Mensen met zonnepanelen op hun dak kunnen de energie die ze zelf opwekken volledig 'wegstrepen' tegen hun verbruik. Dat heet salderen. Wie jaarlijks 3.000 kilowattuur verbruikt en 2.500 kilowattuur zelf opwekt, betaalt dus nog maar voor 500 kilowattuur aan stroom.

Over de overige 2.500 kilowattuur hoeft ook geen belasting te worden betaald. Zelfs als je die stroom niet rechtstreeks uit je eigen panelen gebruikt, maar van het elektriciteitsnet haalt als de zon niet schijnt.

Door de groeiende populariteit van de salderingsregeling loopt de overheid steeds meer belastinginkomsten mis. Zonnepanelen zijn ook steeds goedkoper geworden. Je kan de investering steeds sneller terugverdienen.

Het kabinet vindt de salderingsregeling ook steeds oneerlijker uitpakken voor mensen zonder zonnepanelen. Dit komt doordat de energieleveranciers hogere kosten maken als gevolg van de regeling. Die berekenen ze weer door aan al hun klanten. Volgens toezichthouder ACM betalen ook huishoudens zonder zonnepanelen enkele tientjes per maand meer.

Het kabinet wil de salderingsregeling niet in één keer beëindigen, maar in stappen afbouwen. In 2025 mogen mensen met zonnepanelen nog 64 procent van de stroom die ze terugleveren salderen. Dat wordt vervolgens steeds minder, totdat het in 2031 helemaal niet meer mogelijk is om te salderen.

Als de regeling inderdaad wordt afgebouwd, komt er wel iets voor in de plaats. Vanaf 2025 moet er voor alle stroom die je teruglevert aan het net een terugleververgoeding komen. Die bedraagt minstens 80 procent van het 'kale' stroomtarief dat je normaal betaalt.

Maar het belastingvoordeel verdwijnt wel: je gaat energiebelasting betalen over alle stroom die je van het elektriciteitsnet verbruikt. Alleen de stroom die je rechtstreeks uit je eigen zonnepanelen gebruikt blijft gratis en belastingvrij. Daarom gaat het meer lonen om bijvoorbeeld de wasmachine en vaatwasser aan te zetten als de zon schijnt. Óf om je eigen zonnestroom op te slaan in een thuisbatterij.

Er was verder ook even sprake van een maximum aan de vergoeding die mensen standaard zouden krijgen voor het terugleveren van stroom. Dit gaat niet meer door, omdat de Tweede Kamer het plan van het kabinet op een paar punten heeft aangepast. Wel moet er een optie voor komen in de wet. In extreme gevallen, zoals bij enorm hoge energieprijzen, kan het kabinet dan alsnog een maximum instellen.

Het kabinet wil bovendien garanderen dat mensen hun investering in zonnepanelen blijven terugverdienen binnen zeven tot negen jaar. Ook als de salderingsregeling wordt afgebouwd. Er komen twee evaluatiemomenten om te zien of het afbouwpad nog juist is.

Als het kabinet de salderingsregeling wil afbouwen, moet de wet gewijzigd worden. Dat kan alleen met steun van het parlement. De Tweede Kamer heeft dinsdag - zoals verwacht - ingestemd. De coalitiepartijen (VVD, D66, CDA en ChristenUnie), SGP, Volt, FVD, Fractie Den Haan en eenpitter Gündogan stemden voor.

Maar deze partijen hebben in de Eerste Kamer geen meerderheid. Daardoor is het nog onzeker of de salderingsregeling wordt afgebouwd. Het kabinet rekende eigenlijk op de steun van GroenLinks en PvdA, maar eerder bleek al dat de twee linkse partijen niet zomaar willen instemmen met het plan.

Ze willen eerst zien dat het kabinet genoeg doet voor mensen in (sociale) huurwoningen. Een op de drie koopwoningen wekt inmiddels zonne-energie op, terwijl de verduurzaming in de huursector is achtergebleven. Daar heeft pas een op de zes woningen zonnepanelen op het dak.

Klimaatminister Rob Jetten kon de partijen in de Tweede Kamer nog niet overtuigen van zijn plan. Wel gaat hij de komende tijd in gesprek met woningcorporaties. Mogelijk kan hij over een poosje de fracties in de Eerste Kamer wel overtuigen.