpluizen van deze documenten en het uitvoeren van hun controlerende taak.
De Algemene Rekenkamer speelt op deze dag een grote rol. Dit instituut controleert de uitgaven van de Rijksoverheid. Op Verantwoordingsdag geeft de Algemene Rekenkamer per ministerie een oordeel. Zijn de zaken goed georganiseerd? Is het geld volgens de regels geïnd en uitgegeven?
De afgelopen jaren moest het kabinet nogal wat kritiek incasseren van de Algemene Rekenkamer. Het instituut spreekt dan van "onvolkomenheden", dat jargon is voor misstanden. Vorig jaar ontdekte de Rekenkamer er over het jaar 2021 in totaal 46. Bijna 5 procent van de financiële verplichtingen van het kabinet was onrechtmatig. Dit percentage mag eigenlijk niet hoger zijn dan 1 procent. Het ging in totaal om 15,5 miljard euro.
De Rekenkamer waarschuwde voor een zorgwekkende trend, omdat de overheidsuitgaven voor het derde jaar op rij niet op orde waren. Dat terwijl de overheid juist jarenlang goed financieel beheer kende.
Dit komt niet alleen door de coronapandemie, waar de Rekenkamer nog begrip voor toonde. Al in 2019 was het huishoudboekje van het kabinet niet op orde. Wopke Hoekstra, die destijds minister van Financiën was, handelde toen onrechtmatig op het moment dat het kabinet besloot een aandeel in Air France-KLM te nemen. De Kamer werd daar niet volledig van op de hoogte gebracht.
In de weken na Verantwoordingsdag vindt er een debat plaats in de Tweede Kamer. De minister van Financiën en de minister-president zijn daar in ieder geval bij aanwezig.
Als het op een ministerie erg fout is gegaan, moet een bewindspersoon daar ook verantwoording over afleggen. Hij of zij moet dan uitleggen hoe de problemen worden aangepakt en opgelost.
De jaarverslagen van alle ministeries worden vervolgens als wetsvoorstellen door het parlement behandeld. Als de Tweede en Eerste Kamer de wetsvoorstellen aannemen, is het begrotingsjaar afgesloten.
