Dat is de belangrijkste aanbeveling die het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) donderdag publiceerde.

Het onafhankelijke adviesorgaan adviseert naar aanleiding van de gewiste sms'jes van Rutte hoe belangrijke personen binnen de overheid hun berichten voortaan moeten bewaren. Daarbij gaat het om onder meer kabinetsleden, bestuurders en topambtenaren.

Het gaat niet alleen om sms-verkeer, maar ook om directe communicatie via internet zoals met WhatsApp, Signal
of Slack. Al die berichten moeten volgens het adviescollege in een beheersysteem worden opgeslagen. Dat moet niet handmatig en per bericht gebeuren, "maar structureel, als geheel en zoveel mogelijk geautomatiseerd", luidt het advies.

Bewindslieden en bestuurders krijgen het advies hun berichten voor altijd te bewaren. Voor topambtenaren is dat voor vijf of tien jaar.

Rutte wiste jarenlang de sms'jes op zijn telefoon, destijds een oude Nokia, waardoor die informatie niet meer beschikbaar was. Hij bewaarde berichten waarvan hij zelf dacht dat die niet verloren mochten gaan.

Deze werkwijze kwam aan het licht nadat de Volkskrant tevergeefs sms-verkeer van Rutte had opgevraagd tijdens de coronacrisis met een beroep op de toenmalige Wet openbaarheid van bestuur (Wob). De Landsadvocaat noemde de werkwijze van de premier "realtime archivering".

De premier noemde zijn werkwijze aanvankelijk "conform de afspraken" en zag er geen overtreding van de wet in. Dat klopt deels, concludeerde de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed onlangs. Rutte volgde het rijksbeleid, maar overtrad met het wissen van zijn sms'jes de Archiefwet.

Oppositiepartijen zien een trend waarbij belangrijke informatie bij Rutte op de een of andere manier verloren gaat. Dat gebeurde in de afgelopen jaren ook bij de afschaffing van de dividendbelasting, de Teeven-deal, het bombardement op de Irakese stad Hawija en de "verkeerde herinnering" rondom het debat over de "functie elders" voor Kamerlid Pieter Omtzigt.

Het ACOI doet ook een moreel appel op het kabinet. Zo is er in het Nationaal Archief een schat aan informatie te vinden van belangrijke figuren binnen de vaderlandse politiek.

Het gaat bijvoorbeeld om aantekeningen van Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), de belangrijkste bestuurder van zijn tijd. Ook zijn er berichten van oud-VVD-leider en minister Hans Wiegel en brieven die voormalig PvdA-premier Willem Drees (1886-1988) ontving van burgers.

"Juist dat soort archieven zijn waardevol voor geschiedschrijving en tentoonstellingen", schrijft het adviescollege. Alleen al om die reden moeten de sms'jes, en de oude Nokia zelf ook, bewaard blijven, vindt de organisatie.

"Voor wie een biografie wil schrijven, voor wie de politieke cultuur in het begin van de 21e eeuw wil onderzoeken of voor wie voor wat voor onderwerp dan ook later wil nagaan hoe het regeringsbeleid tot stand is gekomen."